Αντώνης Καββαδίας: Για να έχουν συνέχεια οι αγώνες, χρειάζεται οργανωμένη ζωή!

Και τι είναι δηλαδή αυτή η συμπόρευση; Μην είναι συναντήσεις κορυφών, συμφωνίες στελεχών και κομπρεμί από τα πάνω; Μην είναι διάφοροι συλλογικοί εγωισμοί που έρχονται να προστεθούν και δε βρίσκουν ούτε το άθροισμά τους στην κάλπη; Ή μήπως από την άλλη είναι η πραγματική συνάντηση στο ζωντανό κίνημα με ενεργούς αγωνιστές, στο κομμάτι της παραγωγής και το συνδικαλιστικό κίνημα;

Το κείμενο και η περίπτωση του Αντώνη Καββαδία, που κατεβαίνει υποψήφιος με το ΚΚΕ στην Ανατολική Αττική, δίνει τις σωστές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στην πράξη. Και από αυτή την άποψη, η κουβέντα μαζί του, με αφορμή τις επικείμενες εκλογές, είχε ένα επιπρόσθετο ενδιαφέρον. Μαζί με τα διδάγματα της περασμένης περιόδου, τα ζητήματα της συμπόρευσης στην πράξη και το κομμάτι των συνεργασιών, η κουβέντα επεκτάθηκε στον τομέα των τραπεζών, τις κρίσιμες εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα διεθνώς αλλά και σε πιο ανάλαφρα ζητήματα, προς το τέλος της συζήτησης. Μια συζήτηση, που έγινε στον κήπο του Νομισματικού Μουσείου -χωρίς περαιτέρω σημειολογία- και πιστεύουμε ότι θα κρατήσει τον αναγνώστη ως το τέλος, παρά το σχετικά μεγάλο μέγεθός της.

-Πώς επήλθε η προσέγγιση με το ΚΚΕ;

-Ήμουν στο ΣΥΡΙΖΑ και το Αριστερό Ρεύμα ως το ’15. Ακολούθησε η περίοδος της ΛΑΕ και η αποτυχία της, κατά τη γνώμη μου, όχι τόσο στο εκλογικό, όσο στο κομμάτι της σύστασης σοβαρού πολιτικού φορέα -και το λέω εν πλήρει γνώσει- καθώς προσπαθούσε να επιβιώσει με τρόπους που δεν αφορούσαν πολιτικές κατευθύνσεις και επεξεργασίες. Η προσέγγιση ήρθε κυρίως μέσα από το Σωματείο. Ο χώρος της ριζοσπαστικής αριστεράς γνώρισε μια περίοδο πολιτικής και συνδικαλιστικής απαξίωσης, λόγω και της διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ, είχαμε μια δυσκολία να δούμε τι γινόταν, ιδεολογικά και πρακτικά. Αυτό που είδα στο ΚΚΕ ήταν μια εντιμότητα στην πράξη, μια συντροφικότητα, μέσα από επεξεργασίες και τον κοινό βηματισμό με το ΠΑΜΕ. Ήταν μια περίοδος που είτε θα πήγαινα σπίτι μου ή θα συνέχιζα να κάνω κάτι συνδικαλιστικά -με αφορά πολύ αυτό το κομμάτι, είμαι από το 2009 στην ΟΤΟΕ. Είδα συντροφικότητα, ακόμα και πριν βρεθούμε μαζί. Όλο αυτό δεν ξεκίνησε με όρους προσέγγισης, αλλά διαδικασιών μες στο Συνδικάτο και την Ομοσπονδία, με όρους έντιμης απεύθυνσης εκατέρωθεν. Ξεκίνησε εδώ και τρία χρόνια η συνεργασία μου με το ΠΑΜΕ, εκλέχτηκα ως συνεργαζόμενος με το ΠΑΜΕ, άρχισα να αποκτώ ξανά ενδιαφέρον για την πολιτική διαδικασία και βρέθηκα σε κάποιες εκδηλώσεις του ΚΚΕ. Με κέρδισε, ρε παιδί μου, η συντροφικότητα στην πράξη. Η εντιμότητα ήταν δεδομένη. Από τη δική μου πλευρά δεν υπήρχε ποτέ πολεμική με όρους ιδεολογικής αντιπαλότητας. Υπήρχε μια εκατέρωθεν κριτική με τους συντρόφους του ΠΑΜΕ, αλλά στα βασικά ζητήματα άκουγα τι λένε, προσπαθούσα να καταλάβω το σκεπτικό των επεξεργασιών τους, υπήρχε πάντα μια καλή συνεννόηση.

-Θεωρείς πως μια αντιπαράθεση με οξυμένους όρους δυσκολεύει τις μετέπειτα συγκλίσεις;

-Εννοείται. Χωρίς να μιλάω για συγκεκριμένα πρόσωπα, στα social media πχ έχουν ειπωθεί καφρίλες. Πράγματα που ξεφεύγουν από πολιτική και ιδεολογική διαπάλη. Το βλέπω σε παλιούς και νέους συντρόφους (παλιούς σε εισαγωγικά, εγώ τους θεωρώ ακόμα αγωνιστές), εκατέρωθεν, σε διάφορες στιγμές -και εγώ έχω ακούσει και έχω πει κιόλας. Υπάρχει το βιωματικό στοιχείο, έχουν ξεφύγει χαρακτηρισμοί και αυτό δεν είναι πολιτικό. Ένα βαθιά πολιτικό ον, ένας κομμουνιστής, πρέπει να το ξεπερνά.

-Οπότε καλό είναι να αποφεύγεται τέτοιου είδους αντιπαράθεση;

-Εξαρτάται σε ποιον απευθύνεσαι. Σε έναν ακροδεξιό που θέλει να το παίζει συνδικαλιστής, εγώ δε θα κρατηθώ. Αυτόν δε θα τον προσεγγίσεις ποτέ -ούτε θέλεις. Άλλο ένας εργαζόμενος και άλλο ένας φασίστας που μιλά π.χ. για “λαθρομετανάστες”. Όταν μιλάνε όμως πολιτικοί φορείς ή αγωνιστές, κάνεις μεγάλο λάθος αν πας με αυτούς τους όρους και χάνεις την ουσία της ταξικής συζήτησης. Αν κάποιος χαρακτηρίζει πχ τους κομμουνιστές ή το ΠΑΜΕ ως “την άλλη όψη του ευρωατλαντισμού”, επειδή διαφωνεί με τις θέσεις τους για τον πόλεμο, ε δεν είναι σοβαρό πολιτικό επιχείρημα, λειτουργείς με όρους εμπάθειας.

