Ντανιέλ Τσαβαρία: Είναι τιμή για μένα να φωνάζω τις αλήθειες της Κούβας, με βροντερή φωνή!
Όταν εγκωμιάζω την Κούβα, όταν μιλώ για τον ανθρωπισμό της και τα κατορθώματά της, μου αρέσει να το κάνω με όλη μου τη δύναμη, με βροντερή φωνή, με λόγια σταράτα και με όλα τα εγκώμια που αξίζει η Επανάσταση. Προσέχουν πολύ να μη μιλάνε έτσι ορισμένοι διανοούμενοι που ανήκουν στην Αριστερά. Τους βολεύει αυτό. Ένας τέτοιος λόγος μπορεί να βλάψει το κύρος τους, την ευπρέπεια ή και τις προσωπικές τους επιτυχίες στην τέχνη και τις εκδόσεις.
Στις 23 του μήνα ήταν τα γενέθλια του Ντανιέλ Τσαβαρία, του Ουρουγουανού που συστηνόταν ως κουβανός συγγραφέας, αφού συνέδεσε όλο το συγγραφικό του έργο με το νησί της Επανάστασης. Ο Τσαβαρία ήταν μεγάλος θαυμαστής του Φιντέλ Κάστρο, του οποίου η επέτειος θανάτου ήταν στις 25 του μήνα. Συνδυάζοντας και τιμώντας τις δύο επετείους, στη συνέχεια παραθέτουμε αποσπάσματα από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Τσαβαρία “Είδα να φτάνει ένας γέρος” (εκδόσεις Opera), στο οποίο εκθέτει κάποιες σκέψεις του για την Κούβα, τον Φιντέλ, την κοινωνία που χτίζεται εκεί και την “επαναστατική αναιμία” κάποιων συναδέλφων του που δηλώνουν αριστεροί, συντασσόμενοι με τη μανία του δυτικού τύπου. Κάποια αποσπάσματα από το ίδιο κεφάλαιο -το τελευταίο του βιβλίου- μπορείτε να διαβάσετε και εδώ, στο θέμα του Μπ. Ζαφειράτου αμέσως μετά τον θάνατο του Τσαβαρία, τον Απρίλιο του 2018.
Ως τα μέσα της δεκαετίας του ’90, η πίστη μου στο λαμπρό μέλλον της Επανάστασης είχε τα σκαμπανεβάσματά της, αλλά από τότε και μετά εδραιώθηκε η βεβαιότητά μου ότι πολλά από τα κακά που δεν έχουν ακόμα ξεριζωθεί, κάποια μέρα θα εξαφανιστούν. Στην αρχή της Επανάστασης, για παράδειγμα, δεν έβλεπαν με καλό μάτι τους ομοφυλόφιλους. Δεν τους καταδίωξαν ούτε τους κακομεταχειρίστηκαν, όμως σίγουρα τους απομόνωναν, και μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’80 δεν τους εμπιστεύονταν σημαντικά πόστα. Σήμερα, όπως δικαιούνται, αξιολογούνται μόνο με βάση τις εργασιακές και πολιτικές τους ικανότητες και καταλαμβάνουν κάθε λογής ηγετικές θέσεις. Οι πολιτικοί ηγέτες του 2008 είναι λιγότερο δογματικοί και καλύτερα προετοιμασμένοι. Δε συμβαίνουν πια οι αθλιότητες που άλλοτε έβλεπα συχνά, στα δεκατρία χρόνια που δούλεψα στο Πανεπιστήμιο της Αβάνας, όταν το Κόμμα και η Κομμουνιστική Ένωση Νεολαίας (UJC) αpοτελούσαν καταφύγιο καιροσκόπων με καπιταλιστικές ορέξεις.
Έμαθα να είμαι υπομονετικός και να εμπιστεύομαι τον Φιδέλ και άλλα ανώτατα στελέχη που υπηρετούν την επαναστατική διαδικασία. Αλλά, επίσης, έχω πειστεί ότι η μαζική βελτίωση ενός λαού απαιτεί πολύ χρόνο. Οι σημερινοί Γάλλοι, αν δε φτύνουν και δε ρεύονται πια στα εστιατόρια, το οφείλουν σε μια διαπαιδαγώγηση που ξεκίνησε γύρω στα 1789.
