Δημοσθένης Ξυλαρδιστός: Οι αυλές καταδικάζουν τους βασιλιάδες που εξυπηρετούσαν

Ενώ οι αρχαιρεσίες στο Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών (ΣΕΗ) βρίσκονται σε εξέλιξη, η Κατιούσα συνομιλεί με τον Δημοσθένη Ξυλαρδιστό, υποψήφιο με τον συνδυασμό της Δημοκρατικής Ενότητας (ΔΕΗ), για τα βασικά προβλήματα του κλάδου, τη μάχη των συλλογικών συμβάσεων, τις αποκαλύψεις για κακοποιητικές συμπεριφορές και τα πεπραγμένα της… πολυδιαφημισμένης απερχόμενης διοίκησης, που δίνει το στίγμα της βάζοντας εμπόδια στην ανάπτυξη αγωνιστικών διεργασιών.

Ακολουθεί η συζήτηση που είχαμε, που ρίχνει φως στα επίμαχα ζητήματα.

-Ποια είναι τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη του Σωματείου;

-Υπάρχει τρομερή ανασφάλεια στον χώρο του πολιτισμού που συνέχεια μεγαλώνει. Υπάρχει τρομερή ανασφάλεια διαβίωσης. Οι πολιτικές που κυριαρχούν εδώ και πολλά χρόνια και συνεχίζουν, είναι της ανέχειας, της οικονομικής καταπίεσης, της ανοχής και του εκφοβισμού. Δυστυχώς ο πολιτισμός είναι ο πραγματικός καθρέφτης αυτής της στρατευμένης πολιτικής. Φωτίζει ανάγλυφα την κοινωνική μας κατάσταση.

-Τι κατάσταση επικρατεί σχετικά με τις συλλογικές συμβάσεις στον κλάδο;

-Ξεκίνησα στα 19 μου χρόνια να δουλεύω στο θέατρο με συλλογική σύμβαση εργασίας. Μπορούσα να επιβιώσω και να σχεδιάζω την ζωή μου. Φυσικά υπήρχαν και τότε προβλήματα. Οι «εκλεκτοί» υπήρχαν και τότε. Αλλά παλεύαμε συλλογικά για αυτή την μίνιμουμ εξασφαλισμένη πληρωμή με όρους κλαδικούς. Η διοίκηση του 2012, μέλη της οποίας υπάρχουν και στην σημερινή διοίκηση, συνεισέφερε απλόχερα για τις άθλιες οικονομικές συνθήκες που έχουμε τώρα. Είχαν έρθει λοιπόν, πάλι στο σωματείο οι εκφραστές της λιτότητας με το πρόσωπο της συναδέλφισσας/ου. Ως σωτήρες, μετα από συνεννοήσεις με τους εργοδότες, φέρανε μια σύμβαση, ίδια με την ενιαία σύμβαση που έφερνε η κυβέρνηση σε συνεννόηση πάλι με τους εργοδότες. Την φέρανε ως «νίκη» με την απαίτηση να βάλουμε πλάτες. Συναδέλφισσες/οι ηθοποιοί, μας τα πρότειναν αυτά. Συναδέλφισσες/οι που είναι εδώ και δυο χρόνια στο ΔΣ. Φυσικά δεν την δεχτήκαμε αυτή την πρόταση στις Γενικές μας συνελεύσεις. Οπότε αντί να διεκδικήσουμε κάτι παραπάνω, αποφάσισαν πως είναι καλύτερα να μην διεκδικήσουμε τίποτα. Με σύνθημά τους «στηρίξτε τους παραγωγούς που σας δίνουν δουλειά». Ήθελαν να λένε πως άφησαν στον κλάδο μια σύμβαση. Την κατάπτυστη ενιαία. Για να εξασφαλίζουν οι λίγοι και εκλεκτοί καλύτερες απολαβές από τους παραγωγούς. Κάνανε όσες εξυπηρετήσεις μπόρεσαν και αποχωρήσανε όπως ήρθαν, έχοντας εκτελέσει τις εντολές που τους δώσανε. Συνεισφέρανε σε όλες τις κυβερνητικές εντολές λιτότητας.