-Απαιτήθηκε κάποιου είδους “αυτομαστίγωμα”, για να γίνει αυτή η προσέγγιση;

-Ειλικρινά με είχε προβληματίσει αυτό το κομμάτι, γιατί όταν ξεκίνησε αυτή η προσέγγιση, είδα επαναλαμβανόμενα κείμενα παλιών μου συντρόφων στον Ριζοσπάστη, που είχαν ας πούμε έναν τέτοιο χαρακτήρα. Ασφαλώς χρειάζεται η αυτοκριτική, προφανώς και κάναμε λάθος. Αλλά δεν το κάναμε με όρους ανεντιμότητας. Βρεθήκαμε σε διαφορετικούς πολιτικούς χώρους και το παλέψαμε από εκεί που μπορούσαμε. Όποιος ισχυρίζεται ότι δεν έκανε τίποτε λάθος, δεν έχει σοβαρό πολιτικό κριτήριο. Κάναμε λάθος, αλλά ειλικρινά πιστεύαμε ότι χτυπιόμασταν με ένα ολόκληρο σύστημα. Και το συντριπτικό ποσοστό, το κάναμε με λογική ταξικής σύγκρουσης. Εμένα δε μου ζητήθηκε ποτέ από το ΚΚΕ κάτι τέτοιο, που να απαιτεί μεταμέλεια. Και δε νομίζω ότι είναι χρήσιμο. Αυτό που χρειάζεται τώρα είναι να πούμε γιατί ήρθαμε με το ΚΚΕ.

-Θεωρείς πως το ΚΚΕ έκανε κάποια βήματα, το δικό του άνοιγμα;

-Ναι, βλέπω ένα πολιτικό άνοιγμα, όχι με όρους στρογγυλέματος ή εργαλειοποίησης. Το ΚΚΕ διαβάζει τι συμβαίνει στην κοινωνία. Έρχεται και κάνει ένα άνοιγμα κυρίως από τα κάτω. Δε μιλάμε για συνεργασία στελεχών ή σχηματισμών, εμένα θα με ενοχλούσε κάτι τέτοιο γιατί υπάρχει ο κίνδυνος του στρογγυλέματος, μακριά από πολιτικές θέσεις. Της αυτοαναπαραγωγής. Θα δούμε πού θα καταλήξει αυτή η διαδικασία, προσωπικά την θεωρώ πολύ έντιμη.

-Πιστεύεις πως το ΚΚΕ έχει βελτιώσει κάποια πράγματα, πχ το επικοινωνιακό κομμάτι;

-Προφανώς και γι’ αυτό προκαλεί αντιδράσεις. Γίνεται μια δουλειά με σύγχρονους όρους. Πάντα διάβαζα προσεκτικά τις θέσεις και τις επεξεργασίες του ΚΚΕ και τις θεωρούσα πολύ εύστοχες, ιδίως στα γεωπολιτικά ζητήματα. Πλέον όμως βλέπω και πολύ καλύτερη δουλειά στο διάβασμα της συγκυρίας. Για παράδειγμα, η απάντηση του Κουτσούμπα στην πρόσφατη συνέντευξη για τα ομόφυλα ζευγάρια. Παρά την κριτική – πολεμική από άλλους χώρους της Αριστεράς ότι απέφυγε την ουσία, εγώ -που δεν είμαι μέλος- βλέπω ένα θετικό βήμα. Όπως και σχετικά με το επίδομα στους ένστολους, όπου μετά από μια-δυο μέρες, ο Γραμματέας είπε ότι ήταν αναντίστοιχο με τις ίδιες θέσεις του Κόμματος -αν θυμάμαι καλά τη φράση. Καταλαβαίνεις, λοιπόν, ότι πέρα από τη γενική θέση, υπάρχει και μια ειδικότερη επεξεργασία και πως το ΚΚΕ το ενδιαφέρει να ακούσει τον κόσμο.

-Είπες ότι απορρίπτεις μια συνεργασία σε επίπεδο κορυφών.

-Η δική μου πείρα λέει ότι οι διαδικασίες κορυφής γίνονται για αναπαραγωγή πολιτικού κεφαλαίου -το λέω ξεκάθαρα. Το ίδιο βέβαια μπορεί να γίνει και στην κατά μόνας προσέγγιση -να πει πχ κάποιος ότι ο κάθε Καββαδίας εξαργύρωσε το όποιο πολιτικό κεφάλαιο και τώρα κατεβαίνει υποψήφιος… Εγώ θεωρώ ότι στη φάση που βρισκόμαστε, ο πολιτικός χρόνος είναι πολύτιμος και πως η δουλειά θα γίνει μέσα από τα συνδικάτα και τον κοινό βηματισμό. Φαίνεται αυτό από τη δουλειά του ΠΑΜΕ. Και βασικό σημείο για μένα ήταν η αντίδρασή του στο προηγούμενο συνέδριο της ΓΣΕΕ, που έδειξε ότι δεν πήγαινε άλλο αυτή η κατάσταση. Όταν την είδα, σκέφτηκα: εδώ κάτι γίνεται, άρχισα να στρέφω σοβαρά το βλέμμα στο ΠΑΜΕ. Έγινε μια σοβαρή προσπάθεια τότε και το αποτέλεσμα φάνηκε στο επόμενο συνέδριο, όπου οι “μαϊμού” αντιπρόσωποι μειώθηκαν αισθητά. Όσοι λένε πως έπρεπε τότε το ΠΑΜΕ να “το πάει παραπέρα”, δεν έχουν γνώση τι συμβαίνει στα Συνδικάτα και ποια είναι η δομή τους.

-Θα ήσουν αρνητικός, δηλαδή, σε ένα ενδεχόμενο (υποθετικό σενάριο) συνεργασίας ΚΚΕ και ΛΑΕ;