Πρέπει να παραδεχτώ ότι, παρ’ όλον τον μισό αιώνα της Επανάστασης, υπάρχουν ακόμα στην Κούβα πολλές ελλείψεις, αφροντισιά, διεφθαρμένοι υπάλληλοι, έντονη παρουσία ηθών ηλιόλουστης χώρας, αμελή στελέχη, βολεμένοι κομμουνιστές, συνειδήσεις ωφελιμιστικές, όμως, οι αρετές του επαναστατικού ανθρωπισμού με επικεφαλής τον Φιδέλ δεν έχουν ανάλογό τους στον πλανήτη. Ετούτη είναι η μοναδική χώρα του κόσμου όπου αποφοιτούν γιατροί οι οποίοι πάνε για να δουλέψουν μόνο για να προσφέρουν αλληλεγγύη μ’ έναν υποτυπώδη μισθό στις πλαγιές των Ιμαλαΐων, στις ζούγκλες της Κεντρικής Αμερικής και σε φυλές της Αφρικής. Δεν ισχυρίζομαι ότι όλοι οι κουβανοί γιατροί είναι σαν τον Φιδέλ και τον Τσε, όμως, πάρα πολλοί από όσους πηγαίνουν στις διεθνιστικές αποστολές που οργανώνει η κυβέρνηση αποτελούν τον ανθό του ανθρώπινου είδους. Υπήρξαν και πολλοί που συμμετείχαν με ευτελείς στόχους, και βλέποντας τη συγκινητική ευγνωμοσύνη των λαών που βοηθούσαν, έγιναν ικανότατοι επαγγελματίες και καλύτεροι άνθρωποι. Δεν αμφιβάλλω καθόλου ότι, αν η Κούβα δεν είχε στείλει τριακόσιες πενήντα χιλιάδες εθελοντές στρατιώτες να υπερασπιστούν την Ανγκόλα, η κακοφορμισμένη πληγή του απαρτχάιντ δε θα είχε εκλείψει ακόμα από τη Νότια Αφρική -και δεν το λέω μόνο εγώ: το έχει δηλώσει δημοσίως ο Νέλσον Μαντέλα και πολλοί ηγέτες της Ανγκόλας, της Ναμίμπιας και της Ζιμπάμπουε. Επίσης, όταν τελείωσαν την αποστολή τους νικώντας τον πανίσχυρο στρατό της Νότιας Αφρικής, οι Κουβανοί επέστρεψαν στην Κούβα χωρίς να πάρουν ούτε ένα διαμάντι, ούτε ένα λίτρο πετρέλαιο, και ούτε ποτέ έστησαν καμιά επιχείρηση ή εμπόριο με την Αφρική. Το μόνο που έφεραν μαζί τους ήταν δυο χιλιάδες (και παραπάνω) νεκρούς στρατιώτες από τα πεδία των μαχών. Αντιθέτως, ήταν χιλιάδες οι αφρικανοί φοιτητές που πήραν υποτροφία και σπούδασαν εδώ. Κι ο Φιδέλ, αφότου ανακήρυξε την Κούβα σε χώρα λατινο-αφρικανική, δήλωσε ότι όλη η Αμερική χρωστάει στην Αφρική που ξερίζωσε τα παιδιά της και τα κουβάλησε σκλάβους.
