“Το θέατρο για παιδιά και ενήλικες. Ιστορικές, θεωρητικές και ιδεολογικές αναζητήσεις στο σχολικό, ερασιτεχνικό, επαγγελματικό θέατρο” του Θανάση Ν. Καραγιάννη

Το βράδυ της Τετάρτης, 24 του Απρίλη 2024, πραγματοποιήθηκε βιβλιοπαρουσίαση στη φιλόξενη αίθουσα της Θεατρικής Σκηνής «Εκτός Σχεδίου», στο Καματερό (Σπύρου Θεολόγου και Μάρκου Μπότσαρη).

Σχετική εισήγηση για το βιβλίο του Θανάση Ν. Καραγιάννη, Δρ. Επιστημών της Αγωγής, Μελετητή και Κριτικού Θεάτρου – Συγγραφέα: Το Θέατρο για παιδιά και ενήλικες, πραγματοποίησε η  Μαρία Δημάκη-Ζώρα, Αναπλ. Καθηγήτρια Θεατρολογίας Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), την οποία δημοσιεύουμε στη συνέχεια.

Οι ηθοποιοί Σήφης Πολυζωίδης, Έφη Καραγιάννη και Σήφης Μανταδάκης διάβασαν αποσπάσματα του παρουσιαζόμενου βιβλίου και απέδωσαν θαυμάσια σε Θεατρικό Αναλόγιο αποσπάσματα από τα θεατρικά έργα: Κώστα Βάρναλη, «Άτταλος Γ΄» και Βασίλη Ρώτα, «Ο Πασάς μαθαίνει τον Καραγκιόζη τι εστί Πατρίς».

Μετά το τέλος της εκδήλωσης ακολούθησε συζήτηση του κοινού με τον συγγραφέα και την Μαίρη Δημάκη-Ζώρα.

ΘΑΝΑΣΗ Ν. ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΕΝΗΛΙΚΕΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ, ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ, ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΙΚΟ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Πρόλογος: Χρυσόθεμις Σταματοπούλου-Βασιλάκου, Ομ. Καθηγήτρια Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Εκδοτικός Οίκος Κ. & Μ. ΣΤΑΜΟΥΛΗ, Θεσσαλονίκη 2023,
σχ. 0,24 Χ 0,17 εκατ., σελ. 772

Παραθέτουμε την εισήγηση της Μαρίας Δημάκη-Ζώρα:

Αγαπητέ κύριε  Καραγιάννη,

Αγαπητά μέλη της Θεατρικής Σκηνής «Εκτός Σχεδίου»,

Αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι,

Είναι κοινός τόπος να αναφερόμαστε στη χαρά και στην τιμή που αισθανόμαστε κάθε φορά που προσερχόμαστε κάπου ως προσκεκλημένοι ομιλητές. Αλλά για μένα προσωπικά δεν είναι καθόλου σχήμα λόγου, υπαγορευμένο από αστική ευγένεια, το εγκάρδιο και ειλικρινές ευχαριστώ στον συγγραφέα για την τιμητική πρόσκλησή του, αλλά και στα μέλη της Θεατρικής Σκηνής «Εκτός Σχεδίου» που διοργανώνουν την αποψινή εκδήλωση και με καλοδέχτηκαν εδώ με πολλή ευγένεια, εγκαρδιότητα και φιλόξενη διάθεση.

Η φιλία και η βαθιά εκτίμηση που με συνδέει με τον διδάκτορα πανεπιστημίου, εμπνευσμένο παιδαγωγό, χαλκέντερο μελετητή και ερευνητή του θεάτρου και του σχολικού θεάτρου ειδικότερα, κύριο Καραγιάννη, είναι πολύχρονη, βασιζόμενη στη βαθιά αγάπη και την πίστη μας στην εκπαίδευση και, ειδικότερα στον ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το θέατρο αλλά και το θέατρο για παιδιά και εφήβους στην ανάπτυξη του πολιτισμού και στη συγκρότηση μιας υγιέστερης κοινωνίας.