-Εγώ λέω ότι κάποια πράγματα, καλώς ή κακώς, έχουν κριθεί. Η ΛΑΕ έχει επιλέξει μια εκλογική συνεργασία με το ΜέΡΑ25. Και αν δεν είναι εκλογική, τότε γίνεται με όρους οργανωτικής προσάρτησης, σε ένα αρχηγοκεντρικό κόμμα, που σημαίνει το κλείσιμο ενός ιστορικού κύκλου για το πάλαι ποτέ “Αριστερό Ρεύμα”. Έχει κριθεί, επίσης, ιστορικά και ο Ενιαίος Συνασπισμός. Το ΚΚΕ έχει μια ξεκάθαρη θέση. Μπορώ να συζητήσω μια κριτική που λέει ότι “παραπέμπονται όλα στον σοσιαλισμό”, όχι όμως ότι δεν υπάρχει μια επεξεργασία και ένα σχέδιο, με επίκεντρο τους χώρους δουλειάς. Εγώ ως συμπορευόμενος δε βίωσα τον “απόλυτο δημοκρατικό συγκεντρωτισμό” ως περιορισμό και εμπόδιο. Μπορώ να πω αυτό που θέλω και βλέπω πως το ΚΚΕ τείνει ευήκοα ώτα, θέλει να ακούσει σκέψεις, να υπάρξει πολιτική ανατροφοδότηση. Αλλά προφανώς πρέπει και εσύ να έχεις παρόμοια λογική, να ακούσεις την επεξεργασία του, να μελετήσεις τα κείμενά του. Να το κάνεις υποκειμενικά, ναι. Αλλά να μπεις στην διαδικασία έντιμα. Για μένα είναι μεγάλο ζήτημα ότι έχω μπει σε αυτή τη διαδικασία. Νιώθω πως έχω έρθει πολύ περισσότερο σε επαφή με αυτό που λέμε εργατική τάξη. Κι αυτό ήταν πάντα το πρόβλημά μου με την εξωκοινοβουλευτική αριστερά και επί ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ήμουν σίγουρος κατά πόσο αντιλαμβανόμασταν τον κόσμο που θέλαμε να εκπροσωπήσουμε. Είχαμε μια κάπως ελιτίστικη αντίληψη για την εργατική τάξη.

Μελέτησα πολύ σοβαρά τα κείμενα των τελευταίων Συνεδρίων του ΚΚΕ. Είναι μεγάλη υπόθεση ότι το ΠΑΜΕ είναι πρωτοπόρο -μαζί και με άλλες δυνάμεις- στην ιστορία με τους πλειστηριασμούς και τα λαϊκά σπίτια. Μιλάμε για 700 χιλιάδες οικογένειες που έχουν σήμερα τη θηλιά στο λαιμό. Δεν ξέρω πόσο μπορεί να σηκώσει αυτό το βάρος ένας φορέας σε αυτή τη φάση, αλλά βλέπεις ότι μπαίνει μπροστά κι αυτό περνά και στην κοινωνία: Ότι αυτοί είναι εδώ και θα είναι και αύριο δίπλα μας.

-Είναι εύκολο να διαχειριστεί ένας συνεργαζόμενος επιμέρους προβληματισμούς και διαφωνίες;

-Ακόμα και τώρα, προεκλογικά, κανείς δε μου έχει πει ποτέ να μην πω κάτι ή να αποφύγω ένα θέμα. Μας έχουν καλέσει για αυτό που εκπροσωπούσαμε. Προφανώς όταν εκπροσωπείς δημόσια έναν φορέα σαν το ΚΚΕ, σε ενδιαφέρει αν κάτι συμφωνεί με τις θέσεις του κόμματος. Όμως, το λέω πολύ ειλικρινά, σε όποια βαθμίδα κι αν ρώτησα σχετικά με κάποια θέση μας, η απάντηση ήταν: Θα πεις ό,τι θέλεις.

-Τι θα έλεγες στους συντρόφους σου της ΛΑΕ ή σε συναδέλφους σου που σε βλέπουν πια σε άλλο πολιτικό φορέα;

-Δε μου ήρθε κάποια αρνητική κριτική από τους συντρόφους με τους οποίους εξακολουθώ να μιλάω πολιτικά. Γνωρίζω ότι πολλοί από αυτούς διαφωνούν με τη συνεργασία με το ΜέΡΑ25 -δεν το βγάζω από το κεφάλι μου αυτό. Θα τους έλεγα λοιπόν να προσέχουν τι πάνε να φτιάξουν, με τα ίδια υλικά και την ίδια πολιτική ανάλυση. Να κάνουν αυτοκριτική ως συλλογικός φορέας.

-Στις εκλογές, δεν έχεις προσωπικό στόχο.

-Όχι. Και δεν μ’ ενδιαφέρει. Μου ζητήθηκε να βοηθήσω και δέχτηκα. Αν είχαμε προσωπικούς στόχους θα ‘μασταν Πασόκοι εκσυγχρονιστές, ξέρω ‘γω. Δεν μπαίνεις και μένεις στην αριστερά, ούτε με λογικές εκλογιμότητας, ούτε για να βγάλεις λεφτά.

-Μπαίνει παρόλα αυτά κάποιος γενικός στόχος, αριθμητικός ή ποιοτικός;

-Μπορώ να πω τι εισπράττω στις συγκεντρώσεις, τις γειτονιές κτλ. Είναι μια φράση που έχω κλέψει από τον Πάνο Ζάχαρη: Μετά από όσα έχουν συμβεί μετά το ’10, είμαστε οι μόνοι που έχουμε τα μούτρα να ζητήσουμε την ψήφο σου. Και ο κόσμος απαντά, έχετε δίκιο. Πολύς κόσμος δε βλέπει αρνητικά το ΚΚΕ, γιατί έχει συγκεντρώσει σοβαρή πείρα, με όσα βίωσε. Βλέπει ότι δε βγαίνει πια με επιδόματα, είναι σε απελπιστική κατάσταση. Ίσως κάποιοι σύντροφοι με πουν υπερβολικό, αλλά εγώ δε βλέπω γιατί δεν μπορεί το ΚΚΕ να προσεγγίσει διψήφιο ποσοστό. Κάποιοι λένε ότι είμαι “φουντωμένος” γιατί ξαναμπήκα σε μια πολιτική διαδικασία που μου αρέσει. Αλλά επαναλαμβάνω, εγώ δεν εισπράττω αρνητισμό, όπως κάποτε, από τον κόσμο. Δε λέω ότι θα πάρουμε διψήφιο, αλλά αν είχε ανακοινωθεί ως στόχος που δημιουργεί μια δυναμική, δε θα ήταν πολύ μακριά. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει πόλωση ή η λογική “να φύγει η Δεξιά”. Αλλά ο κόσμος αναγνωρίζει ότι και ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πολλές και σοβαρές ευθύνες και για όσα ξεπούλησε και για όσα θα ξεπουλήσει.

