“Και στον ίδρο το δικό, γίνε σύ τ’αφεντικό” – Εντυπώσεις από την έκθεση γελοιογραφίας του Συνδικάτου Τύπου και Χάρτου

Τον Νοέμβρη του 2018, το Συνδικάτο Τύπου και Χάρτου διοργάνωσε έκθεση γελοιογραφίας με τίτλο “και στον ίδρο το δικό, γίνε σύ τ’αφεντικό“. Είχαμε επισκεφτεί την έκθεση τότε και την θυμηθήκαμε βλέποντας το λεύκωμά της πρόσφατα, στο εργατικό στέκι του φεστιβάλ της ΚΝΕ στο πάρκο Τρίτση. Παρουσιάζουμε όλα τα σχετικά με την έκθεση και τις παράλληλες εκδηλώσεις της, όπως τα αλιεύσαμε από αναρτήσεις στην σελίδα του συνδικάτου και όσο καλύτερα τα θυμόμαστε ως επισκέπτες της.

“Το Συνδικάτο Τύπου και Χάρτου, πήραμε την πρωτοβουλία να διοργανώσουμε έκθεση γελοιογραφίας με θέμα, που θα αναφέρεται στα σύγχρονα προβλήματα των εργαζομένων, αλλά και στην ελπίδα τους που εκφράζεται μέσα από το ξεπέρασμα του φόβου με συλλογική οργάνωση. Η έκθεση έχει τίτλο: «και στον ίδρο το δικό, γίνε συ το αφεντικό» από τους εμπνευσμένους στίχους του Κ. Βάρναλη.

Στόχος της έκθεσης, είναι να αξιοποιηθεί η τέχνη της γελοιογραφίας υπηρετώντας τους σκοπούς οργάνωσης της πάλης, αφύπνισης της εργατικής τάξης, επαγρύπνησης απέναντι στα καλέσματα για εθνική ενότητα προς όφελος της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Θέλουμε αξιοποιώντας τη δύναμη της εικόνας και την ισχύ της σάτιρας, όχι μόνο να περιγράψουμε τα προβλήματα και τον πόνο των εργατών, αλλά να προβάλουμε και τη διέξοδο. Θεωρούμε ότι το μήνυμα μίας γελοιογραφίας έχει να δώσει πολλά και μπορεί να συμβάλει με τον τρόπο του, σε αυτά που παλεύουμε καθημερινά μέσα και έξω από τα εργοστάσια του τύπου και του χαρτιού. Σε αυτούς τους καιρούς είναι αναγκαίο η τέχνη να στέκεται στο πλάι της εργατικής τάξης και να μιλά τη γλώσσα της τόλμης και της αλήθειας.

Να θέτει σε κίνηση όλα τα αισθητικά της μέσα, της γνώσης, αλλά και όλο τον ανθρώπινο ψυχισμό, τη φαντασία, το συναίσθημα και τη βούληση να στρατευθεί με τις ανάγκες και τα καθήκοντα των δημιουργών όλου του πλούτου που βρίσκεται γύρω μας, της εργατικής τάξης.”

Η έκθεση γελοιογραφίας του Συνδικάτου Τύπου και Χάρτου ήταν επιτυχημένη, τόσο από άποψη ουσίας, όσο και από πλευράς ανταπόκρισης πολλών γελοιογράφων. Υπήρξε αξιόλογη καλλιτεχνική στήριξη στην προσπάθεια ενός εργατικού-ταξικού σωματείου, το οποίο συσπειρώνεται στο Π.Α.ΜΕ. Για την ιστορία, 27 δημιουργοί συνέδραμαν, με συνολικά 87 γελοιογραφίες. Καθόλου άσχημα για μια πρωτόγνωρη πολιτιστική πρωτοβουλία των οργανωμένων εργατών στον κλάδο της εκτυπωτικής βιομηχανίας και της τελικής μορφοποίησης του χαρτιού.