Το Θέατρο για παιδιά και νέους –ή Θέατρο για ανήλικους θεατές, όπως διαμορφώνεται πλέον ο όρος στη σύγχρονη βιβλιογραφία– αποτελεί μια ιδιαίτερη μορφή θεατρικής έκφρασης που καθορίζεται και οριοθετείται όχι μόνο με βάση καλλιτεχνικά, αισθητικά ή και κοινωνιολογικά κριτήρια, αλλά με αποκλειστικό γνώμονα τον αποδέκτη του σκηνικού θεάματος, τον ανήλικο θεατή. Το ερευνητικό ενδιαφέρον για το είδος αυτό παρουσιάζεται τα τελευταία χρόνια διευρυμένο και στη χώρα μας, ενώ η σχετική βιβλιογραφία αυξάνεται σημαντικά.

Στο πλαίσιο των μελετών που αφορούν το είδος αυτό του θεάτρου, ο κ. Θανάσης Καραγιάννης, έχει προσφέρει στον Έλληνα εκπαιδευτικό, φοιτητή, ερευνητή αλλά και, γενικότερα, στον Έλληνα αναγνώστη, σημαντικά βιβλία με πολύτιμο υλικό για μια σε βάθος γνωριμία με το αντικείμενο του θεάτρου και της ιστορίας του στον ελλαδικό (αλλά όχι μόνο) χώρο.

Ενδεικτικά αναφέρω ορισμένα από αυτά, τα οποία πάντοτε συνιστώ ανεπιφύλακτα στους φοιτητές και τις φοιτήτριες του προπτυχιακού αλλά και του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του ΕΚΠΑ, στο οποίο διδάσκω.

Πρόκειται για τα βιβλία του: 

Ιστορία της Δραματουργίας για Παιδιά στην Ελλάδα (1871-1949) και την Κύπρο (1932-1949), Σχολικό Θέατρο (1871-1974), εκδοτικός οίκος Αντ. Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2012

Σχολικό θέατρο και σκηνικές οδηγίες για σχολικές παραστάσεις (1923-1974). Πρόλογοι. Θεωρητικά και πρακτικά ζητήματα, Εκδοτικός Οίκος Σταμούλη, Θεσσαλονίκη 2018.

Πρόλογοι Σχολικού Θεάτρου & Σχολικών Γιορτών, [140 Κείμενα με αισθητικό, ιστορικό, παιδαγωγικό και εκπαιδευτικό περιεχόμενο], Εκδόσεις Πάραλος, Αθήνα 2013

Κριτική Θεάτρου για Παιδιά 2007-2010, και πολλά άλλα

Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα με τίτλο Το θέατρο για παιδιά και ενήλικες. Ιστορικές, θεωρητικές και ιδεολογικές αναζητήσεις στο σχολικό, ερασιτεχνικό, επαγγελματικό θέατρο με πρόλογο της ομότιμης καθηγήτριας κυρίας Σταματοπούλου-Βασιλάκου που έχει εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο Σταμούλη στη Θεσσαλονίκη, έρχεται ως επιστέγασμα μιας πολύ μακράς συγγραφικής και ερευνητικής ενασχόλησης του συγγραφέα με το θέατρο και ειδικότερα με το θέατρο που απευθύνεται σε κοινό ανηλίκων θεατών, και συγκεντρώνει κάποιες επιμέρους συμβολές του σε αυτό το επιστημονικό πεδίο, στο οποίο κινείται με άνεση επί πολλά χρόνια, δίνοντας τη δυνατότητα και στους νεότερους επιστήμονες, εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς ερευνητές αλλά και ανθρώπους του θεάτρου να γνωρίσουν και να διερευνήσουν έτι περαιτέρω τον χώρο αυτό.