Έφτασα λοιπόν, στα 39 μου και παλεύω με τρεις δουλειές για να βγουν τα έξοδα του προηγούμενου εξαμήνου. Να μαζέψω ένσημα από «νόμιμα» ωρομίσθια, αν τα δώσουν κι αυτά, άθλιες ατομικές συμβάσεις… ποσοστών, απλήρωτων προβών και άθλιων συνθηκών εργασίας. Έρχεται έπειτα η πανδημία κι αποδεικνύεται πως για αυτά που παλεύαμε, για τα αυτονόητα δηλαδή, είχαμε δίκιο. Έρχεται σήμερα ο νόμος Χατζηδάκη και συμπληρώνει τις μνημονιακές εργασιακές περικοπές. Και αγκαλιάζει τις ανάγκες μεγαλύτερης ανοχής στο όνομα του «είμαστε όλοι στην ίδια βάρκα». Κάποιες/οι συναδέλφισσες/οι δεν προλάβαν Συλλογική σύμβαση. Γνώρισαν κατευθείαν την σκληρή ανταγωνιστική αγορά της τέχνης. Δεν λέω φυσικά πως από μόνη της η ΣΣΕ θα τα έλυνε όλα. Υπάρχει τρομερό πρόβλημα με τις ιδιωτικές δραματικές, με την απουσία δημόσιων Πανεπιστημίων Τέχνης, με τις αποφάσεις των υπουργείων όσον αφορά την εμπορευματοποίηση της τέχνης, (ευρωπαϊκές εντολές, δεν είμαστε πρωτοπόροι), με την κατεύθυνση των κρατικών σχολών και των κρατικών σκηνών, με τα ιδρύματα που ξεπλένουν χρήμα και δημιουργούν ρεύματα ανώδυνης μεταμοντέρνας αστικής τέχνης. Και θα πρέπει για όλα να αγωνιζόμαστε και να διεκδικούμε. Αλλά όταν απουσιάζει η ελάχιστη εξασφάλιση της Συλλογικής Σύμβασης, όλα τα παραπάνω δεκαπλασιάζονται ως προβλήματα. Η απουσία της ΣΣΕ δημιούργησε μια τεράστια πηγή ανέργων που μέσω της ανέχειας και του εκφοβισμού, μας εκμεταλλεύονται ακόμα περισσότερο οι εργοδότες.

-Πώς αποτιμάτε το κύμα αποκαλύψεων στον χώρο, στο πλαίσιο του “metoo”;

-Ας πιάσουμε λοιπόν, μέσα στα σημαντικά προβλήματα του κλάδου, ένα ακόμα ζοφερό σημείο αναφοράς στον χώρο του πολιτισμού. Διότι συνδέονται όλα. Κομμάτια του ίδιου προβλήματος είναι.

Υπάρχουν άνθρωποι που σπάσανε την σιωπή τους με τεράστιο κόστος. Εκφράζω την αμέριστη στήριξή μου στα θύματα. Μέσα από μια σκληρή διαδικασία σπάνε την σιωπή τους για να καταδείξουν, να ονοματίσουν τον θύτη τους. Όταν η εκμετάλλευση είναι άκρατη από παντού, τότε η έμφυλη εκμετάλλευση έρχεται σαν φυσικό επακόλουθο. Καταπιεστές και βιαστές είχαν ένα μότο σχεδόν ίδιο: «Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;» Και δεν πρέπει να κριθούν ως περιπτώσεις ανθρώπων. Οι αποκαλούμενοι Ειδήμονες της τέχνης, τα Λαμπερά μυαλά, οι Τεράστιοι καλλιτέχνες, οι Βασιλιάδες του πολιτισμού ή όπως θέλετε πείτε τους, δημιούργησαν αυλές στις πλάτες εργαζομένων που φοβόντουσαν. Και στις πλάτες συναδέλφων που θέλανε να αναρριχηθούν έχοντας ως πρότυπα τους «βασιλιάδες» τους. Στο όνομα της ματαιοδοξίας, στο όνομα της καριέρας και του ονόματος στην πιάτσα, τάισαν, συντήρησαν, υπηρέτησαν και δημιουργήσανε τους εξουσιαστές μας. Τους καταπιεστές μας στις τέχνες. Τους καταπιεστές μας στους χώρους εργασίας. Εκεί που η εργασιακή συνείδηση παραπαίει, εκεί που οι εργασιακές αυτονόητες απαιτήσεις μας πολτοποιούνται, τότε  τα τερατάκια γιγαντώνονται και πληθαίνουν. Στις πλάτες μας, με την ανοχή μας. Δυστυχώς το μοντέλο δεν έχει αλλάξει. Και φαίνεται και στην κατεύθυνση που έχει το ίδιο το σωματείο.