Στα εγκαίνια της έκθεσης, τη Δευτέρα 19 Νοέμβρη, ο Λεωνίδας Σακκάς, ο πρόεδρος του Συνδικάτου Τύπου και Χάρτου τότε, είπε χαρακτηριστικά, ότι για την διοργάνωσή της:

“…εμπνευστήκαμε από τη συνεργασία που είχαμε αναπτύξει με γελοιογράφους στους οποίους όσες φορές έχουμε απευθυνθεί για σκίτσα στην εφημερίδα μας, σε ανακοινώσεις και σε αφίσες μας, ανταποκρίθηκαν άμεσα. Πολλούς από τους γελοιογράφους, τους έχουμε γνωρίσει και στις κινητοποιήσεις των κλάδων μας, των εφημερίδων και των περιοδικών, που εμείς τυπώνουμε και αυτοί δουλεύουν σε αυτά.”

Στη συνέχεια, εκφράζοντας τη γνώμη του συνδικάτου για την πρωτοβουλία, που ανέλαβαν εργαζόμενοι του κλάδου και την στήριξαν με τα έργα τους καλλιτέχνες, παρατήρησε:

“…Οι γελοιογράφοι που πήραν μέρος σε αυτή μας την προσπάθεια, δημιούργησαν άξια έργα, που περιγράφουν με ακρίβεια και αλήθεια τη ζωή της εργατικής τάξης στη χώρα μας. Είναι έργα εύστοχα γιατί προέρχονται από το κομμάτι εκείνο των καλλιτεχνών, που βρίσκονται και οι ίδιοι με έναν τρόπο μέσα στον αγώνα, στα πραγματικά προβλήματα της ζωής και στη διαρκή πάλη για την επίλυσή τους. Είναι έργα που δείχνουν από τη μία τον μεγάλο βαθμό εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης και από την άλλη την προοπτική ανατροπής αυτού του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος. Είναι σίγουρο πως πολλοί συνάδελφοι επισκέπτες της έκθεσης και αναγνώστες του λευκώματος, μέσα από τις γελοιογραφίες θα δουν την ίδια τους τη ζωή. Από τη μία την εκμετάλλευση και την τρομοκρατία της εργοδοσίας και από την άλλη την οργή, το ταξικό μίσος και τη διέξοδο της οργανωμένης πάλης με σταθερό προσανατολισμό. Είναι επίσης σημαντικό για τον προσανατολισμό που ζητήσαμε να έχει η έκθεση, ότι η πλειοψηφία των γελοιογράφων κατάλαβαν τι τραβάμε στο χώρο δουλειάς, την ένταση της εκμετάλλευσης, αλλά και την ανάγκη σύγκρουσης και ρήξης, στοιχεία που αντανακλώνται στα έργα τους. “

Τέλος, απευθυνόμενος εκ μέρους του Συνδικάτου στους γελοιογράφους, που ήταν παρόντες στα εγκαίνια, ευχαρίστησε στο πρόσωπο τους όλους τους καλλιτέχνες, που ανταποκρίθηκαν και συμμετείχαν στην έκθεση γελοιογραφίας.

(Με αλφαβητική σειρά, συμμετείχαν οι: Δημήτρης Αγγελούσης, John Antono, Ιάκωβος Βάης, Θεοδόσης Βρανάς (Θέο), Γιάννης Γερούλιας, Γρηγόρης Γεωργίου, Δημήτρης Γεωργοπάλης, Άγγελος Ευαγγελάτος, Πάνος Ζάχαρης, Πέτρος Ζερβός, Μανώλης Ζουλάκης, Μπάμπης Κιαγιάς, Πάνος Μαραγκός, Αργύρης Μαυρέας, Παναγιώτης Μητσομπόνος, Γιάννης Ξαγοράρης (Ξαγόρ), Βαγγέλης Παπαβασιλείου (Βάγγος), Ζήσης Παπαγεωργίου, Soloup, Soter, Μαρία Τζαμπούρα, Νίκος Τριανταφύλλου, Θανάσης Τσιμπερδώνης (Τσιμπ), Πέτρος Τσιολάκης, Νίκος Φουστέρης, Νεκτάριος Χασάνδρας (Νεk), Βαγγέλης Χερουβείμ)

