Τζένη φον Βεστφάλεν Μαρξ «Λατρεμένε μου Καρλ…» Η γυναίκα του Καρλ Μαρξ εξομολογείται

Ο ερωτευμένος Μαρξ, ο Μαρξ της οικογένειας, των φίλων, του καθημερινού βίου, της περιπέτειας, των αγώνων, των απίστευτων δυσκολιών, είναι αυτός που ζωντανεύει μέσα από τις επιστολές της γλυκιάς του «γαϊδουρίτσας», όπως περιπαιχτικά αποκαλούσε τη λατρεμένη του σύζυγο, Τζένη φον Βεστφάλεν.

Οι 54 επιστολές του παρόντος τόμου καλύπτουν ένα μέρος της πληθωρικής επιστολογραφίας της Τζένης (από και προς την Τζένη φον Βεστφάλεν – Μαρξ, έχουν διασωθεί συνολικά 320 επιστολές) σε μιαν ιστορική περίοδο που ξεκινά από το 1839 και φτάνει ως το 1869. Την περίοδο αυτή συμβαίνουν στην Ευρώπη κοσμοϊστορικά γεγονότα. Είναι η εποχή που οι λαοί και τα έθνη σε πολλά ευρωπαϊκά κράτη επαναστάτησαν και απείλησαν το πολιτικό και κοινωνικό κατεστημένο.

Είναι η εποχή που η εργατική τάξη, το προλεταριάτο, ξεκινά σε ολόκληρη την Ευρώπη τους αγώνες για την διεκδίκηση μιας καλύτερης ζωής με πολιτικά δικαιώματα.

Η Τζένη Μαρξ – φον Βεστφάλεν, η «Τζένη της καρδιάς μου», όπως την αποκαλούσε ο σύζυγός της Καρλ Μαρξ, ανήκε στην υψηλή πρωσική αριστοκρατία. Από την στιγμή όμως που γνώρισε τον Μαρξ, αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά σ’ εκείνον και μοιράστηκε με άπειρη υπομονή και δύναμη το συγκλονιστικό πεπρωμένο του που έμελλε να αλλάξει τον κόσμο.

Δοκιμάστηκε χωρίς να χάσει το πηγαίο και καλοπροαίρετο χιούμορ της και την εμπιστοσύνη της στην υπόθεση της εργατικής τάξης. Η μαχητική της στράτευση στο πλευρό του μεγάλου έρωτα της ζωής της έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ολοκλήρωση του έργου του.

«…Για τα προσωπικά της χαρίσματα δεν χρειάζεται να πω τίποτα. Οι φίλοι της τα γνωρίζουν και δεν θα την ξεχάσουν ποτέ. Αλλά δεν γνώρισα ποτέ άλλη γυναίκα της οποίας η μεγαλύτερη ευτυχία ήταν να κάνει τους άλλους ευτυχισμένους…»

(Από τον επικήδειο του Φ. Ένγκελς στον τάφο της Τζένης Μαρξ)¹

Στον Καρλ Μαρξ (Βρυξέλλες)
Τριρ, 24 Μαρτίου 1846

Χίλιες ευχαριστίες, πολυαγαπημένε μου Καρλ, για το χθεσινό μεγάλο λατρευτό σου γράμμα. Πόσο ποθούσα να έχω νέα σου όλες αυτές τις μέρες της αγωνίας και της θλίψης που η καρδιά μου δεν τολμούσε πια να ελπίζει και πόσον καιρό, πόσον ατέλειωτο καιρό έμεινε ο πόθος μου ανεκπλήρωτος! Κάθε ώρα ήταν μια αιωνιότητα φόβου και βασάνου. Τα γράμματά σου είναι η μόνη αχτίδα φωτός στη ζωή μου τώρα. Αγαπημένε μου Καρλ, σε παρακαλώ, κάνε να με φωτίζουν και να με ζεσταίνουν συχνότερα. Αλλά πάλι, ίσως και να μη τα χρειαστώ άλλο, αφού η υγεία της αγαπημένης μου μητέρας πάει προς το καλύτερο και η πιθανότητα μιας ανάρρωσής της είναι πλέον ορατή. Αυτή τη φορά ελπίζουμε όλοι μας πως η βελτίωση που πάει να παγιωθεί δεν είναι απατηλή, όπως συνήθως συμβαίνει σ’ αυτές τις ύπουλες παθήσεις που είναι οι νευρικές διαταραχές. Επανακτά τις δυνάμεις της και το μυαλό της δεν τυραννιέται πλέον από φόβους και βάσανα, πραγματικά ή φανταστικά. Είχα προετοιμαστεί για κάθε περίπτωση και εάν είχε συμβεί το χειρότερο θα έβρισκα κουράγιο και παρηγοριά, αλλά τώρα η καρδιά μου αγαλλιάζει με όλη τη χαρά και την ηδονή της άνοιξης. Συμβαίνει κάτι περίεργο με τη ζωή κάποιου που αγαπάς. Δεν παραιτείσαι τόσο εύκολα απ’ αυτήν. Κρέμεσαι πάνω της με κάθε ίνα της ύπαρξής σου κι όταν η πνοή του σβήνει, νιώθεις ξαφνικά αυτές τις ίνες να διαρρηγνύονται. Πιστεύω ότι η ανάρρωση που έρχεται θα ολοκληρώσει σύντομα τον σκοπό της. Τώρα πρέπει να εξορίζουμε όλες τις σκοτεινές σκέψεις και να δημιουργούμε διαρκώς εύθυμες εικόνες μπροστά στο μάτι του μυαλού της. Πρέπει να επινοώ όλων των ειδών τις ιστορίες που να ’χουν όμως και κάποιαν αληθοφάνεια για κείνη. Αυτό είναι και το δυσκολότερο και γίνεται πιο εύκολο από την αγάπη που τρέφω για την ακριβή μου μητέρα και την ευλογημένη ελπίδα πως, όταν όλα αυτά τελειώσουν, θα βιαστώ να γυρίσω πάλι πίσω και να βρεθώ κοντά σας, σ’ εσένα αγάπη μου και στα λατρευτά, γλυκά μου παιδιά.²

1) Στοιχεία παρμένα από το δελτίο τύπου.

2) Σελ. 70-71, του βιβλίου. Απόσπασμα.

Πληροφορίες ελληνικής έκδοσης

Τζενη φον Βεστφάλεν Μαρξ
«Λατρεμένε μου Καρλ…»
Η γυναίκα του Καρλ Μαρξ εξομολογείται

Εισαγωγή: Ξενοφών Α. Μπρουντζάκης
Ανθολόγηση- Μετάφραση- Σημειώσεις: Γιούλη Τσίρου

Εκδόσεις: Ποικίλη Στοά
Έτος έκδοσης: 2015
Αριθμός σελίδων: 256