Η Τριλογία του Πολέμου (Η άποψη του παραλογισμού) του Δημήτρη Γληνού (ΒΙΝΤΕΟ)
Διαβάζει η Νάγια Νομικού
Η “Άποψη του Παραλογισμού” του Πολέμου, είναι η πρώτη από αυτές που εξετάζει ο Δημήτρης Γληνός στο έργο του η Τριλογία του Πολέμου. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή οι πόλεμοι έχουν τις ρίζες τους σε ανορθολογικούς, φανταστικούς παράγοντες τους οποίους χειρίζονται λαοπλάνοι ηγέτες “δημιουργώντας μιαν ομαδικήν υποβολή, ένα μυστικισμό, που φέρνει τους λαούς στην αλληλοσφαγή και τον όλεθρο.”. Προτείνει ότι αυτοί οι ηγέτες ενσταλάζουν ένα αίσθημα φόβου και εχθρότητας στον λαό, οδηγώντας σε μια συλλογική αυταπάτη που οδηγεί τα έθνη σε συγκρούσεις.
Ο δόχτορας Τουλούζ, που εκφράζει τη θεωρία αυτή, λέει πως αυτές οι φανταστικές αιτίες, συχνά μεταμφιεσμένες σε ιδεολογίες ή εθνικιστικό φρόνημα, δεν έχουν καμία βάση στην πραγματικότητα. Αντίθετα, κατασκευάζονται για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα των εξουσιαστών. Η θεωρία υποστηρίζει ότι αν αυτές οι αυταπάτες μπορούσαν να διαλυθούν με μια απλή πράξη διαφώτισης, οι πόλεμοι θα μπορούσαν να αποτραπούν.
Ο Γληνός ασκεί κριτική στη θεωρία αυτή ως ιδεαλιστική και αντιεπιστημονική. Υποστηρίζει ότι η θεωρία αυτή αποτυγχάνει να εξετάσει τους υποκείμενους οικονομικούς, πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες που συμβάλλουν στον πόλεμο. Και ότι ενώ οι ανορθολογικές πεποιθήσεις μπορεί να παίζουν ρόλο, αυτές έχουν τις ρίζες τους σε βαθύτερα, πιο απτά ζητήματα.
Τελικά, ο Γληνός καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η θεωρία του παραλογισμού προσφέρει μια ελλιπή και τελικά ανεπαρκή εξήγηση για το πολύπλοκο φαινόμενο του πολέμου. Καταλήγει μάλιστα λέγοντας “Η θεωρία αυτή είνε μια άρνηση της επιστήμης και είνε πολύ παράξενο να διατυπώνεται από επιστήμονες που καλλιεργούνε τις θετικές επιστήμες και δεν αποδείχνουνε τίποτα άλλο παρά πως στις κοινωνιολογικές επιστήμες βασιλεύει ακόμα τόση αυθαιρεσία, όση βασίλευε και στις φυσικές πριν να επικρατήσει σ’ αυτές ο νόμος της φυσικής αιτιότητας”.
Νάγια Νομικού