Στα εγκαίνια της έκθεσης παρέστησαν επίσης εκπρόσωποι από το ΚΚΕ, από το Πανεργατικό Αγωνιστικό Μέτωπο, από την Ομοσπονδία Τύπου και Βιομηχανίας Χάρτου, καθώς και από την Ένωση Τεχνικών Ημερήσιου Περιοδικού Τύπου Αθηνών (ΕΤΗΠΤΑ). Την ίδια μέρα το Συνδικάτο Τύπου και Χάρτου προσκλήθηκε στο web radio του ΠΑΜΕ, στην εκπομπή της Μαρίας Καραπιπέρη “Γεια σου περήφανη κι αθάνατη εργατιά”, όπου και είχε την ευκαιρία να ενημερώσει πλατύτερα γι’αυτήν την πρωτοβουλία του. Αφού αναφέρθηκαν όλα τα απαραίτητα, διατυπώθηκε ακόμη ένας σημαντικός σκοπός της έκθεσης, που δεν αφορά μόνο την ψυχαγωγία ή την αναγκαία οργάνωση των εργαζομένων. Στην ουσία υπογραμμίστηκε πως: “…και ο πολιτισμός πρέπει να είναι στη φύση (…) κομμάτι της δουλειάς των συνδικάτων…”, αναπόσπαστο τμήμα του καταστατικού των εργατικών σωματείων, που σκοπεύουν τόσο στην υλική, όσο και στην ηθική εξύψωση των μελών τους.

Η έκθεση γελοιογραφίας φιλοξενήθηκε στον Σύλλογο Εμποροϋπαλλήλων Αθήνας και πλαισιώθηκε από παράλληλες εκδηλώσεις, αποκτώντας μια ενδιαφέρουσα και πολύπλευρη μορφή για 6 απογεύματα.

Λόγου χάρη, την Τετάρτη 21 Νοέμβρη, τα παιδιά των συναδέλφων πέρασαν ευχάριστα τον χρόνο τους, ζωγραφίζοντας μαζί με γελοιογράφους της έκθεσης.

Την καλύτερη τους τα πιτσιρίκια. Χρώματα, άσπρα χαρτιά, ιδέες και άπλα. Σκέτος πανζουρλισμός…

Την επόμενη μέρα, την Πέμπτη 22 του μήνα, έγινε συζήτηση με γιατρό εργασίας για την υγεία και την ασφάλεια στους χώρους δουλειάς. Αναφέρθηκε, πως εκτός από το μισθολογικό μέρος τους, οι κλαδικές συμβάσεις είχαν και το (κατοχυρωμένο με αγώνες) θεσμικό μέρος τους σχετικά με τους όρους εργασίας, τα μέσα ατομικής προστασίας (Μ.Α.Π.), τα διαλείμματα, την ανάπαυση κλπ, ώστε να προστατεύεται η υγεία των εργαζομένων και να προλαμβάνονται τα εργατικά ατυχήματα. Υπενθυμίστηκε επίσης η πάγια διεκδίκηση του κινήματος για αναγνώριση των επαγγελματικών ασθενειών, που προξενούνται λόγω της φύσεως της εργασίας.