-Γιατί δεν είχαν συνέχεια οι οργισμένες διαδηλώσεις για τα Τέμπη;

-Στην προεκλογική περίοδο, εκ των πραγμάτων κάθονται οι αντιδράσεις. Βγήκαν επίσημα, άλλωστε, Τσίπρας και Βαρουφάκης να πουν “τιμωρήστε τους στις κάλπες”. Δε νομίζω όμως ότι έχει τελειώσει αυτή η συζήτηση. Το κλειδί για να συνεχιστεί είναι η δουλειά στα σωματεία. “Κοιλάδες των Τεμπών” δεν έχουμε μόνο στους σιδηρόδρομους, τις ζούμε καθημερινά σε όλους τους χώρους δουλειάς, όπου σκοτώνονται τόσοι εργάτες από ελλιπή μέτρα ασφαλείας. Η παρέμβαση του ΠΑΜΕ, όπου υπάρχει τέτοιο ζήτημα, έχει σηκώσει κεφάλια. Είδαμε επίσης πολλούς μαθητές, που ήταν η γενιά της κρίσης αλλά και της καραντίνας, με συσσωρευμένη οργή. Για να έχουν συνέχεια οι διαδηλώσεις, λοιπόν, χρειάζεται οργανωμένη ζωή. Αυτό ήταν που έλειπε από τις απογοητεύσεις και κυβιστήσεις του ’15 -με εξαίρεση το ΚΚΕ. Τώρα υπάρχει μεγαλύτερη εξωστρέφεια και ένα άνοιγμα, που ενοχλεί, γιατί δείχνει ότι από την οργανωμένη ζωή θα ξαναβγούμε στον δρόμο.

-Τι απαντάς σε όσους λένε ότι πρέπει να τελειώνουμε με αυτή την κυβέρνηση;

-Μια διαχρονική κομμουνιστική θέση είναι ότι κάθε αστική κυβέρνηση πρέπει να πέφτει, την αμέσως επόμενη μέρα της εκλογής της. Οι κομμουνιστές δεν περιμένουν να δουν τη διαχείριση της επόμενης κυβέρνησης, ξέρουν τι θα κάνει, πώς θα συναλλαγεί με το κεφάλαιο. Αν το ζήτημα είναι να πέσει ο Μητσοτάκης, να πέσει, δεν το συζητάμε. Αλλά αυτό που χρειαζόμαστε, είναι να σταματήσουμε την εργοδοσία, εκεί που εφαρμόζεται άμεσα η αντεργατική πολιτική και οι νόμοι της κυβέρνησης. Χωρίς να υποτιμώ την εκλογική διαδικασία -κανείς δεν την υποτιμά στο ΚΚΕ-, θέλουμε ισχυρά συνδικάτα. Και ένα πιο ισχυρό ΚΚΕ, ένα εργατικό κόμμα με γείωση, γνώση και πείρα για το πώς θα γίνει πιο ισχυρή η εργατική τάξη. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδείξει ότι απλώς θα διαχειριστεί την ίδια κατάσταση, άντε ίσως με πιο “κοινωνικούς όρους”, στο επίπεδο των διακηρύξεων. Αλλά και την επόμενη μέρα των εκλογών, θα συνεχίσει ο πληθωρισμός, οι πιέσεις της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, να μη μας βγαίνει ο μισθός…

-Ποια είναι τα διδάγματα της τελευταίας 12ετίας;

-Στα 40 μου πλέον και έχοντας ένα παιδί, τρομάζω για το πού θα μεγαλώσει. Δε θέλω να ζει το παιδί μου σε ένα τέτοιο σύστημα. Τα τελευταία χρόνια ο πολιτικός χρόνος ήταν τρομερά συμπυκνωμένος. Ένιωθα, μέσα και από την εμπλοκή μου στην ΟΤΟΕ, πως ζούσαμε μια δεκαετία μες σε ένα μήνα. Και είδα ότι το σύστημα αυτό ανακυκλώνεται συνεχώς, μέχρι να τα πάρει όλα. Η δική μου εμπειρία λέει πως το ΚΚΕ είχε δίκιο. Έχει δίκιο! Το σύστημα αυτό δεν αλλάζει, δεν μπορείς να βρεις ρωγμές, σε οργανισμούς όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Δε μεταρρυθμίζονται, μονάχα διαλύονται.

-Θεωρείς ότι υπήρξε κάποια εναλλακτική που δε δοκιμάστηκε στην πράξη, πχ του Βαρουφάκη ή της ΛΑΕ;

-Ο Βαρουφάκης δε μιλούσε ακριβώς για έξοδο από την ευρωζώνη, αλλά το έθετε γενικά ως απειλή. Αποδείχτηκε ωστόσο πως όταν μιλάς μόνο γι’ αυτό -ειδικά σε μια χώρα από την τρίτη ταχύτητα της ΕΕ- δεν είναι σοβαρό διαπραγματευτικό χαρτί, αν δε μιλάς για συνολική απεμπλοκή από την ΕΕ. Αυτό ήταν και το μεγάλο λάθος της εσωτερικής αντιπολίτευσης στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι, βέβαια, μεγάλο θέμα πώς θα συγκεντρωθούν δυνάμεις σε αυτή την κατεύθυνση. Χρειάζεται μια διαδικασία μέσα από την ίδια την κοινωνία, δε θα έρθει να το επιβάλει το ΚΚΕ. Αν ο λαϊκός παράγοντας δεν είναι αποφασισμένος και σωστά ενημερωμένος, μέσα από δικές του διαδικασίες και την οργανωμένη ζωή, δε θα έχεις θετικά αποτελέσματα, ακόμα και αν εξασφαλίσεις ένα υψηλό εκλογικό ποσοστό. Επιγραμματικά το σχέδιο της ΛΑΕ δεν ήταν σοβαρό. Προέκυψε από τις αναθυμιάσεις μιας γενικευμένης, ηθικά σωστής αντίδρασης, από μια κοινωνία που ζούσε το σοκ των μνημονίων. Τέθηκε σωστά το ζήτημα να πάμε σε σύγκρουση, δεν υπήρχε όμως σωστός προγραμματισμός και γνώση-αντίληψη με ποιους έχουμε να κάνουμε. Εντάξει, έπαιξε και από κάποιους ένας μικροπαραγοντισμός, αλλά ας μείνουμε εκεί. Το ΚΚΕ το έχει αντιληφθεί και το λέει στον λαό εδώ και χρόνια. Πρέπει να μιλήσουμε για ένα άλλο σύστημα, μια άλλη κοινωνία.

