Για την ποιητική συλλογή “Στίχος στοιχειό” του Βασίλη Κυριάκου
Ο Βασίλης Κυριάκου υποστηρίζει το ποιητικό του επιχείρημα, καθώς αναπτύσσει τη σχέση ομιλητή – αναγνώστη στη βάση μιας πρόθεσης να επικοινωνήσει αυτή τη θέση. Θέλει τον αναγνώστη να βρίσκεται εκεί, δίπλα του, μαζί του και όταν/αν βρεθεί απέναντι, τότε με αναλογισμό, με προβληματισμό.
Στίχος – στοιχειό, γιατί είναι «κρίμα στη μνήμη που μπαίνει στο νερό και γίνεται λήθη».1
Ένα ποιητικό έργο ως απάνθισμα υπενθύμισης πολιτικών και κοινωνικών εξελίξεων που έχουν στοιχειώσει την πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κατάσταση σε Κύπρο και Ελλάδα.
Το στίχος στοιχειό είναι σύνθεση – διάθεση – θέση.
Σύνθεση ποιητική, 40 ποιήματα, στροφικές ενότητες με έντονη εικονοποιΐα, Μαγιακόφσκι στο διακείμενο και το κλειδί για ερμηνευτική και αξιολογική αποτίμηση στα χέρια του αναγνώστη.
Διάθεση που τολμηρά φανερώνει βιώματα, που έχουν γίνει στοχασμοί και από τους οποίους προκύπτουν πεποιθήσεις, ιδεολογία, στάση ζωής και
θέση επιβεβαιωμένη και ποιητικά διατυπωμένη· θέση ότι, όταν για τα σοβαρά ζητήματα της ανθρώπινης υπόστασης και ύπαρξης η εφαρμοσμένη πολιτική έχει αποτύχει εξαιτίας των πρότερων ιδεών της, πρέπει κανείς να παίρνει θέση.
Αυτά εξαρχής, γιατί ως ποιητής ο Βασίλης Κυριάκου γράφει πολιτικά και παίρνει θέση. Και είναι ωραία η ποίηση που στοχεύει πολιτικά.
Στο στίχος στοιχειό ο Βασίλης Κυριάκου υποστηρίζει το ποιητικό του επιχείρημα, καθώς αναπτύσσει τη σχέση ομιλητή – αναγνώστη στη βάση μιας πρόθεσης να επικοινωνήσει αυτή τη θέση. Θέλει τον αναγνώστη να βρίσκεται εκεί, δίπλα του, μαζί του και όταν/αν βρεθεί απέναντι, τότε με αναλογισμό, με προβληματισμό.
Εντέχνως ο αναγνώστης τοποθετείται στο κέντρο των ποιημάτων, ώστε να ανταποκριθεί σε αυτό το κάλεσμα. Μια διαδικασία, όχι ετεροχρονισμένη, αλλά που συμβαίνει την ίδια στιγμή που κανείς διαβάζει τα ποιήματα. Μια επικοινωνία που υποστηρίζεται από τη σειρά που έχει επιλεχθεί για την παρουσίαση των ποιημάτων, το επόμενο είναι κατά κάποιον τρόπο η συνέχεια του προηγούμενου. Ο στίχος γίνεται νοερή προβολή μιας κατεστημένης πραγματικότητας, είναι προκλητικός, χρησιμοποιεί την ειρωνεία. Ο αναγνώστης αποκρίνεται, συμφωνεί, διαφωνεί, αναπτύσσεται μια διαλεκτική. Και παίρνει θέση διαρκώς, διαλέγεται με το πολιτικό και κοινωνικό γίγνεσθαι της ποίησης του Βασίλη Κυριάκου.
Η διαμόρφωση αυτού του διαλεκτικού πλαισίου επιτυγχάνεται συνεπώς μέσα από ποιητικό λόγο ο οποίος «μελλοντολογεί», ο οποίος στοχεύει επιθετικά να τραυματίσει τη λήθη, την αδιαφορία, την ελαφρότητα του είναι μας. Οι στίχοι γίνονται στοιχειά2, οι λέξεις δεν παίρνουν τον αναγνώστη τρυφερά από το χέρι να τον οδηγήσουν σ’ ένα κέντρο – ξέφωτο, αλλά τον τραβούν, για να δει ότι κακώς έχουν τα κείμενα και γι’ αυτό, ναι, volο, θέλω, θέλουμε, «να τους τρίξουμε τα δόντια»!3 Και γι’ αυτό επαναστατούμε, άρα υπάρχουμε, παραφράζοντας χάριν του συνθήματος τον Καμύ, στο έδαφος πολιτειών, εκεί που η ιστορία έχει γραφτεί και συνεχίζει να γράφεται, εκεί που μας έχει στιγματίσει και τραυματίσει, αλλά θα ήμασταν βαθιά δυστυχισμένοι αν παραμέναμε «νεκρικά και ήσυχα».4
Και επειδή ιστορία είναι και οι έρωτες μας, συνυπάρχουν όλες μαζί οι ιστορίες – τόσο στην ποιητική συλλογή όσο και στις ζωές μας – και σημαδεύουν την πορεία μας. Και στην πορεία, αυτή που έχει χαράξει ο καθένας μέσα από διαδρομές αναζήτησης και αμφισβήτησης, εκεί, στο κέντρο της ποίησης του Βασίλη Κυριάκου, συναντιόμαστε και περπατάμε για λίγο μαζί, γιατί, ευτυχώς, οι ιδέες μας έχουν το ίδιο χρώμα, άλικο, όπως γράφει και εκείνος.