Τα κείμενα που περιλαμβάνονται εδώ χωρίζονται σε 5 ενότητες:

Δοκίμια, άρθρα και εισηγήσεις σε συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες, 19 κείμενα

Κριτικές θεάτρου, 13 κείμενα

Βιβλιοπαρουσιάσεις, 34 κείμενα

Συνεντεύξεις, 5 κείμενα 

Διάφορα, 14 κείμενα.

Πρόκειται για μια πολύ πλούσια συλλογή κειμένων που απορρέουν από την ακαταπόνητη έρευνα του σε βιβλιοθήκες, μεγαλύτερες και μικρότερες, κεντρικές και περιφερειακές, δημοτικές, κοινοτικές και σχολικές, αλλά και σε προσωπικά και ιστορικά αρχεία, που φέρνουν στο φως πλούσιο αθησαύριστο υλικό, το οποίο θα έμενε ίσως αναξιοποίητο χωρίς αυτή την έρευνα και χωρίς αυτή την αγάπη και την αφοσίωση στην έρευνα.

Ως συγγραφέας, ήδη με τα προηγούμενα βιβλία του, όσα αναφέρθηκαν και πολλά άλλα, έχει διαγράψει μια σημαντική πορεία στον χώρο του γνωστικού πεδίο του θεάτρου στην εκπαίδευση, αλλά τώρα εμπλουτίζει ακόμη περισσότερο και φωτίζει συγκεκριμένες πτυχές του ανεξερεύνητου ακόμη εν πολλοίς αυτού πεδίου. Από την πρώτη κατηγορία του βιβλίου, με τα δοκίμια, τα άρθρα και τις εισηγήσεις θα σταθώ ενδεικτικά στα κείμενα του για τον Βασίλη Ρώτα: «Ο σατιρικός Βασίλης Ρώτας», «Βασίλης Ρώτας και θέατρο σκιών», «Ο Βασίλης Ρώτας και η δραματουργία του για παιδιά και εφήβους», «Η δραματουργική και θεωρητική συμβολή του Βασίλη Ρώτα στο σχολικό θέατρο», «Η λογοτεχνική και θεατρική περιπλάνηση του Βασίλη Ρώτα κατά την περίοδο 1908-1938», που έρχονται να συμπληρώσουν δυναμικά την πολύχρονη έρευνα του κ. Καραγιάννη για το πρόσωπο και την τεράστια προσφορά του συγγραφέα, διανοητή, ηθοποιού, θιασάρχη και μεταφραστή Βασίλη Ρώτα, για τον οποίο άλλωστε έχει εκπονήσει και σχετική διδακτορική διατριβή.

Από την ίδια αυτή κατηγορία των δοκιμίων, άρθρων και εισηγήσεων θα ήθελα να εξάρω επίσης το άρθρο με τίτλο «Ο Άτταλος ο τρίτος του Κώστα Βάρναλη, η μοναδική αλλά σημαντική συμβολή του στη δραματουργία μας». Πρόκειται εδώ για μια μελέτη που διερευνά το ιστορικό υπόβαθρο αλλά και το ιδεολογικό και αξιακό πλαίσιο του μοναδικού θεατρικού έργου του Κώστα Βάρναλη, προχωρώντας, με τη μέθοδο της δραματολογικής ανάλυσης, σε διατύπωση σημαντικών συμπερασμάτων, αλλά και με την κατάρτιση μιας σύντομης παραστασιογραφίας για το έργο αυτό, στη μελέτη της πρόσληψης του έργου από ένα μεταγενέστερο κοινό. Δίνει, επίσης, και την αντίστοιχη βιβλιογραφία, ολοκληρώνοντας αυτή τη σημαντική και πρωτότυπη συμβολή στη νεοελληνική θεατρική ιστοριογραφία και δραματολογία. 