-Μπορεί να αλλάξει κάτι με τις εκλογές;

Μπορεί να αλλάξουν οι συσχετισμοί στο κίνημα, η δυνατότητα του κινήματος για μεγαλύτερη παρέμβαση. Όσοι λένε πως δεν κινείται τίποτα, το λένε για να ευλογήσουν τα δικά τους γένια, γιατί έχουν αποσυρθεί. Ποιος περίμενε ότι οι λιμενεργάτες θα έσερναν ολόκληρη Cosco σε κλαδική σύμβαση; Είχαμε τον αγώνα των διανομέων, εργαζόμενοι -κυρίως μετανάστες- που οργανώθηκαν, ενώ δεν ήξεραν ο ένας τον άλλον. Η ΛΑΡΚΟ, όπου αρχικά κανείς δε μιλούσε με όρους ταξικής συνείδησης, αλλά τους βρήκαν στην πράξη. Η άνοδος των ταξικών δυνάμεων στα Συνδικάτα. Δε συμφωνώ λοιπόν ότι “δε γίνεται τίποτα”. Γίνονται πολλά, κάθε μέρα, και αυτό απαντά στο πώς μπορείς να συνεχίσεις. Μπορεί να υπάρχει μια τραγική αφορμή, όπως τα Τέμπη, αλλά το ζητούμενο είναι η οργή του κόσμου να εγκολπωθεί σε ένα συνολικό πλαίσιο. Δεν τελειώνουμε με τις εκλογές, ούτε τις πρώτες, ούτε τις δεύτερες. Την επόμενη μέρα θα έχουμε να διαχειριστούμε πολλά και θα τα βρούμε μπροστά μας. Αλλά δεν είμαι απαισιόδοξος.

-Ας μιλήσουμε πιο ειδικά για τον τραπεζικό κλάδο. Ποιοι είναι οι συσχετισμοί στην ΟΤΟΕ;

-Συνδικαλιστικά οι τράπεζες “είναι ΠΑΣΟΚ”. Εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, με ζυμώσεις με τη ΝΔ. Αυτό είναι αποτέλεσμα και μιας κεντρικής επιλογής της ηγεσίας της ΟΤΟΕ στα χρόνια της κρίσης, που πέρασε και στους υπαλλήλους, ότι “για να υπάρχουμε ως εργαζόμενοι, πρέπει να υπάρχουν ισχυρές τράπεζες”. Αυτό είναι ένα μεγάλο ψέμα! Στην αρχή της κρίσης ήμασταν 65-70 χιλιάδες τραπεζικοί υπάλληλοι και πλέον είμαστε μόλις 30. Έχουν χαθεί σχεδόν 40 χιλιάδες θέσεις εργασίας, είτε με απολύσεις, είτε με εθελουσία έξοδο, συνταξιοδοτήσεις κτλ. Πλέον οι συνάδελφοι βιώνουν αυτή την κατάσταση με φόβο. ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ συνεργάζονται σε επίπεδο προεδρείου και Εκτελεστικής Γραμματείας. Μετά το ’15 ειδικά, έχουν μπει στον χορό και οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, στα προεδρεία της Ομοσπονδίας και των πρωτοβάθμιων, είτε μιλάμε για παραταξιακά ψηφοδέλτια, είτε για “ενιαίο ψηφοδέλτιο” -για να περνάει η λογική “όλοι μαζί μπορούμε”. Όποιες επιμέρους διαφοροποιήσεις και αν έχουν, η σύγκλιση φαίνεται στις σημαντικές αποφάσεις του κλάδου, πχ στην υπογραφή της κλαδικής σύμβασης.

-Υπάρχουν αγωνιστικές διεργασίες και κινητοποιήσεις;

-Ουσιαστικές, με απόφαση της Ομοσπονδίας, όχι. Θεωρούν την απεργία παρωχημένο μέσο. Κάνα δυο απεργίες που είχαν εξαγγείλει τα τελευταία χρόνια, ως όπλο για να διαπραγματευτούν την κλαδική σύμβαση, τις πήραν πίσω. Η ΔΑΣ βγήκε μπροστά όπου υπήρχε απειλή απολύσεων ή απόσχισης -που είναι πολύ σοβαρό ζήτημα γιατί χάνεται η ιδιότητα του τραπεζικού υπαλλήλου και τα δικαιώματα που απορρέουν από τη συλλογική σύμβαση. Οι τράπεζες, με νόμο του ΣΥΡΙΖΑ, έχουν δικαίωμα να πουλήσουν έναν κλάδο σε επιχειρήσεις, funds κτλ, και να γίνει απόσχιση. Εκεί εμείς ήμασταν στην πρώτη γραμμή, αλλά μας άδειασε από πάνω η ίδια η Ομοσπονδία, με το αφήγημα “μας ενδιαφέρει να έχουμε και αύριο δουλειά”, ενώ έτσι χάνονταν οι διατάξεις της κλαδικής -με όσα προβληματικά στοιχεία είχε. Η Ομοσπονδία στήριζε μόνο σε επίπεδο ανακοινώσεων τις επιμέρους απεργιακές κινητοποιήσεις. Ούτως ή άλλως, οι τράπεζες είναι δύσκολος, συντηρητικός χώρος, από την ίδια τη φύση της δουλειάς.

-Υπάρχει ταξική συνείδηση στον κλάδο;

-Μέχρι να ξεκινήσουν οι συγχωνεύσεις και η αναδίπλωση των τραπεζών, το ’08-’09, υπήρχε η αντίληψη ότι εμείς είμαστε “εργατική αριστοκρατία”. Θυμάμαι χαρακτηριστικά μια συνέλευση στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο -όπου δούλευα-, το οποίο απευθυνόταν σε πιο λαϊκό κόσμο και έκλεισε σε ένα βράδυ, με απόφαση Βενιζέλου. Σηκώθηκε ένας συνδικαλιστής και είπε στους νεότερους συναδέλφους: Πλέον είστε εργατική τάξη, πρέπει να το καταλάβετε! Δεν είστε αυτό που μάθατε μικροί -και έλεγε ο κόσμος “να βρεις έναν τραπεζικό υπάλληλο” να παντρευτείς, με εξασφαλισμένο μέλλον. Αν ο συνάδελφος δεν καταλαβαίνει ότι είναι εργατική τάξη, παρόλα αυτά το βιώνει. Ιδίως μετά την καραντίνα, δεν υπάρχει κανείς που να μην είναι στέλεχος και να τα βγάζει πέρα με τον μισθό του.