“…Ενδεικτικά στον κλάδο του τύπου και του χαρτιού η εισπνοή σκόνης, διαλυτών, μελανιών, κόλλας κλπ. προξενεί από καρδιοαναπνευστικά προβλήματα μέχρι καρκίνους, όπως και η καθημερινή “άρση βαρών” χαρτιού, ευθύνεται για τενοντίτιδες, σπονδυλοαρθρίτιδες, κήλες, δισκοπάθειες κλπ. Επίσης ο χειρισμός μηχανημάτων με ελλιπή συντήρηση ή τελείως ακατάλληλων από την μηχανική τους καταπόνηση για δεκαετίες, η έλλειψη τακτικών ελέγχων, η μή τήρηση των κανόνων ασφαλείας, η αφαίρεση προστατευτικών, στόπ κλπ. για επιτάχυνση της παραγωγής, η απουσία ελάχιστου πληρώματος μηχανής, καθώς κι η πολύωρη και πολυήμερη εργασία με υπερβολικούς ρυθμούς, χωρίς διαλείμματα, ενέχουν άμεσους κινδύνους για την σωματική ακεραιότητα κι αρτιμέλεια των εργαζομένων…”

Κάθε εργαζόμενος εξάλλου σε κάθε κλάδο της οικονομίας και παραγωγής αντιμετωπίζει συγκεκριμένα προβλήματα υγείας, διότι ο Καπιταλισμός από την ίδια του την εκμεταλλευτική φύση “μέγιστο κέρδος με ελάχιστο κόστος” δεν αλλοτριώνει τον άνθρωπο μόνο από το αντικείμενο της εργασίας του, αλλά τον αλλοτριώνει επίσης και βιολογικά. Ειπώθηκε σχετικά πως:

“…κάθε άνθρωπος θεωρείται υγιής μέχρι να νοσήσει, οπότε καθήκον της Ιατρικής επιστήμης είναι πρώτα η πρόληψη και μετά η θεραπεία και αποκατάσταση. Θα πρέπει να είναι αυτονόητο, πως οι εργάτες δεν νοσούν βαριά μόνο λόγω κάποιας βιολογικής προδιάθεσης, ούτε και παθαίνουν ατυχήματα στον χώρο εργασίας από “ανθρώπινη απροσεξία” ή από κάποια “κακιά στιγμή”. Με ευθύνη των εργοδοτών οι συνθήκες εργασίας είναι, που επιδρούν καταλυτικά κι επιβαρυντικά στην υγεία και σωματική ακεραιότητα των εργατών στην συντριπτική πλειοψηφία των εργατικών ατυχημάτων ή των εργατικών ασθενειών…“

Στο κλείσιμο της συζήτησης, πολλοί συνάδελφοι στον κλάδο του τύπου και του χαρτιού μετέφεραν την προσωπική εμπειρία τους, είπαν την γνώμη τους και διατύπωσαν το συμπέρασμα:

“…η επαναφορά των κλαδικών συμβάσεων πρέπει να ξανατεθεί ως ζήτημα πρώτης γραμμής, κόντρα στην εργασία/ζωή-λάστιχο. Οι Σ.Σ.Ε. δεν αφορούσαν μόνο τον μισθό αλλά και μιά ελάχιστη, στοιχειώδη προστασία της υγείας κι ασφάλειας όλων των εργαζομένων. Η κατάργηση των Σ.Σ.Ε. με τους νόμους-ευλογίες του κράτους το 2012, αποδεικνύει, πως από αμοιβή και ένσημα μέχρι υγεία και ασφάλεια, όλα είναι κόστος για τους εργοδότες. Γι’αυτό θέλουν ατομικές συμβάσεις κι όχι συλλογικές. Όμως οι εργάτες έχουμε την δύναμη, να διεκδικήσουμε και να επιβάλουμε ξανά τις Σ.Σ.Ε., αν το πάρουμε απόφαση να οργανωθούμε, βάζοντας μπροστά τις δικές μας ανάγκες…”

