Αλέξανδρος Δανδουλάκης: Ηλεκτρίζοντας την αίσθηση της ακοής.

Τον Αλέξανδρο τον ανακάλυψα μέσα από το διαδίκτυο. Ένα βράδυ ψάχνοντας να ακούσω,’’Τα Νυχτερινά’’ του Φρεντερίκ Σοπέν, ανακάλυψα τυχαία τον Αλέξανδρο να τα ‘’ηλεκτρίζει‘’ με την κιθάρα του, σε ένα καλογυρισμένο βίντεο με υπέροχη φωτογραφία.

Όπως διαπιστώσατε, ό,τι υπάρχει σε αυτό το βίντεο σε συνεπαίρνει από τη μουσική του ως το σκυλάκο που περιφέρεται..

Έτσι ακριβώς με συνεπήρε και η κουβέντα με τον Αλέξανδρο. Στο καλύτερο μέρος που μπορεί να συναντηθεί κανείς για να απολαύσει το καφέ του ή ό,τι πίνει τέλοσπαντων, στο ‘’ Little tree books & coffee’’, στη σκιά της Ακρόπολης περιτριγυρισμένοι από βιβλία (το καλύτερο που θα μπορούσε να περιτριγυρίζει κάποιον μετά τον έρωτα) κουβεντιάσαμε για το πρόζεκτ του να ηλεκτρίζει την κλασική μουσική, την ανάγκη που έχει αυτή η χώρα μέσα στην κρίση να δημιουργήσει χώρους πολιτισμού και να δώσει φωνή στους νέους δημιουργούς, την πολιτική, το δίλημμα ‘’βιοπορισμός ή ρομαντισμός‘’.. και μια καταγγελία… οι απόφοιτοι της σχολής Εφαρμοσμένων μαθηματικών του Πολυτεχνείου ακόμα δεν έχουν τη δυνατότητα εγγραφής στο ΤΕΕ, ύστερα από 20 χρόνια λειτουργίας της σχολής…

Το να γράψω τη λέξη ταλαντούχος δίπλα στον Αλέξανδρο θα ήταν λίγο. Ο Αλέξανδρος έχει καταταχτεί, άθελα του, στους καλλιτέχνες που θαυμάζω και στα αγαπημένα μου πλάσματα, που θα κουβαλώ από εδώ και στο εξής στο μέρος της καρδιάς.

Αρκετά είπαμε… Ώρα για τη συνέντευξή μας..

Σε βρίσκουμε να ηλεκτρίζεις με την κιθάρα σου τον Σοπέν, σε ένα solo project… Πως προέκυψε αυτή η ιδέα;

Για μένα η πρόκληση ήταν η solo κιθάρα και σε δεύτερο πλάνο να αποδώσω τους κλασικούς συνθέτες με ηλεκτρικό ήχο. Η ιδέα των solo εμφανίσεων προέκυψε από δίσκους μεγάλων τζαζ κιθαριστών, όπως ο Joe Pass ή ο Wes Montgomery.

Ήταν κάποια εσωτερική σου ανάγκη σαν μουσικός να είσαι μόνος σου επί σκηνής;

Το στοίχημα ήταν η ανάγκη να δοκιμάσω τον εαυτό μου σε αυτό. Το πιστεύεις ότι τις πρώτες φορές έτρεμε το χέρι μου; Μην ξεχάσω κάτι. Αναρωτιόμουν ‘’τι μου συμβαίνει;’’ και με την πάροδο του χρόνου κατάφερα να το κατακτήσω. Να στέκομαι επί σκηνής και να νιώθω χαλαρός, με μια τεράστια διαφορά: Με τις solo εμφανίσεις μου έμαθα να απολαμβάνω τα live μου. Ένιωσα μια σύνδεση με τον κόσμο που όταν έπαιζα με μπάντες δεν την είχα ξανανιώσει. Μοναδικό συναίσθημα..