-Δηλαδή η ηγεσία πατάει στην απάθεια και την αδράνεια της βάσης;

-Υπάρχουν παραδοσιακοί χώροι δουλειάς, που ενσωματώνουν τη μικροαστική αντίληψη “δουλειά να έχουμε” -ό,τι και αν φέρουν κυβέρνηση και εργοδοσία. Δε θα έχουμε για πάντα, όμως, δουλειά και μισθό, αν συνεχίσουμε έτσι. Οι συνέπειες της κρίσης τώρα φαίνονται σε αυτούς τους χώρους. Υπάρχουν όμως και χώροι δουλειάς που κατάλαβαν ότι απειλούνται και υπάρχει συνειδητοποίηση. Δε λέω ότι είναι φτασμένοι κομμουνιστές, αλλά έχουν τουλάχιστον συνείδηση ότι τα αφεντικά δεν είναι φίλοι μας…

-Ποιες ήταν οι εντυπώσεις σου από το συνέδριο της ΓΣΕΕ;

-Είναι το τρίτο συνέδριο στο οποίο βρέθηκα ως σύνεδρος. Κάθε φορά έχω την ίδια γεύση, αλλά φέτος μου ήρθε -περισσότερο από ποτέ- μια και μόνο λέξη. ΣΗΨΗ. Οργανωτικά τους απασχολούσε περισσότερο ο μπουφές, ενώ οι τοποθετήσεις τους ήταν για τις επενδύσεις της ΓΣΕΕ σε funds, προθεσμιακές και πώς χειρίστηκαν την περιουσία, λες και μιλούσαν για το μαγαζί τους. ΠΑΣΚΕ και ΔΑΚΕ τα έσπασαν μεταξύ τους για κάποιες έδρες και εκβίαζαν δημόσια και ανοιχτά ο ένας τον άλλον. Πρώτη φορά ήταν τόσο απροκάλυπτο, και πολύ σωστά πράξαμε ως ΔΑΣ και ουσιαστικά απείχαμε από τη συζήτηση -πέρα από την κεντρική τοποθέτηση του Πέρρου-, αποχωρώντας από τη διαδικασία του Συνεδρίου.

-Ποια είναι η κατάσταση στο τραπεζικό σύστημα συνολικά και σε διεθνές επίπεδο;

-Πολύ ακροθιγώς, αυτό που συμβαίνει τώρα σε παγκόσμιο επίπεδο, νομίζω πως είναι πολύ πιο σοβαρό από την τραπεζική κρίση με την κατάρρευση της Lehman Brothers και το ντόμινο στην Ευρώπη, γιατί έχει να κάνει με σύγκρουση καπιταλισμών. Η ιστορία στη Silicon Valley γίνεται γιατί διαχειρίζεται επενδύσεις στο τεχνολογικό κομμάτι, με εταιρίες που φαίνεται να στρέφονται προς την αγορά της Κίνας. Έτσι ξεκίνησε η αποεπένδυση και η κατάρρευση. Αυτή η σύγκρουση, σε συνδυασμό με το γεωπολιτικό κομμάτι, με κάνει να ανησυχώ πολύ περισσότερο για το πώς θα φτάσει στην Ευρώπη. Στην προηγούμενη κρίση, η ΕΕ διέθετε κάποια κεφάλαια για να διαχειριστεί με τους όρους της (απώλεια ζωών και βιοτικού επιπέδου) την κρίση. Αυτό που θα έρθει μπορεί να είναι με πολύ πιο ταχείς ρυθμούς και σε χειρότερη βάση.

-Θα επηρεάσει τις τράπεζες στην Ελλάδα;

-Σαφώς, ό,τι και αν λένε. Και το ’08 έλεγαν πως ήταν “θωρακισμένοι”, που θα μπορούσαν με δυο-τρεις απλές κινήσεις να μετριάσουν τις συνέπειες της κρίσης. Δεν έχει τελειώσει ο κύκλος των συγχωνεύσεων, ούτε είχε διακηρύξει τυχαία ο Παπαδήμος τον στόχο για δύο συστημικές τράπεζες στον χώρο. Κανείς δεν μπορεί εφησυχάζει με τις διαβεβαιώσεις του Στουρνάρα -ό,τι έχει πει, έχει διαψευστεί. Θα πάμε σε νέα ανακατανομή, με νέους παίκτες εκτός τραπεζικού κλάδου, που απευθύνονται στον ευρύτερο χρηματοπιστωτικό τομέα και θα πάρουν κομμάτι της πίτας. Όταν καταρρέει μια κατ’ ουσίαν ελβετική τράπεζα, δεν είναι μικρό πράγμα, είναι σοκ.

-Από τη δική μας σκοπιά, μιλάμε για μια “υπέροχη κατάσταση” αποσταθεροποίησης του συστήματος ή ετοιμαζόμαστε να πληρώσουμε το μάρμαρο της κρίσης;

-Όταν κάνεις σωστή ανάγνωση της συγκυρίας, προετοιμάζεσαι για όλα τα ενδεχόμενα. Με απασχολεί πολύ έντονα τι φέρνει το μέλλον. Η κρίση δεν έχει τελειώσει, αυτό είναι βασική μαρξιστική παραδοχή. Στο κείμενό μου στον Ριζοσπάστη, έγραφα ότι έχουμε συγκεντρώσει αρκετή πείρα για τις συγκρούσεις του μέλλοντος. Έρχονται περισσότερες και πρέπει να τις διαχειριστούμε. Είναι βέβαιο ότι ετοιμάζουν νέο κύκλο περικοπών και ακρίβειας για τον λαό. Άρα καμία “υπέροχη κατάσταση”, όταν ετοιμάζονται να κονιορτοποιήσουν κι άλλους “από κάτω”. Λέω ότι είμαστε σοβαρά εμπειρότεροι κι εμείς και ο λαός.

-Ετοιμαζόμαστε να παίξουμε άμυνα ή επίθεση;

-Υπάρχει μια γενιά, που μπορεί να μη βίωσε τις μεγάλες συγκεντρώσεις της περιόδου των μνημονίων, δεν έχει βιώσει το “καπιταλιστικό θαύμα” όπου “είχαμε λεφτά στο πορτοφόλι” και έχει μεγαλώσει σε μια κρίση διαρκείας, οπότε έχει συσσωρευμένη οργή. Προφανώς δε θα πάμε μοιρολατρικά. Εκτιμώ ότι αυτή η οργή δεν έχει τελειώσει. Φάνηκε ότι ο κόσμος δεν κατέβηκε στον δρόμο χωρίς σχέδιο και λογική. Σημαντικό κομμάτι, όπως το βίωσα, συντάχθηκε με συγκεκριμένα αιτήματα. Δεν ήταν τυχαία η μαζικότητα κάποιων μπλοκ. Αυτή η γενιά καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να ζει έτσι, σε ένα συνολικό πλαίσιο, και όχι επιμέρους πτυχές -πχ την αστυνομοκρατία. Η καταστολή υπάρχει για να κάμψει οποιαδήποτε λογική αντίσταση, να μάθουμε να ζούμε πειθαρχημένοι.