Την Παρασκευή, στις 23 Νοέμβρη 2018, προβλήθηκε η ταινία-ντοκιμαντέρ “Ludlow, οι Έλληνες στους πολέμους του άνθρακα“, που εξιστορεί τις συνθήκες σκλαβιάς στις αρχές του 20^ού αιώνα, των μεταναστών ανθρακωρύχων στην Αμερική και την ένοπλη σύγκρουση τους με τους πιστολέρο-μπράβους της οικογένειας Ροκφέλλερ, ιδιοκτήτριας των ορυχείων άνθρακα στο Ludlow, που έφτασε μέχρι και να σκοτώνει τους εργάτες της, για να τους τρομοκρατήσει, επειδή απαιτούσαν όρους εργασίας και όχι δουλείας. Στην εισαγωγή της ταινίας περιγράφεται χαρακτηριστικά ο βαθμός της συνεχούς εκμετάλλευσης και εξαθλίωσης των ανθρακωρύχων του Ludlow. Πληρώνονταν με σκριπ (κουπόνια της εταιρείας-όχι χρήματα-) και μ’αυτά αγόραζαν τρόφιμα, ρούχα κλπ. μόνο από τα καταστήματα της εταιρείας, ενώ στα πειραγμένα βιβλία της οι εργάτες εμφανίζονταν πάντα χρεωμένοι, ώστε να δουλεύουν στα ορυχεία εφ’όρου ζωής, για να “ξεχρεώσουν”. Η επιβίωση των εργατών ήταν ένα ακόμη πεδίο κέρδους για την εργοδοσία κι ένας παραπάνω χαλκάς στον σβέρκο τους, ώστε να ζουν, μόνο για να εξορύσσουν τον κερδοφόρο άνθρακα, με το αστικό κράτος των ΗΠΑ να κάνει την ίδια ώρα τα στραβά μάτια μπρος στην δολοφονική τρομοκρατία της “Αγίας Οικογένειας” Ροκφέλλερ…

Οι σκλαβωμένοι του Ludlow όμως τελικά αντέδρασαν οργανωμένα στην ένοπλη βία των λυσσασμένων εκμεταλλευτών τους, που ως αστοί έχαιραν αρχικά της επίσημης ανοχής-αδιαφορίας του ομοσπονδιακού κράτους των ΗΠΑ, το οποίο είχε καταργήσει συνταγματικά, δηλαδή τυπικά, τον θεσμό της δουλείας. Στα γεγονότα του Ludlow, αναδείχτηκε η ηγετική φυσιογνωμία του Λούη Τίκα από την Κρήτη, ο οποίος τελικά έπεσε, όπως και πολλοί άλλοι εργάτες, ασχέτως καταγωγής, κάνοντας όλοι το αυτονόητο καθήκον τους και δίνοντας με συνέπεια την μάχη της τάξης τους ενάντια στην εκμεταλλεύτρια τάξη, που τους πέθαινε στην κυριολεξία, και όχι μεταφορικά “στην δουλειά…”

Ενδεικτικό της έκτασης, που έλαβαν οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των πληρωμένων δολοφόνων της εταιρείας και των ανθρακωρύχων, αλλά και της αλληλεγγύης των υπολοίπων εργατών στις ΗΠΑ, είναι το γεγονός, πως στους εξεγερμένους του Ludlow συμπαραστάθηκαν κι άλλα εργατικά συνδικάτα, στέλνοντας όπλα και άμεση βοήθεια στους ανθρακωρύχους, που έχαναν την ζωή τους και τις οικογένειες τους από τις σφαίρες των καπιταλιστών, επειδή οι εργάτες των Ροκφέλλερ είχαν τολμήσει να διεκδικήσουν ανθρώπινη ζωή. Το αίμα της εργατικής εξέγερσης στο Ludlow στέριωσε στο τέλος δικαιώματα και διεκδικήσεις όλων των ανθρακωρύχων στις ΗΠΑ, αφού η ομοσπονδιακή κυβέρνηση εγκατέλειψε αναγκαστικά την μέχρι τότε ουδετερότητα της και επενέβη δραστικότερα “για να σταματήσει η αιματοχυσία”, ουσιαστικά όμως για να μην γενικευτεί η ταξική σύγκρουση, που αποκτούσε πλέον τα “επικίνδυνα” χαρακτηριστικά μιας ευρύτερης κοινωνικής εξέγερσης, αφού οι εξεγερμένοι εργάτες των ορυχείων είχαν πάρει ακάθεκτοι με τα όπλα τους το πάνω χέρι απέναντι στους Ροκφέλλερ και στους εργοδοτικούς μπράβους-φονιάδες…