Το σπουδαιότερο, εισπράττω πίσω από τον κόσμο ένα ειλικρινές feedback που με βοηθά να βελτιώνομαι και σαν καλλιτέχνης και ως άτομο.

Θυμάσαι κάποιο σχόλιο το οποίο να έχεις γράψει στην μνήμη σου και να σε έχει κάνει να νιώσεις ότι άξιζε όλο το αρχικό σου άγχος για αυτό το project;

Είναι πολλά τα όμορφα λόγια που έχω ακούσει για αυτό το project… Θα ‘θελα να σταθώ όμως σε ένα περιστατικό… Έπαιζα σε ένα μαγαζί και θα έβγαινα γύρω στα μεσάνυχτα..  Λέω στον ιδιοκτήτη ‘’Τι ώρα να ξεκινήσω; Ακριβώς ή να περιμένουμε λίγο ;’’ . Μου λέει ‘’Βγες ακριβώς γιατί έχει έρθει ένας πιτσιρίκος 10 ετών με την οικογένειά του και περιμένει πώς και πώς να σε ακούσει, το ζήτησε ο ίδιος από τον πατέρα του’’.

Έτσι είχα όλο το βράδυ 2 παιδικά μάτια να με παρακολουθούν και αισθάνθηκα εκείνη την στιγμή τρομερά υπεύθυνος να εκτελέσω σωστά τα κομμάτια, να ικανοποιήσω τον πιτσιρίκο και να του δώσω ένα έναυσμα να ασχοληθεί στο μέλλον με κάτι που αγαπά.

Θανασάκη ελπίζω να ήμουν καλό παράδειγμα.

Για εσένα ποιο ήταν το ερέθισμα να ασχοληθείς με τη μουσική;

Σε μένα ξεκίνησε όπως με όλους τους εφήβους, ακούς μουσική και μετά θες να συμμετέχεις και εσύ σε όλο αυτό. Σαν έφηβος άκουγα πολύ μέταλ ροκ, ήμουν και καταφερτζής με την κιθάρα και είχα σχηματίσει ήδη συγκρότημα με άλλους 15χρονους που παίζαμε κυρίως ροκ. Ελληνικό και ξένο. Τα πρώτα μαθήματα κιθάρας τα πήρα αφού ανέβηκα Αθήνα για σπουδές στο Πολυτεχνείο στο τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών.

Πήρες μαθήματα σε μεγάλη ηλικία σχετικά…

Ναι, ήρθα στην Αθήνα και είδα την αλήθεια κατάματα. Δεν ήμουν πολύ καλός, όχι όσο πίστευα και έπρεπε να πάρω μαθήματα. Πήγα στο ‘’Ωδείο Μουσικής Πράξης’’ από όπου αποφοίτησα και είμαι δάσκαλος εκεί πλέον. Ξέρεις το ταλέντο που λέμε είναι απλά να τα καταφέρνεις καλά και να κάνεις πράγματα που λειτουργούν σε ένα πρώτο επίπεδο αλλά ως εκεί. Είμαι υπέρ της γνώσης και κυρίως της γνώσης που την αποκτάς με τη σωστή καθοδήγηση. Αυτό προσφέρει ένα Ωδείο.

Δεν μας τα λες αυτά επειδή τώρα είσαι δάσκαλος σε Ωδείο;

Όχι ! Είναι πολύ ρομαντικό να πιστεύει κάποιος ότι από μόνος του θα μπορέσει να μάθει ένα μουσικό όργανο τεχνικά άψογα. Όπως ρομαντικό είναι να πιστεύει κάποιος ότι μπορεί να γεμίζει τεράστια στάδια, όπως συνέβαινε στις δεκαετίες του 60 και ’70 από μπάντες που ξεκινούσαν από μόνες τους να παίζουν μουσική.

Ο Γιωργος Κοντραφούρης, ο γνωστός πιανίστας της τζαζ, έχει ένα πολύ ωραίο ανεκδοτολογικό περιστατικό σχετικά με αυτό.