-Θα ήταν ασπίδα ως αίτημα η εθνικοποίηση των τραπεζών;

-Σε ποιο κράτος, με ποιον στόχο και σε ποιο σύστημα; Θυμάμαι στον ΣΥΡΙΖΑ, περάσαμε από το “κοινωνικοποιημένες τράπεζες”, στην “υπηρεσία της κοινωνίας” και τέλος σε ένα γενικό “υπό δημόσιο έλεγχο”, ενώ υπήρχε η λογική του δημόσιου πυλώνα. Αλλά σε ποιο κράτος και τι προσπαθεί να κάνει αυτό; Ναι, μπορεί να περάσουν οι τράπεζες στο δημόσιο, αλλά αυτό μπορεί να το επιλέξει και το αστικό κράτος, για να τις σώσει. Όταν λειτουργούν, όμως, με όρους κέρδους, δε θα υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Μια κυβέρνηση που ελέγχεται από την ΕΕ, δεν έχει περιθώρια κοινωνικής πολιτικής. Μέχρι την κρίση, η Αγροτική Τράπεζα και το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο ασκούσαν κάποιου είδους “κοινωνική πολιτική” με χαμηλότοκα δάνεια κτλ. Φρόντισαν να τις τελειώσουν σε ένα βράδυ, με δικαιολογίες που ήταν για φυλακή, ποινικά κολάσιμες. Δημόσιες λοιπόν ναι, αλλά σε ποιο σύστημα;

-Ως την επανάσταση, λοιπόν, τι στόχους μπορεί να θέσει το κίνημα για τις τράπεζες;

-Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να έχει βαθιά πολιτικά αιτήματα. Σε αυτή τη φάση, σε επίπεδο ηγεσίας δεν τα έχει. Παλιότερα, στον κλάδο έμπαινε μια πολιτική θέση -συμφωνεί ή διαφωνεί κανείς- για δημόσιο πυλώνα, με τρεις-τέσσερις τράπεζες υπό δημόσιο έλεγχο, για να ασκούν κοινωνική πολιτική και να ελέγχουν τις ιδιωτικές. Αυτό απέτυχε στην πράξη. Άρα το αίτημά μας σε αυτή τη φάση, που δεν είμαστε σε διαδικασίες επαναστατικού άλματος, και που συμπυκνώνεται με αφορμή και τα Τέμπη είναι το “όχι άλλα κέρδη πάνω από τις ζωές μας”. Μας εξοντώνουν όχι μόνο οργανικά, αλλά και οικονομικά. Με τόσα κέρδη για τις τράπεζες και τους μετόχους, το εργατικό κίνημα πρέπει να απαιτήσει δυναμικά αυξήσεις στους μισθούς, καλύτερες συνθήκες εργασίας, να μπει φρένο στις απολύσεις. Να μπορούμε να ζούμε αξιοπρεπώς από τη δουλειά μας. Εδώ και 15 χρόνια, στους μεγάλους χώρους τους δουλειάς είμαστε σε συνθήκες βαθιάς υποχώρησης. Σε αυτό πρέπει να μπει ένα τέλος.

Σφηνάκια – Γύρος με σύντομες ερωτοαπαντήσεις

–Με τον ποιητή Καββαδία έχεις σχέση;
-Η προγιαγιά μου έλεγε ψέματα ότι ήταν θείος μου. Αλλά αυτό ήταν μεγάλο ψέμα. Αυτός ήταν από Κεφαλονιά, εμείς από την Κέρκυρα.

–Πιο σοβαρό ήταν το σχέδιο της ΛΑΕ ή το Casa de Papel;
– Πιο σοβαρό ήταν το σχέδιο Game of Thrones. Άσε με.

-Από τον ΣΥΡΙΖΑ συμπαθείς κανέναν;
-Πολιτικά; Όχι, αλλά δεν είμαι αντικειμενικός γιατί έχω και απωθημένα. Σε προσωπικό επίπεδο, ντάξει μιλάω με πολλούς.

-Από τη ΛΑΕ σε πολιτικό επίπεδο, συμπαθείς κάποιο στέλεχος;
– Αρκετούς και έντιμους, ας μην πούμε ονόματα.

-Ο Μητσοτάκης είναι χαζός;
-Καθόλου. Είναι εκτός κοινωνίας, όχι χαζός.

-Αυτοί που τον λένε χαζό είναι χαζοί ή το κάνουν γιατί ως εκεί φτάνουν;
-Θεωρούν ότι παράγουν πολιτικό αφήγημα αλλά δεν παράγουν τίποτα.

–Με μια λέξη. Τσίπρας;
– Που ήσουνα νιότη μου κλπ… Οκ, μπουμεριά, αλλά αυτό.

-Λαφαζάνης;
– Άλλο.

-Δημοψήφισμα;
-Κλάμα. Και έτσι και αλλιώς. Θυμάμαι να κλαίω κυρίως από φόρτιση όταν βγήκε το Όχι. Μέσα σε λίγες ώρες, από διάφορες κουβέντες -δε λέω με ποιους-, άρχισα να κλαίω από απελπισία.

-Ήσουν σίγουρος ότι δε θα κάνει κωλοτούμπα ο ΣΥΡΙΖΑ;
-Όχι, δεν ήμουν σίγουρος. Ειδικά το τελευταίο τρίμηνο της πρώτης διακυβέρνησης υπήρχε τεράστιος φόβος, άρχισε να γίνεται αντιληπτό από διάφορες κινήσεις. Επειδή ήμασταν τόσα χρόνια σύντροφοι, όμως, θεωρούσα ότι την τελευταία στιγμή δε θα υπογράψει.

-Τότε έλεγες πως το ΚΚΕ έπρεπε να πει ΟΧΙ;
-Έλεγα πως έπρεπε να ταχθεί με το ΟΧΙ. Θεωρούσα ότι δεν θα του κόστιζε και πολιτικά, ότι δεν είχε να χάσει κάτι. Έχει κριθεί το ζήτημα. Αλλά έχω πολύ συναισθηματικά βιωμένη όλη την εποχή εκείνη.

-ΣΥΡΙΖΑ και ΝΔ είναι ίδιοι;
-Ίδιοι… Ε, κάνουν ό,τι μπορούν να μοιάσουν περισσότερο. Τα σέβη μας σε κύριο Άρη (Σπηλιωτόπουλο), κύριο Αντώναρο, κύριο Παχατουρίδη.