Το κράτος των ΗΠΑ κάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία έπαιξε τον ρόλο του “συμφιλιωτή”, πάνω σε ασυμφιλίωτες κοινωνικές διαφορές, επιδεικνύοντας δύναμη πυρός και νόμων, αντίστροφα αυτήν την φορά, υπέρ των εξεγερμένων εργατών δηλαδή, ώστε να καταλαγιάσει η κατακραυγή της πλειοψηφίας του αμερικάνικου πληθυσμού για τα εγκλήματα των καπιταλιστών και να εμπεδωθεί ξανά η αναγκαία “κοινωνική ειρήνη-ταφική σιγή”… Και λέμε “αντίστροφα αυτήν την φορά”, διότι κάμποσα χρόνια πριν, το ίδιο κράτος είχε κατευθύνει αλλού και αλλιώς την δύναμη πυρός και νόμων του, εναντίον δηλαδή των εργατών διαδηλωτών στο Σικάγο, την Πρωτομαγιά του 1886…

Στο συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ φαίνεται η υπαρκτή, ιστορικά διαρκής και ανειρήνευτη πάλη των τάξεων αποδεικνύοντας, ότι κάθε σύγκρουση των εργατών με τους εκμεταλλευτές τους, ακόμη και η κάθε εργατική θυσία δεν πάει ποτέ στράφι. Δείχνεται επίσης, πως η κατάκτηση κάθε εργατικού δικαιώματος είναι αποτέλεσμα αγώνα, ποτισμένου από εργατικό αίμα. Ποτέ τα κεκτημένα της τάξης μας δεν υπήρξαν “φιλάνθρωπες” παραχωρήσεις των αστών και του κράτους τους, όπως θέλουν παραπλανητικά να τα παρουσιάζουν. Όλα τα κεκτημένα της εργατικής τάξης ήταν πάντα ο καρπός των αγώνων και των μεγάλων προσωπικών θυσιών των ίδιων των εργατών.

Τέλος, για την έκθεση γελοιογραφίας του Συνδικάτου και των εκδηλώσεων του, το Σάββατο 24 Νοέμβρη ήταν η τελευταία ημέρα, που έκλεισε με μια ανοιχτή συζήτηση σχετικά με την οργάνωση των εργατικών αγώνων και με φόντο την επικείμενη τότε 24ωρη απεργία, στις 28 Νοέμβρη 2018. Έγινε κατά κάποιο τρόπο, μια άτυπη συνέλευση εργατών και καλλιτεχνών, όπου εκφράστηκαν κοινές απόψεις σχετικά με την υποχρέωση και την αναγκαιότητα της καθημερινής δράσης, αλλά και την επιβεβλημένη συνέχιση και διεύρυνση των πολιτιστικών δραστηριοτήτων των ταξικών σωματείων. Συνάδελφοι του κλάδου εστίασαν σε προβλήματα στους εργασιακούς χώρους, που χρήζουν άμεσης οργάνωσης και λύσης, όπως οι σωματειακές επιτροπές ή οι επιτροπές υγείας και ασφάλειας στον κλάδο, αλλά και στην παράλληλη αναγκαιότητα της πολιτιστικής δραστηριοποίησης κάθε εργατικού σωματείου.