Πολύ σημαντικές επίσης είναι οι μελέτες σχετικά με το σχολικό θέατρο: ενδεικτικά αναφέρω τα άρθρα: «Σχολικό θέατρο και αστική ιδεολογία κατά την περίοδο 1940-1949» και «Η αστική προπαγάνδα στο σχολικό θέατρο της περιόδου 1941-1949», που είναι μια σημαντική συμβολή στη διερεύνηση της ιδεολογικής, κοινωνικής και ευρύτερα πολιτικής θέσης του σχολικού θεάτρου στο ευρύτερο συγκείμενο της εποχής εκείνης.

Επίσης, η μελέτη για τον Μπέρτολτ Μπρεχτ και το διδακτικό-διαλεκτικό έργο του που είναι κατάλληλο για παιδιά και εφήβους («Μια πρώτη προσέγγιση» όπως τιτλοφορείται) είναι ένα άρθρο που αποκαλύπτει μια πολύ σημαντική πτυχή του μπρεχτικού έργου και μπορεί να αξιοποιηθεί με πολλούς τρόπους από επιστήμονες, ερευνητές και εκπαιδευτικούς, για τον εμπλουτισμό της γνώσης μας σχετικά με το έργο του σπουδαίου συγγραφέα-διανοητή, αλλά και για τη διάνοιξη νέων προοπτικών στον τρόπο με τον οποίο δουλεύουμε, γενικότερα, με το θέατρο στο σχολείο.

Στο βιβλίο υπάρχει επίσης μια ενότητα κριτικών θεάτρου, όπου περιλαμβάνονται 13 κείμενα θεατρικών κριτικών, για παραστάσεις από το 2004 έως το 2019, που έχουν δημοσιευθεί σε διάφορες εφημερίδες. Ο τιμώμενος καταλέγεται στους πιο συστηματικούς και μεθοδικούς κριτικούς θεάτρου για παιδιά για ανήλικο κοινό στον ελληνικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο και έχει συμβάλει τα μέγιστα στο να διανοιχθεί αυτός ο χώρος, να προβληθεί. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν υπεύθυνος της τακτικής εβδομαδιαίας σελίδας «Κριτική θεάτρου» με τίτλο «Θέατρο για παιδιά» στην εφημερίδα Ριζοσπάστης από το 2008 έως το 2010, όπου δημοσίευσε 110 θεατρικές κριτικές παραστάσεων για νήπια, παιδιά και εφήβους (Θέατρο, Θέατρο-Μπαλέτο, Θέατρο-Θεατρικό Παιχνίδι, Όπερα, Κουκλοθέατρο, Θέατρο Σκιών, Μαριονέτες, Αφήγηση παραμυθιών) (Κριτική Θεάτρου για παιδιά, Εκδ. ΠΑΡΑΛΟΣ), ενώ είχε και αντίστοιχες εκπομπές, τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές, στον 902. Το αναφέρω και το υπογραμμίζω αυτό ιδιαιτέρως, γιατί η θεατρική κριτική στο χώρο του θεάτρου για παιδιά και εφήβους είναι πολύ ελλιπής στην ελληνική βιβλιογραφία-δικτυογραφία, στον ελληνικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο. Ας μου επιτραπεί εδώ να σημειώσω ότι αν δεν ενισχυθεί αυτή η διάσταση της συστηματικής, μεθοδικής, με γνώση και με εμπειρία εμπλουτισμένης κριτικής του θεάτρου για ανήλικο κοινό, δεν μπορεί να δοθεί πραγματικά μεγάλη ώθηση και στην επαγγελματική θεατρική δραστηριότητα που σχετίζεται με το είδος. Η εδραίωση αυτής της μορφής θεάτρου, στη συνείδηση όχι μόνο του κοινού αλλά και των ίδιων των ανθρώπων του θεάτρου, απαιτεί και έχει ανάγκη από την ύπαρξη της συστηματικής και μεθοδικής κριτικής, του διαύλου επικοινωνίας που διανοίγεται με το κοινό. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι ο κύριος Καραγιάννης είναι σκαπανέας σε αυτό.