-Το ΠΑΣΟΚ θα νεκραναστηθεί;
-Στα Σωματεία βάζουμε από παράδοση προεκλογικά στοιχήματα και συνήθως πέφτω μέσα. Θεωρώ ότι το ΠΑΣΟΚ θα πάθει πατατράκ. Δε θα πάρει αυτό που έδειχναν όταν βγήκε ο Ανδρουλάκης. Θα είναι σίγουρα κάτω από διψήφιο στις πρώτες. Αν πάμε σε δεύτερες, βλέπω πανωλεθρία.

-Ποιος θα είναι πρώτος;
–Να πάνε και οι δύο όσο πιο κάτω γίνεται.

-Αν πάνε αθροιστικά πάνω από 65%, την πατήσαμε;
-Όχι, με τους ίδιους όρους συνεχίζουμε να δουλεύουμε.

-Το ΚΚΕ θα πιεστεί σε πιθανές δεύτερες κάλπες;
-Όχι, σε αυτή τη φάση οι ψηφοφόροι του ΚΚΕ δε νομίζω να μπουν στο δίλημμα. Και στις πρώτες υπάρχει η πίεση “να φύγει η Δεξιά”, αλλά δε θα ζήσουμε καταστάσεις που έζησαν οι σύντροφοι το ’12. Όσοι ψηφίζουν ΚΚΕ, θα το κάνουν και σε δεύτερες και σε τρίτες, αν χρειαστεί.

-Θα έπαιρνες μεταγραφή στο ΚΚΕ κάποιον από άλλο κόμμα;
-Μμμ… Έχει κλείσει η μεταγραφική περίοδος, είναι περιορισμένο το μπάτζετ και άλλα τέτοια.

-Ποιο βιβλίο διάβασες τελευταία και σου άρεσε;
-Με το παιδί και το Σωματείο δεν προλαβαίνω να διαβάζω πολύ και ντρέπομαι για αυτό. Έχω κόλλημα με τον Γκαλεάνο τα τελευταία χρόνια. Διαβάζω τώρα και τελειώνω το “Μνήμη της φωτιάς”.

-Ταινία;
-Θα πω δυο-τρεις ταινίες που λατρεύω. Την “25η ώρα”, με τον Νόρτον, που με συντάραξε. Το “ακόμα και η βροχή”. Και τα “Ημερολόγια μοτοσικλέτας”.

-Στο Φεστιβάλ ποιον θα έπρεπε να πάρουμε μεταγραφή;
-Θανάση Παπακωνσταντίνου. Έχω κόλλημα. Έκανε το ξεκίνημα με την παρουσία του στο Στέκι της ΚΝΕ…

-Θανάσης ή Βασίλης;
-Έχω περάσει και από τα δύο στάδια. Ήμουν φανατικός “Βασιλικός” μέχρι τα 23-24. Ε μετά γνώρισα τον Θανάση και αρρώστησα.

-Το χιπ-χοπ είναι μουσική;
– Είναι, εγώ δεν το ακούω. Υπάρχουν συγκλονιστικά κοινωνικοπολιτικά χιπ-χοπ κομμάτια. Είμαι λίγο μπούμερ στα μουσικά μου.

-Πάνος Ζάχαρης.
– Δεν είμαι αντικειμενικός. Τον αγαπάω μωρέ… Γράψε “δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτόν», τύπου είμαστε τσακωμένοι, lifestyle κλπ. Εντάξει, πέρα από φίλος μου πριν ΚΚΕ, τον θεωρώ πολύ μεγάλο κεφάλι. Ως και διανοούμενο θα έλεγα, αλλά θα με κράξει. Ξέρω γω, γράψε αυτά.

Αθλητική ενότητα

-“Όχι μέχρι τέλους” (δημοψήφισμα) ή “μέχρι τέλους” Αγγελόπουλοι;
– Μέχρι τέλους “Αγγελόπουλοι” δεν θα πω. Θα πω μια χαρά έκανε ο μπασκετικός Ολυμπιακός.

-Σπανούλης ή Διαμαντίδης;
-Σπανούλης. Τον εκτιμώ πολύ τον Διαμαντίδη όμως. Άλλου τύπου παίκτες. Σχεδόν ίδια θέση, αλλά… Σπανούλης ξεκάθαρα.

-Κόουτς Μπαρτζώκα στηρίζουμε;
– Παίζω μπουνιές στο πάρκινγκ για πάρτι του.

-Ξέρουμε τι ψηφίζει;
-Δεν ξέρω, μπορώ να εικάσω. Θα ήθελα να μην ψηφίζει ΣΥΡΙΖΑ.

-Με τον επαγγελματικό αθλητισμό τι κάνουμε;
-Δεν το έχω να στο απαντήσω. Έχω περάσει τη διαδικασία του οπαδικού φανατισμού ως πιτσιρικάς, με εκδρομές κτλ. Δεν ξέρω τι θα γίνει αύριο, με όρους σοσιαλισμού, που θα μιλάμε για μαζικό λαϊκό αθλητισμό και θα τελειώσει ο επαγγελματικός. Μακάρι, γιατί είμαι άρρωστος, να συνεχίσει να πρωταγωνιστεί και εκεί ο Ολυμπιακός, πανευρωπαϊκά.

-Οι σύνδεσμοι με αντίφα πρόσωπο παίζουν θετικό ρόλο ή έχουν χαμηλό ταβάνι;
-Προφανώς παίζει ρόλο να υπάρχει πολιτική τοποθέτηση μες στο γήπεδο, είναι μια κάποιου τύπου συλλογική διαδικασία. Δεν ξέρω αν έχει ταβάνι. Εγώ βίωσα έντονα το κλίμα στο Καραϊσκάκη και τη μετατόπιση του No Politica, που με έκανε να φύγω, μετά από 15 χρόνια σερί με διαρκείας. Ήμουν πάντα πιο μπασκετικός, έχω πάει με την ομάδα και στην Ευρώπη, αλλά όλο αυτό με ενόχλησε πολύ. Ιδίως στο περιβόητο ντέρμπι με το οφσάιντ του Κατσουράνη και σε ό,τι έγινε εκείνη τη μέρα στο γήπεδο. Ειδικά μετά την εξαγορά από τον Μαρινάκη, καταλάβαινες μια σοβαρή μετατόπιση, δε μιλάμε απλά για τα “συνηθισμένα” συνθήματα. Ακόμα και όσοι αντιδράσαμε, τότε, βρήκαμε μπροστά μας κάτι καλόπαιδα, σε όλες τις θύρες, που θέλησαν με τραμπούκικους όρους να τελειώσει όποια άλλη φωνή. Εκεί ένιωσα ότι ασφυκτιώ και με έπιανα να μην θέλω να πάω στο γήπεδο. Ντάξει, φυσικά πηγαίνω, αλλά πλέον τα βλέπω πολύ αλλιώς.