1. ιστορική λήθη, ποίημα της συλλογής
2. μανιφέστο του βολονταρισμού, ποίημα της συλλογής
3. μανιφέστο του βολονταρισμού
4. δανιμαρκία, ποίημα της συλλογής
Μαρία Νταϊλιάνη
“Στίχος στοιχειό” είναι ο τίτλος της πρώτης ποιητικής συλλογής του Κύπριου Βασίλη Κυριάκου, φιλολόγου, “πρώην φοιτητή της Νομικής, και εδώ και δυο χρόνια οριστικά αφοσιωμένου στην τέχνη του θεάτρου, ως ηθοποιός ή ως σκηνοθέτης” όπως σημειώνεται στην ιστοσελίδα του εκδοτικού “Παρατηρητής της Θράκης” που παρουσιάζει την έκδοση.
Η συλλογή φιλοξενεί 40 ποιήματα σε ελεύθερο στίχο με τίτλους, οι πρώτοι των οποίων μπορούν να διαβαστούν ως συνέχεια, «δέκα επτά», «δεκαεπτά και κάτι», «δεκαοχτώ παρά κάτι», και “that is the question: Κ.Κ.Κ. 1926”, «αβύθιστο χρυσοπράσινο ου μ’ εθέσπισεν», «τύπωνε», «κρόνε», «με τον εαυτό μου», «λουτρά», «Τ.Ι.Ν.Α.», «λήθη», «μακάριε», «δανιμαρκία», «εθνάρχες με το κιλό», «περί αισθητικής», «στη λαϊκή δημοκρατία της τέχνης», «μανιφέστο του βολανταρισμού», «κούφια επίκληση», «δηλωσίας», «αγάπη από τάληρα», «καλλιπόλεως-κομοτηνή γωνία», «εργόχειρο από φλέγμα», «προμηθέας ελευθερωτής», «ιστορική λήθη» κ.ά.
Από τις εκδόσεις Παρατηρητής της Θράκης προέρχεται το (αυτο)βιογραφικό του Βασίλη Κυριάκου:
«Πρόσωπο πρώτο, γιατί δεν έχω συμπάθειες στους Καίσαρες. Είχα την τύχη να γεννηθώ στο Παραλίμνι της Κύπρου. Τόπο που “εμίσησα” και “αγάπησα”. To 1987, μήνα Μάη. Τότε δηλαδή που γεννιούνται τα γαϊδούρια της Κύπρου. Γεμάτος από γινάτι και μάτι που γυαλίζει. Aπό μικρός έπαιζα θέατρο. Έπαιζα, όπως λέει, και ο Μαστρογιάννι. Έτσι εκτονωνόμουν, εκφραζόμουν και έλεγα και τα ΟΧΙ μου. Είχα πρόγραμμα, όπως λέει και η γενιά μου, και σπούδασα στα Γιάννενα, Ελληνική Φιλολογία και αρκετό από… “Φον Δημητράκη”.
Ακολούθως σπούδασα στην Κομοτηνή, Νομική που ανέκαθεν δεν αγαπούσα και την άφησα για τον κύριο “Μαρξ στο Σόχο” με τον οποίο περιοδεύαμε με το θεατρικό μας εγχείρημα: Φάντης Μπαστούνι.
Ακολούθως το παιδικό μου όνειρο στεγάζεται στο εγχείρημα με το όνομα “Ρε Αλέξης” προς τιμήν του άγνωστου Κύπριου επαναστάτη του Μεσαίωνα που τα βιβλία της Ιστορίας της Κύπρου δεν βρήκαν χώρο να γράψουν μιαν αράδα. Ο Ρε Αλέξης εκτελέστηκε από τους Φράγκους στις 12 Μαΐου 1427, αλλά την αγχόνη του την κουβαλάει ακόμη μαζί του και ζητάει δικαίωση.
Είναι το πρώτο γραφτό, που επισημοποιώ. Αφιερώνω το πρώτο μου γραφτό στον άγιό μου, τον Ρήγα Αλέξη. καλούς αγώνες στο πεζοδρόμιο/και λευτεριά στα όνειρα εύχομαι…». Βασίλης Κυριάκου.