Συνεχίζοντας την περιδιάβασή μας στο βιβλίο, εντοπίζουμε την ενότητα «Βιβλιοπαρουσιάσεις», η  οποία είναι, επίσης, πολύ πλούσια: αριθμεί 34 κείμενα και παρουσιάζει βιβλία επιστημονικά και ευρύτερου θεατρολογικού ενδιαφέροντος, που αφορούν την τέχνη του θεάτρου αλλά και το θέατρο στην εκπαίδευση και το θέατρο για παιδιά και εφήβους. Πρόκειται για κείμενα που συμβάλλουν στη διάδοση της πληροφορίας σχετικά με την επιστημονική και συγγραφική παραγωγή από τον χώρο των ειδικών προς ένα ευρύτερο κοινό και με αυτό το σκεπτικό επιτελούν μια πολύ σημαντική λειτουργία. Είναι, επίσης, πολύτιμη και για τους ειδικούς ερευνητές και για τους μεταπτυχιακούς και διδακτορικούς φοιτητές και φοιτήτριες.

Υπάρχει όμως στο βιβλίο και ένα επίσης πολύτιμο υλικό συνεντεύξεων από σημαντικούς ανθρώπους του θεάτρου, που έχει λάβει ο συγγραφέας σε μια διαδρομή αρκετών ετών. Εδώ συμπεριλαμβάνονται σημαντικά κείμενα, ανάμεσα στα οποία θα μου επιτρέψετε να αναφερθώ ειδικότερα στο αφιέρωμα στο σύγχρονο ελεύθερο επαγγελματικό θέατρο για παιδιά στην Ελλάδα, όπου υπάρχουν 14 συνεντεύξεις με πολύ ενδιαφέρουσες απόψεις για την ιστορία και τη διαδρομή του είδους αυτού στην ελληνική σκηνή, αλλά και για την αισθητική, την ιδεολογία και την παιδαγωγική διάσταση που είναι σύμφυτη με το θέατρο για ανήλικους θεατές. Από τη μελέτη τους και μόνο, θα μπορούσε κανείς να αντλήσει πολλά στοιχεία για να χαρτογραφήσει εν μέρει τον χώρο και να διερευνήσει τις ευρύτερες παραμέτρους του.

Στην πέμπτη κατηγορία κειμένων του βιβλίου, που χαρακτηρίζονται ως «Διάφορα» υπάρχουν κείμενα που αφορούν το «ρωμαίικο ερασιτεχνικό και σχολικό θέατρο της Κωνσταντινούπολης» όπως λέγεται, το θέατρο δηλαδή στο οποίο ο τιμώμενος έχει αφιερώσει ένα μεγάλο μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας του τα τελευταία χρόνια και από το οποίο περιμένουμε και ακόμη περισσότερα πονήματα.

Αλλά στην ίδια κατηγορία, υπάρχουν μελέτες για σημαντικά θεατρικά έργα για παιδιά που έχουν δημοσιευθεί σε παλαιότερες εκδόσεις, δυσεύρετες σήμερα. Η προσπάθεια αυτή αποθησαύρισης των κειμένων και κατάρτισης βιβλιογραφίας με τις εκδόσεις (αυτοτελείς ή όχι) παλαιότερων και νεότερων δραματικών κειμένων για παιδιά  και εφήβους, προσωπικά με ενδιαφέρει πολύ και αποτελεί ένα από τα κεντρικά ερευνητικά μου ενδιαφέροντα τα τελευταία χρόνια. Και από αυτή την άποψη, είμαι ευγνώμων που ο κ. Καραγιάννης, με την άοκνη ερευνητική του ματιά και προσπάθεια, εμπλουτίζει, με «ψηφίδες» όπως τις αποκαλεί ο ίδιος, τη μεγάλη τοιχογραφία της ελληνικής δραματουργίας για παιδικό κοινό, που διατηρεί ακόμη μεγάλη επιφάνεια μισοφωτισμένη και πρόσφορη για ανακάλυψη και μελέτη.  Η προσφορά αυτή είναι όχι μόνο πολύ σημαντική για τους επιστήμονες, τους ακαδημαϊκούς δασκάλους και τους ερευνητές, αλλά είναι επιπροσθέτως πολύτιμη για τους εκπαιδευτικούς. 