Ο Ιάκωβος Βάης, γελοιογράφος του Ριζοσπάστη και ένας από τους δημιουργούς, που συμμετείχαν φιλοτεχνώντας το εξώφυλλο του λευκώματος, όπως και την αφίσα της έκθεσης, επεσήμανε καίρια:

“Οι καλλιτέχνες είναι στο μεγαλύτερο κομμάτι τους μέρος της εργατικής τάξης. Δεν μπορούν να μένουν απαθείς απέναντι στη βαρβαρότητα που βιώνει σήμερα ο λαός μας. Πρέπει να πάρουν θέση, να ταχθούν στο πλευρό του ταξικού εργατικού κινήματος. Και ως φυσικές παρουσίες και με το έργο τους. Η έκθεση αποκτά χαρακτηριστικά πέρα από μια απλή πολιτιστική δραστηριότητα. Είναι κι αυτή μια μορφή αγώνα και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ταξικής πάλης. Γι’ αυτούς τους λόγους πρέπει να αγκαλιαστεί από το κίνημα. Και για αυτούς τους λόγους, τέτοιου είδους πρωτοβουλίες εύχομαι να εμπνεύσουν και να πολλαπλασιαστούν”.

Εμείς, μέσα από αυτά τα λόγια, θυμόμαστε αναπόφευκτα και τον Μπέρτολντ Μπρέχτ:

“…Αν ο καλλιτέχνης δεν θέλει να είναι παπαγάλος ή μαϊμού, πρέπει να κάνει κτήμα του τη γνώση της εποχής του πάνω στην κοινωνική ζωή, παίρνοντας μέρος στους ταξικούς αγώνες. Μπορεί αυτό να φανεί σε μερικούς σαν κατάπτωση, μιας και τοποθετούν την τέχνη -αφού προηγουμένως έχει τακτοποιηθεί η αμοιβή- στις πιο ψηλές σφαίρες… Όμως οι περισσότερες αποφασιστικές μάχες του ανθρώπινου γένους δίνονται πάνω στη γή, όχι στους αιθέρες. Και “έξω”, στη ζωή, όχι μες στους εγκεφάλους… Κανείς δεν μπορεί να υψωθεί πάνω από τις αντιμαχόμενες τάξεις, γιατί κανείς δεν μπορεί να υψωθεί πάνω από τον άνθρωπο. Η κοινωνία δεν έχει κανένα κοινό μεγάφωνο, όσο είναι χωρισμένη σε αντιμαχόμενες τάξεις. Έτσι, όσοι λένε, πως δεν ανήκουν σε κόμματα και δεν ανακατεύονται στην πολιτική, σημαίνει πως ανήκουν στην άρχουσα τάξη…”

Η συγκεκριμένη προσπάθεια του Συνδικάτου Τύπου και Χάρτου ήταν αξιόλογη και πρωτοποριακή, διότι ως εργατικό σωματείο βρήκε έναν νέο και διαφορετικό τρόπο να μιλήσει για τα σημερινά προβλήματα των εργαζομένων, απ’ ό,τι συνήθως κάνει με συνελεύσεις, ανακοινώσεις, παρεμβάσεις σε εργασιακούς χώρους ή απεργιακές κινητοποιήσεις, εξίσου όμως εύστοχα και όπως πάντα, απ’την φύση του, ταξικά…

Το λεύκωμα της έκθεσης περιέχει στις τελευταίες σελίδες του όλους τους στίχους της “Μπαλάντας του κυρ-Μέντιου” του Κώστα Βάρναλη και είναι διαθέσιμο στα γραφεία του Συνδικάτου Τύπου και Χάρτου, Αριστοτέλους 11-15, 6^ος όροφος, κοντά στην πλατεία Βάθη, από Δευτέρα-Παρασκευή, 9 π.μ. ως 2 μ.μ.

Συνεννόηση από πριν στα τηλέφωνα 210-5223756 και 210-5223721.

(Προσφορά ενίσχυσης 4 ευρώ)