Οι αυλές καταδικάζουν τους βασιλιάδες που εξυπηρετούσαν, την ίδια ώρα που φτιάχνουν τις δικές τους αυλές. Και η ιστορία συνεχίζεται.

 -Ποια είναι η κριτική που κάνετε στην απερχόμενη διοίκηση του ΣΕΗ;

-Τα ίδια τότε λοιπόν, τα ίδια και τώρα. Η απερχόμενη διοίκηση όπως προανέφερα αποτελείται από δύο παρατάξεις. Δύο παρατάξεις που ενωθήκαν για να αντιμετωπίσουν την Δημοκρατική Ενότητα Ηθοποιών, που ήρθε πρώτη στις προηγούμενες εκλογές. Ενωθήκανε λοιπόν, ώστε να έχουν μαζί περισσότερες έδρες. Με στοχευμένο και στρατευμένο αντικομμουνιστικό μανιφέστο. Για να αντιμετωπίσουν τον «Δαίμονα του Κομμουνισμού». Αυτή η διαδικασία δεν είναι πρωτόγνωρη. Αυτοαποκαλούνται υπερκομματικοί και τελικά αγκαλιάζουν κυβερνητικές εντολές ή κάνουν μικροπολιτική αντιπολίτευση (βλέπε Συριζα) για να προετοιμάσουν το έδαφος τους. Η μία είχε ρίζες από αυτούς που συνεισφέρανε να καταργηθεί η ΣΣΕ. Η ΑΕΝΑΗ. Η άλλη παράταξη, οι Από Κοινού, συνεργάστηκαν με την πρώτη. Όχι απλώς γνωρίζανε το έργο τους στο παρελθόν, όχι μόνο μαθητεύσανε για ανάλογες συμπεριφορές κι από μέλη της πρώτης παράταξης που κινούνται παρασκηνιακά, αλλά συμβάλλουν στο «νέο» μοντέλο αποπροσανατολισμού. Η τελευταία τους χυδαιότητα ήταν ο χαρακτηρισμός «Περισσόσταλτοι», συνοδευόμενος αυτολεξεί με την πρόταση «όσοι εκ του Περισσού σκέφτονται, εκ του Περισσού υπάρχουν». Μιλάνε για ακομμάτιστα σωματεία με ρητορικές αντικομμουνισμού. Ό,τι προτάσσει και η Κεραμέως για τα Πανεπιστήμια. Δικαιωματιστές που στοχοποιούν πολιτικές ιδεολογίες. Αυτές οι πρακτικές είναι βγαλμένες από άλλες εποχές. Απαρχαιωμένες τακτικές για προσωπικά οφέλη φυσικά. Γνωστές τακτικές δυστυχώς. Μιλάνε για «ψύχραιμες» συζητήσεις με τους παραγωγούς που μας εκμεταλλεύονται και δεν θέλουν να παρευρίσκονται μέλη της πρώτης δύναμης του Σωματείου για να μην χαλάσουν την προσωπική τους εικόνα στους «καλούς» εργοδότες.  Θέλουν να μας βάλουν στην ίδια βάρκα με τους παραγωγούς και με τις αυλές τους. Δυστυχώς δεν αγωνιζόμαστε όλες και όλοι για τον ίδιο σκοπό.

Πριν έρθουν λοιπόν, τα «νέα» απολιθώματα στο σωματείο, τους βρίσκαμε στις κλειστές οντισιόν, σε κλίκες φανερές πλέον, κρυμμένους στους διαδρόμους του Εθνικού για να μην χαλάσουν πάλι την εικόνα  τους στους Καλλιτεχνικούς διευθυντές. Τα ίδια κάνουν λοιπόν, ακόμα. Εκεί θα τους βρείτε πάλι. Και στα Ιδρύματα για συνεισφορά στο ευεργετικό έργο όσων ξεπλένουν.

Βάζοντας τρικλοποδιές σε όλες τις παρεμβάσεις μας, σε όλα τα καλέσματα του Σωματείου, με αποχή από τις απεργίες.  Και αυτό είναι που ανερυθρίαστα προτείνουν και στους συναδέλφους/ισσες τώρα. Δηλαδή να αναρριχηθούμε με όποιον τρόπο, κι όποια/ος φτάσει ψηλά, έφτασε.