Το επισημαίνω αυτό, γιατί θεωρώ ότι το πρώτο και σημαντικότερο εφόδιο των εκπαιδευτικών για την προσέγγιση του θεάτρου στην εκπαίδευση, αλλά και για την επιλογή παραστάσεων στις οποίες θα πηγαίνουν με τους μαθητές και τις μαθήτριές τους, είναι η στέρεη γνώση της ελληνικής και ξένης δραματουργίας που απευθύνεται στα παιδιά. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να γνωρίζουν τουλάχιστον τις σημαντικότερες φάσεις ανάπτυξης του θεάτρου για παιδιά στην Ελλάδα, τους βασικούς εκπροσώπους και την εργογραφία τους, καθώς και, κυρίως, την κυρίαρχη παιδαγωγική κάθε φορά αντίληψη και τις αισθητικές παραμέτρους κάθε περιόδου. Οφείλουν να έχουν ευρεία εποπτεία της δραματουργίας και της λογοτεχνίας για παιδιά, ώστε να είναι σε θέση να διερευνήσουν το θεατρικό τοπίο των προσφερόμενων παραστάσεων και να επιλέξουν μεταξύ μιας πληθώρας έργων, αυτό που θεωρούν τη δεδομένη στιγμή και για τη συγκεκριμένη τάξη, ως πιο πρόσφορο. Πρέπει, επίσης, να έχουν αίσθηση και γνώση των μηχανισμών προώθησης και προβολής των παραστάσεων από τα θέατρα, να γνωρίζουν τις σκηνές που έχουν ισχυρή και μακρά παράδοση αλλά και τις σχετικά νέες θεατρικές ομάδες, τις διαμορφούμενες τάσεις και τις εξελίξεις στο θεατρικό αυτό είδος. Με τα βιβλία του κ. Καραγιάννη που έχουμε έως τώρα, αλλά και με αρκετά από τα άρθρα και τις κριτικές που δημοσιεύονται εδώ, αυτός ο στόχος υπηρετείται σε μεγάλο βαθμό.

Γενικότερα τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον πλούσιο αυτό τόμο αποτελούν, όπως προαναφέρθηκε, εισηγήσεις σε συνέδρια, συνεντεύξεις, μελέτες, άρθρα, παρουσιάσεις, συνεντεύξεις και κριτικές που έρχονται ως συνέπεια μιας μακράς μελέτης και μιας πολύμοχθης έρευνας στον χώρο του θεάτρου για παιδιά και του σχολικού θεάτρου και δεν μπορεί παρά να θαυμάσει κανείς τον θεματικό πλούτο αυτών των κειμένων, το τεράστιο εύρος στο οποίο εκτείνεται η έρευνα που τα έφερε στο φως, αλλά και τη μεθοδικότητα, τη συνέπεια, την οργάνωση και την απόλυτη αφοσίωση του συγγραφέα στην εύρεση και τη διασταύρωση ακόμη και της πιο μικρής λεπτομέρειας, η οποία στην επιστήμη πάντοτε είναι απαραίτητη για να διαμορφωθεί η ευρύτερη συνθετική ματιά που μας ενδιαφέρει.