Παραδίδει μαθήματα στην Κέρκυρα στο τμήμα της μουσικής. Μια μέρα σε ένα θεωρητικό μάθημα, ένας φοιτητής του δυσανασχέτησε και είπε ‘’Τι είναι αυτά; Τα θεωρητικά! Η μουσική είναι μια. Με μια κιθάρα στη πλάτη, να κάνεις ταξίδια, το γύρο του κόσμου σαν το Μπομπ Μάρλεϊ‘’ και του απάντησε ο Κοντραφούρης ‘’Συμφωνώ απόλυτα μαζί σου. Εσύ τι σχέση έχεις με αυτό;’’.

Ήθελε να του πει ότι αν ήταν εξαιρετικό ταλέντο, αυτή η σπάνια και ξεχωριστή περίπτωση, δεν θα είχε ανάγκη να πάρει μαθήματα, θα ξέραμε ότι είναι ταλέντο και θα μελετούσαμε εμείς αυτόν κι όχι αυτός εμας.

Ο ίδιος σαν μουσικός φροντίζεις να εξελίσσεσαι μέχρι και σήμερα ή επειδή έχεις περάσεις στο ρόλο του καθηγητή πιστεύεις ότι κατέκτησες ό,τι ήταν να μάθεις;

Αρκετοί συνάδελφοί μου, ειδικά όταν είναι και δάσκαλοι μουσικής, θεωρούν ότι έχουν φτάσει σε ένα επίπεδο και δεν χρειάζεται να μελετούν όπως όταν οι ίδιοι ήταν μαθητές. Με εμένα δε συμβαίνει αυτό. Κάθε μέρα φροντίζω να μελετώ και να εξερευνώ τη μουσική και γι’ αυτό έχω ασχοληθεί με πολλά στυλ μουσικής.

Έχεις αρκετές συνεργασίες με έλληνες και ξένους καλλιτέχνες τους οποίους αρκετοί συνάδελφοί σου, θα ζήλευαν να έχουν στο βιογραφικό τους. Θα ήθελες να μας μιλήσεις λίγο γι αυτές τις συνεργασίες σου;

Έχω συνεργαστεί με αρκετούς αξιόλογους καλλιτέχνες όπως οι Ανδριάννα Μπάμπαλη, Διονύσης Σαββόπουλος, Σωτηρία Λεονάρδου, Πέννυ Μπαλτατζή και τις Swingin’ Cats, George Zervos και ξένους καλλιτέχνες όπως ο πιανίστας Alan Zavod και τον Αμερικάνο κιθαρίστα Bill Frisell.. Ωστόσο, και δεν το λέω για να το παίξω ταπεινός, είναι σπουδαίοι καλλιτέχνες οι ίδιοι και ότι συνεργαστήκαμε με γέμισε με γνώσεις και εμπειρίες μοναδικές, παρόλα αυτά αποφεύγω να αναφέρομαι ο ίδιος σε αυτό.

Σαν χαρακτήρας δεν μ’ αρέσει να στέκομαι απέναντι σε κάποιον και να λέω έχω κάνει αυτό ή εκείνο με το τάδε και τον τάδε. Απόλαυσα όλες μου τις συνεργασίες αλλά κάποιες μου έτυχαν, σε κάποιες ήμουν απλά τυχερός όπως στην περίπτωση του Bill Frisell, του έστειλα το βιντεάκι με τα ‘Νυχτερινά του Σοπέν’ και του πρότεινα να ανοίξω το πρόγραμμα σε μια εμφάνιση του και μου έστειλε ένα e–mail ‘’Yes, I think it is a good idea’’ και σε άλλα πράγματα κόπιασα αρκετά, όπως το project που κάνω τώρα.