Ποιοι νέοι λοιπόν; Από τα μικράτα τους, ήταν ήδη γερασμένοι. Με καθαρή αντεργατική συνείδηση, με στόχο την προσωπική αναρρίχηση.

Μέχρι και τώρα, στις εκλογές που τρέχουν, χωρίς καμιά ενοχή, έχουν μέσα στο ψηφοδέλτιο τους Καλλιτεχνικούς υπεύθυνους της Πειραματικής του Εθνικού. Θα έπρεπε να απέχουν από τις εκλογές, ώστε να προστατεύουμε το ίδιο το σωματείο. Είναι ηθικά ασυμβίβαστο. Να μπουν δηλαδή στο Σωματείο και να μας πουν, τι και πώς θα διεκδικούμε. Έχω στείλει βιογραφικό στο Εθνικό. Έχουμε καταλάβει νομίζω πώς θα πάει κι αυτή η ακρόαση. Όπως πήγαν κι οι υπόλοιπες  εδώ και 18 χρόνια.

Οι ίδιοι δυστυχώς αναλώθηκαν σε έναν αγώνα συλλογής likes, φτιάχνοντας περσόνες αρεστές. Η διαχείριση ζητημάτων καταγγελίας στο Πειθαρχικό, περνούσε πρώτα από τα πρωινάδικα στα κανάλια.

Επίσης, μας απειλούν πως αν κάνουμε παρεμβάσεις σε χώρους εργασίας ως παράταξη, θα μας περάσουν από Πειθαρχικό. Ναι, κι όμως, αυτοί οι ευαίσθητοι δικαιωματιστές που στηρίζουν το διαφορετικό.

Η  Γενική συνέλευση είχε αποφασίσει κόντρα στο νόμο Χατζηδάκη και τον κώδικα δεοντολογίας (εμπεριέχεται στο  νόμο Χατζηδάκη ως προαπαιτούμενο). Παρόλα αυτά στο Εθνικό συνεισφέρανε, γραμματέας και πρόεδρος, για την υπογραφή του κώδικα. Χωρίς καν να γνωρίζει τίποτα το ΔΣ.

Ήρθαν σε συμφωνία με τον ΔΙΟΝΥΣΟ και τους παραγωγούς για τα δικαιώματα των  καλλιτεχνών. Και έβλεπα παραγωγούς, που δεν πλήρωναν, που μας είχαν ανασφάλιστους, να χαίρονται για την συνεργασία τους με το Σωματείο. Ήταν τέτοια η χαρά τους που δεν συζητάνε ακόμα για ΣΣΕ. Εκτός κι αν ο γραμματέας με τον Πρόεδρο συνεχίζουν τα προσωπικά ραντεβού και δεν το γνωρίζουμε.

Δυστυχώς φέρουν τρομερή ευθύνη για την κατεύθυνση που οφείλει να έχει ένα σωματείο. Για τον προσανατολισμό και τα εργαλεία που θα έπρεπε να ενδυναμώνουν τα μέλη του. Και τις συνειδήσεις τους. Αυτά δεν γίνονται, με ψευτοπολιτικές τοποθετήσεις επί σκηνής σε ένα 2ωρο.

Ως  συν- διοίκηση λοιπόν, έχουν τρομερή ευθύνη στον τρόπο που χειρίστηκαν τον κλάδο που είναι στα κάγκελα. Με προβλήματα διαβίωσης. Δεν κερδήθηκε ποτέ τίποτα, με ανώδυνες ανακοινώσεις και με παντιέρα την ανάθεση ευθύνης σε ένα κλειστό ΔΣ. Καμία ουσιαστική συμμετοχή του κλάδου. Μόνο όποτε τους πρόσταζε η αντιπολίτευση για να φαίνονται αρεστοί στον κλάδο. Ό,τι αποφάσεις πάρθηκαν για ψήγματα αγωνιστικότητας του Σωματείου, που βγαίνουν και διαφημίζουν, έγιναν με σκληρό αγώνα από μέρους μας.

Θα κριθούν και θα κρίνονται συνολικά για τις πολιτικές ευθύνες που έχουν στα εργασιακά. Αλλά θα κρίνονται και ατομικά. Διότι τα άτομα είναι φορείς αντιλήψεων και πρακτικών. Δεν τους εκβίασε κανείς για όσα πράττουν. Αντιθέτως, τους επικροτούν για όσα πράττουν. Αλλά κυρίως, για όσα δεν πράττουν.