Γενικότερα, θα ήθελα να υπογραμμίσω για μια ακόμα φορά, την ξεχωριστή συμβολή του συγγραφέα στη μελέτη και την έρευνα του θεάτρου και της ελληνικής εκπαίδευσης, ευρύτερα. Το έργο που επιτελεί είναι εξόχως σημαντικό για τη διεύρυνση του πεδίου, για τον εμπλουτισμό της επιστημονικής έρευνας αλλά και για μια αρτιότερη και πιο ανοιχτή και απαλλαγμένη από προκαταλήψεις και δεσμεύσεις ιδεολογική και κοινωνιολογική μελέτη του θέματος. Κάθε φορά που διαβάζω βιβλία του, όχι μόνο εμπλουτίζω τις γνώσεις μου γύρω από άγνωστες πτυχές της ιστορίας του θεάτρου στην Ελλάδα αλλά και θαυμάζω την προσήλωση του σε μια ευρύτερη ερμηνευτική προσέγγιση των συγκεκριμένων προσώπων, γεγονότων και φαινομένων, η οποία εντάσσει το ειδικό στο γενικό και προτείνει αναγνώσεις με κοινωνιολογικό και ιδεολογικό πρόθεμα. Ο συγγραφέας έχει και τη γνώση και το υπόβαθρο για τέτοιου είδους ερμηνευτικές προσεγγίσεις, που χωρίς να αφαιρούν τίποτε από την αντικειμενικότητα και την πληρότητα της επιστημονικής παρατήρησης και καταγραφής, προσθέτουν όμως ερμηνευτικό βάθος και πολύπτυχες προσεγγίσεις απαραίτητες για έναν σύγχρονο παιδαγωγό και επιστήμονα.

Με προσήλωση και προσοχή, με εμπειρία, με γνώση αλλά και αγάπη για το αντικείμενο, μας έχει έως τώρα εφοδιάσει με πολλά σημαντικά βιβλία και μελέτες για το Θέατρο για Ανήλικους Θεατές, αλλά και για το Σχολικό Θέατρο, καλύπτοντας τόσο τη διάσταση της ιστορίας και της δραματουργίας όσο και τη διάσταση των παραστάσεων και της πρόσληψης. Το ίδιο ακριβώς κάνει και τώρα με το τελευταίο του πόνημα, εμπλουτίζοντας και επεκτείνοντας την έρευνά του. Το βιβλίο προσφέρει και για τον λόγο αυτό προσφέρεται να διαβαστεί από φοιτητές και φοιτήτριες, διδακτορικούς ερευνητές, δυνάμει αλλά και μάχιμους εκπαιδευτικούς, από ανθρώπους που υπηρετούν το θέατρο και το θέατρο για παιδιά, αλλά και όλους όσοι ενδιαφέρονται για ζητήματα παιδείας και πολιτισμού στην Ελλάδα. 

Θεωρώ ότι μπορεί να είναι εξαιρετικό εργαλείο και σημαντική βοήθεια για τους εκπαιδευτικούς, που θέλουν να κάνουν θέατρο στο σχολείο τους, να οργανώσουν σχολικές παραστάσεις και εκδηλώσεις, να πάνε μαζί με τους μαθητές τους στο θέατρο, αλλά και να διδάξουν ευρύτερα, θέματα πολιτισμού, ιστορίας και λογοτεχνίας. Και μπορούν να είναι σίγουροι ότι εδώ θα βρουν και κείμενα αλλά και πολλές άλλες ασφαλείς, τεκμηριωμένες και διασταυρωμένες πληροφορίες, που καμιά μηχανή αναζήτησης διαδικτυακών τόπων δεν μπορεί να τους προσπορίσει.

Εύχομαι ολόψυχα στον κ. Καραγιάννη να συνεχίσει για πολλά ακόμη χρόνια, με την ίδια δύναμη και ζέση την ερευνητική και συγγραφική δουλειά του, προσφέροντάς μας πάντοτε πολύτιμο υλικό και εφοδιάζοντας και τους φοιτητές και τους εκπαιδευτικούς μας με βιβλία που θα τους διανοίξουν νέους ορίζοντες και θα τους βοηθήσουν αποφασιστικά στο απαιτητικό λειτούργημά τους. 

Καλοτάξιδο!