Ο ίδιος είσαι δημιουργός 2 συγκροτημάτων ‘’Egg Lemon Sauce‘’ και ‘’The Bet’’. Ετοιμάζεις κάτι καινούργιο με αυτές τις μπάντες ;

Με τους ‘’The Bet’’ έχουμε έτοιμο ηχογραφημένο υλικό. Άκουγα και ένα κομμάτι μας πριν έρθω. Περιμένουμε την επιστροφή του τραγουδιστή της μπάντας, του Στέφανου Φίλιππου Διαμαντόπουλου, ο οποίος ζει πλέον στην Αμερική για να προχωρήσουμε περαιτέρω. Ουσιαστικά, η μπάντα ‘’The Bet’’ είναι η μπάντα ‘’Egg Lemon Sauce’’ με προσθήκη του τραγουδιστή και των πλήκτρων (Κώστας Στεργίου, έπειτα ο Γιάννης Λαγογιάννης). Ήταν πριν 8-9 χρόνια όταν ήρθε ο Στέφανος σε ένα live μας των ‘’Egg Lemon Sauce’’ που τότε ήταν εγώ, Γιάννης Βουτσινάς (μπάσο) και Πέτρος Φάτης (ντράμς) και παίζαμε ορχηστρική τζαζ μουσική και μας είπε ‘’Παιδιά κάνουμε μια μπάντα; Εσείς να παίζετε και εγώ να τραγουδώ;’’ και είπαμε ‘’Γιατί όχι;’’, ύστερα προστέθηκε και ο Γιάννης Λαγογιάννης στα πλήκτρα.

Για την αποκατάσταση της αλήθειας να σημειωθεί ότι δεν υπήρξε reunion της μπάντας πέρσι όπως διαφημίστηκε η περσινή μας εκδήλωση, γιατί ποτέ η μπάντα δεν διαλύθηκε για να ξαναενωθεί..

Έχεις φοβηθεί μετά τους Πυξ –Λαξ και την κάθε φορά πρώτη φορά των ‘’Scorpions’’ προφανώς …

Ναι, υπάρχει μια μανία στο να χωρίζουν και να ενώνουν μπάντες… Εμείς δεν διαλυθήκαμε ποτέ.

Πριν από λίγο είπαμε για τους ‘’ρομαντικούς’’ μουσικούς που δύσκολα μπορούν να γεμίσουν στάδια, αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει η οικονομική κρίση ή επειδή το κοινό επιλέγει με άλλα κριτήρια από ό,τι σε άλλες εποχές; Είναι δυσκολότερο να το προσελκύσεις επειδή, για παράδειγμα είναι περισσότερο ενημερωμένο πάνω στη μουσική από τα προηγούμενα χρόνια;

Και ναι και όχι. Η κρίση σίγουρα έχει επηρεάσει τη μουσική σκηνή. Πολλοί μουσικοί δεν κάνουν το κέφι τους αλλά βιοπορίζονται από αυτό, οπότε κάνουν και πράγματα που δεν τους αρέσουν για να επιβιώσουν. Ένας από αυτούς και εγώ.

Όπου υπάρχει ο βιοπορισμός, ο ρομαντισμός εκπαραθυρώνεται… Από την άλλη, μέσα στην κρίση υπάρχουν σχήματα που τα καταφέρνουν μια χαρά και καταφέρνουν να κάνουν τη μουσική που γουστάρουν και να πληρώνονται για αυτή. Δεν υπάρχει δυστυχώς μαγική συνταγή για να συμβαίνει σε όλους μας αυτό.

Αν το κοινό έχει καλύτερα κριτήρια;; Μμμμ.. Πάλι η απάντησή μου θα κινηθεί στο ίσως. Ο έλληνας ακούει σκυλάδικα σε μεγάλο βαθμό, δεν ξέρει από καλή ποιοτική μουσική, άρα τι κριτήρια; Δεν μιλώ για όλους αλλά ο μέσος όρος, αν πρέπει να κοιτάξουμε την αλήθεια κατάματα, αυτό κάνει.