Ας συγκριθεί λοιπόν ο Φιδέλ – αυτός ο γίγαντας του αλτρουϊσμού που τον λατρεύει ο λαός του ακολουθώντας τον στις μάχες του Κόλπου των Χοίρων, στην Ανγκόλα, στην Αιθιοπία ή στους στίβους των Ηνωμένων Εθνών-, με τους λακέδες και τα γεράκια που κυβέρνησαν την Αμερική το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα. Στην Ευρώπη και τις Η.Π.Α. αποκαλούν τύραννο τον Φιδέλ που φροντίζει για τη διατροφή, την παιδεία και την αξιοπρέπεια του λαού του, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει αφειδώς αλληλεγγύη σε πάμπολλους λαούς του Τρίτου Κόσμου. Η Κουβανική Επανάσταση που ξανάδωσε την όραση σε χιλιάδες απόρους και συνέβαλε στην εξάλειψη του αναλφαβητισμού σε πολλές χώρες, δέχεται κριτική από την Ευρωπαϊκή Ένωση που είναι ανίκανη να υψώσει τη φωνή της κατά της αδικίας και της κτηνωδίας των άθλιων νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων της Αμερικής. Οι μεγάλες εφημερίδες του κόσμου τρέχουν να υποστηρίξουν κάθε ψέμα ή ανοησία που διαδίδει και ο τελευταίος πληρωμένος διανοούμενος εναντίον της Επανάστασης, και κανείς δεν λέει τίποτα για την πείνα, την παιδική πορνεία, τη βία, το εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων κι άλλες μάστιγες της λατινοαμερικανικής καθημερινότητας. Δε λένε ότι παρ’ όλο το εμπάργκο και τις επιθέσεις των ΗΠΑ, η Κούβα είναι η μοναδική χώρα που τήρησε την υπόσχεση να φροντίζει τα παιδιά με καρκίνο από το Τσέρνομπιλ, το πυρηνικό εργοστάσιο της Ουκρανίας όπου συνέβη το ατύχημα το 1986. Υπάρχουν ακόμα εκατοντάδες νοσηλευόμενοι σ’ ένα νοσοκομείο της Αβάνας εξοπλισμένο ειδικά γι’ αυτούς από το Υπουργείο Δημόσιας Υγείας της Κούβας, όταν η ανεπτυγμένη Ευρώπη –κορυφαία του χορού της κυβέρνησης των πετρελαιοπειρατών και εγκληματιών του Μπους που υπέγραφε μανιφέστα κατά της Κούβας για παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων– δεν έκανε τίποτα. Εκτός από δύο δάνεια και ασήμαντες αποστολές φαρμάκων, δεν κούνησε ούτε δαχτυλάκι για τα παιδιά του Τσέρνομπιλ, κι όταν εγώ εγκωμιάζω την Κούβα και λέω τις αλήθειες, όταν μιλώ για τον ανθρωπισμό της και τα κατορθώματά της, μου αρέσει να το κάνω με όλη μου τη δύναμη, με βροντερή φωνή, με λόγια σταράτα και με όλα τα εγκώμια που αξίζει η Επανάσταση. Προσέχουν πολύ να μη μιλάνε έτσι ορισμένοι διανοούμενοι που ανήκουν στην Αριστερά. Τους βολεύει αυτό. Ένας τέτοιος λόγος μπορεί να βλάψει το κύρος τους, την ευπρέπεια ή και τις προσωπικές τους επιτυχίες στην τέχνη, τις εκδόσεις και τα λοιπά. Για μένα είναι τιμή να φωνάζω τις αλήθειες της Κούβας, και λίγο με νοιάζει η επαναστατική αναιμία των συναδέλφων μου, όπως και η μανία του διεθνούς Τύπου, που βρίσκεται στα χέρια τραπεζιτών και πολυεκατομμυριούχων και κάνει επικύψεις στο στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα συμφερόντων που κυβερνάει τον κόσμο. Είναι καιρός εμείς, οι υπερασπιστές της Κούβας, να μιλήσουμε χωρίς υπεκφυγές, κι ο κόσμος ας συνεχίσει την πορεία του. Όσοι έρχονται εδώ με τις φωτογραφικές τους μηχανές να φωτογραφίσουν ξεφτισμένους τοίχους, αλάνες και ερείπια αναζητώντας τη βαθιά Κούβα, έχουν πάρει λάθος δρόμο. Η αληθινή Κούβα βρίσκεται στα πανεπιστήμια, στις σχολές Καλών Τεχνών, στα επιστημονικά Ινστιτούτα, στους 35.000 γιατρούς της που υπηρετούν στον Τρίτο κόσμο, στις χιλιάδες δωρεάν οφθαλμολογικές επεμβάσεις στους φτωχούς της γης από τις πιο μακρινές γωνιές της, στη διδασκαλία της αγάπης για τον συνάνθρωπο, χωρίς ωφελιμισμό, σ’ ένα μέλλον με ισότητα και αλτρουισμό. Αυτή την Κούβα δεν τη βλέπουν οι τουρίστες που περικυκλώνονται από πόρνες και νταβατζήδες, αλλά ούτε και αρκετοί ντόπιοι.