Υπάρχουν πάντα και οι εξαιρέσεις… Οι μικροί ανυπόταχτοι που το βλέπουν αλλοιώς και το ψάχνουν… Λίγοι… Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες αυτό να αλλάξει και θέλω να πιστεύω ότι θα αλλάξει, κάποια στιγμή…Τώρα δεν αισιοδοξώ…

Πιστεύεις ότι τα ειδικά φεστιβάλ για τα διαφορετικά είδη μουσικής και η ‘’Ευρωπαϊκή μέρα της μουσικής’’ δεν έχει βοηθήσει το κοινό να έρθει σε επαφή με τη μουσική;

Πριν απαντήσω, να πω στους αναγνώστες ότι τα περισσότερα από αυτού του είδους τα φεστιβάλ κάνουν κακό στα δικαιώματα των μουσικών, και το αντίβαρο, για το πόσο καλό κάνουν ώστε να αναπτύξουν κριτήρια, δεν ξέρω αν είναι ανάλογο, μάλλον αμφίβολο είναι θα έλεγα… Πολλοί που παίζουν σε φεστιβάλ ή στην Ευρωπαϊκή μέρα της μουσικής παίζουν δωρεάν και ο κόσμος διασκεδάζει αλλά για μας αυτό είναι εργασία. Κάποιοι μπορεί να το δουν σαν δωρεάν διαφήμιση αλλά εγώ ζω από αυτό.

Τα φεστιβάλ, ωστόσο, βοηθούν να έρθει ο κόσμος σε επαφή με την μουσική, να μάθει τα συγκροτήματα… Τώρα αν καλυτερεύει το γούστο ή το κριτήριό του δεν ξέρω πόσο συμβαίνει ή όχι.

Είχα μια πρόσφατη συζήτηση για την κακής ποιότητας μουσική που παίζουν στους δρόμους της Αθηνας οι διάφοροι περιπλανώμενοι μουσικοί, από εκεί καταλαβαίνεις αν μια χώρα έχει κριτήριο στη μουσική.

Τι πιστεύεις ότι πρέπει να συμβεί ώστε να έρθει ο κόσμος σε επαφή πραγματικά με την ‘’καλή’’ μουσική;

Πρέπει να δημιουργηθούν ειδικοί χώροι που ο κόσμος να χαίρεται να πηγαίνει για να ακούσει μουσική. Δεν χρειάζεται οπωσδήποτε χρήματα για να γίνει αυτό. Χρειάζεται πραγματική θέληση και ο κόσμος θα ακολουθήσει σιγά–σιγά.

Έπαιξα σε μια εκδήλωση, σε εργαστήρι κεραμικών, με δωρεάν συμμετοχή και είδα γύρω μου κόσμο να σέβεται τη μουσική, να διασκεδάζει και δεν θα σου πω πόσα χρήματα έβγαλα ακριβώς, θα σου πω μόνο ότι πήρα το μεγαλύτερο μεροκάματο που έβγαλα ποτέ. Ο κόσμος είναι έτοιμος να δεχτεί πράγματα.

Πιστεύεις ότι είναι μόνο θέμα χώρων; Οι μουσικοί δεν φέρουν ευθύνη και οι ίδιοι για τη σημερινή κατάσταση στο χώρο της ελληνικής σκηνής;

Και οι μουσικοί φέρουν ευθύνη κυρίως γιατί επαναπαύονται στην ευκολία του ‘’τι πουλά στον κόσμο’’, ‘’τι του αρέσει’’ και δεν πάνε παρακάτω. Κάτι τέτοιο φαίνεται κυρίως στο ελληνικό τζαζ και σουίνγκ το οποίο τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται σαν μαγική συνταγή για επιτυχίες.

Και ο ίδιος έχεις κάνει συμβιβασμούς όμως..

Όλοι μας κάνουμε. Αισθάνομαι άσχημα που πρέπει να βιοπορίζομαι από αυτό αλλά δυστυχώς συμβαίνει. Θα ήθελα να ασχολούμαι με τη μουσική για χάρη της μουσικής αλλά αυτό δεν γίνεται. Πρέπει να δουλεύω πάνω σε πράγματα που δεν με εκφράζουν για να επιβιώσω. Δεν μ’ αρέσει αλλά γίνεται.

Ήρθε στιγμή στην ζωή μου που συντηρούσα 4μελή οικογένεια από το μισθό μου. Αν ξεχάσεις προσωπική ζωή και ύπνο, μέχρι και σήμερα βγαίνουν λεφτά από τη μουσική.

Έχεις σκεφτεί κάποια στιγμή στην ζωή σου να ασχοληθείς με κάτι άλλο εκτός της μουσικής;

Δεν το σκέφτομαι. Αν σταματήσω να παίζω σίγουρα θα συνεχίζω να διδάσκω μουσική. Ήμουν στο τμήμα Εφαρμοσμένων Μαθηματικών του ΕΜΠ, το οποίο είναι ένα πολύ καλό πρώτο πτυχίο αλλά από μόνο του δεν μπορεί να σταθεί, πρέπει να κάνεις ένα δεύτερο ή ένα μεταπτυχιακό οπότε… Αυτό με νευρίασε και το άφησα εντελώς από το μυαλό μου.

Εδώ και 10 χρόνια περιμένουμε την αναγνώριση από το ΤΕΕ… όχι ότι αν αναγνωριζόταν θα έτρεχα να το αξιοποιήσω αλλά είναι ενδεικτικό πως η χώρα μας αντιμετωπίζει την κατοχύρωση των επαγγελματικών δικαιωμάτων..

Αυτό που κάνω τώρα, το κάνω με όρεξη. Δημιουργώ μουσική, παίζω μουσική, διδάσκω μουσική, μελετώ μουσική και αυτό με γεμίζει.

Πρόκειται να εμφανιστεί στην ιδιαίτερη πατρίδα σου, την Κρήτη, φέτος το καλοκαίρι στο πλαίσιο διοργάνωσης των Καζαντζάκειων 2018. Θες να μας πεις τι θα παρουσιάσεις εκεί;

Κάθε χρόνο στην Κρήτη διοργανώνονται τον Ιούλιο τα Καζαντζάκεια και το χωριό του η Μυρτιά μεταμορφώνεται κάθε φορά σε ένα δικό του βιβλίο. Φέτος, το βιβλίο που επιλέχθηκε είναι ‘’Ταξιδεύοντας στην Ρωσία’’ και το χωριό θα μεταμορφωθεί σε ρώσικο χωριό. Επέλεξα λοιπόν να ηλεκτρίσω τον Σεργκέι Ραχμάνινοφ που ήταν σύγχρονος του Καζαντζακη όταν ήταν στη Ρωσία.

Αφού μιλάμε για την Κρήτη, θέλω να αναφερώ ότι μια φορά τη βδομάδα παίρνω αεροπλανάκι και διδάσκω και εκεί παιδιά στο Ηράκλειο της Κρήτης, τον τόπο καταγωγής μου.

Πώς είναι αυτή η εμπειρία να διδάσκεις παιδιά της επαρχίας;

Βλέπω περισσότερη δίψα. Εκτιμούν το γεγονός ότι πας εκεί κάτω για να διδάξεις και έχει και μια χαλαρότητα.Οι ρυθμοί της επαρχίας σου θυμίζουν ότι είσαι άνθρωπος, κάτι που στην Αθήνα το ξεχνάς.

Θα σε ευχαριστήσω για τη συνέντευξή μας και να σου ευχηθώ καλή επιτυχία στο απαιτητικό solo project το οποίο έχεις αναλάβει.

Εγώ σας ευχαριστώ πολύ και να πω στους αναγνώστες της Κατιούσα να κοπιάζουν για ό,τι αγαπούν. Χωρίς κόπο τίποτα δεν κατακτιέται και η ικανοποίηση που λαμβάνει κάποιος όταν κατακτά ένα δύσκολο στόχο με κόπο είναι διπλή.

Καλή συνέχεια και δύναμη!