FireArt: Όταν η έμπνευση γίνεται συλλογική, το “ένα κι ένα” δεν κάνει δύο, αλλά πολλά

Ποιος είπε ότι οι καλλιτέχνες δεν παίρνουν θέση; Ποιος είπε ότι δεν είναι δίπλα στον αγώνα των υγειονομικών, ότι η πανδημία τους κράτησε σιωπηλούς στο σπίτι, ότι τους έκλεισε τον ορίζοντα και τους τρόπους έκφρασής τους; Τα μέλη της ομάδας FireArt σίγουρα δεν επιβεβαιώνουν αυτό το στερεότυπο -όσο και αν αυτό βασίζεται σε υπαρκτές τάσεις και γεγονότα.

Η ομάδα FireArt γεννήθηκε από την ανάγκη έκφρασης και παρέμβασης, σε μια συνθήκη όπου η πλειοψηφία των καλλιτεχνών σιωπά και επιλέγει συνειδητά να αποφεύγει τα σημαντικά ερωτήματα της εποχής. Τα μέλη της ομάδας μιλούν στην Κατιούσα, τοποθετούνται συλλογικά, όπως είναι άλλωστε και ο τρόπος δημιουργίας τους και μας δίνουν τη δική τους οπτική για την τέχνη και τη σχέση της με τον κόσμο: τον κόσμο ως σύνολο που αλλάζει, και τον κόσμο ως υποκείμενο που αγωνίζεται για να δώσει το δικό του νόημα σε αυτές τις αλλαγές.

Πώς δημιουργήθηκε η ομάδα και πώς πήρε το όνομά της;

Με αφορμή την εικαστική έκθεση για τα 100 χρόνια του ΚΚΕ συναντηθήκαμε κάποιοι άνθρωποι που δε γνωριζόμασταν πριν και μπήκαμε σε διαδικασία συζήτησης. Διαπιστώσαμε ότι έχουμε πολλά κοινά σημεία και κοινές ανησυχίες, είδαμε την κατάσταση που επικρατεί στην παραγωγή του πολιτισμού και διαπιστώσαμε ότι οι καλλιτέχνες δεν παίρνουν θέση υπέρ του λαού στα τεκταινόμενα, ή όταν παίρνουν θέση, το κάνουν με πολύ ήπιο τρόπο, οι καλλιτεχνικές δουλειές δε βάζουν ερωτήματα, δεν απαντάνε σε ερωτήματα, τουλάχιστον στα σημαντικά. Για μας αυτό πιθανόν να σημαίνει ότι μεγάλη μερίδα των καλλιτεχνών επιδιώκει καλύτερη μεταχείριση και προοπτικές στους χώρους διακίνησης και προβολής της τέχνης. Η διάθεση μας να παρέμβουμε, στο μέτρο του δυνατού, ήταν αυτή που οδήγησε στη δημιουργία της ομάδας.

Το όνομα της ομάδας είναι ένα λογοπαίγνιο, αποτέλεσμα συζητήσεων μέσα στα εργαστήριά μας. Από τη μια κρατούσαμε τη φλόγα, την ανάγκη της δημιουργίας, κι από την άλλη την ίδια τη δουλειά μας.

Πώς λειτουργεί και με ποια κριτήρια επιλέγει τα μέλη της; Από πού αντλεί την έμπνευση και τη θεματολογία της;

Η ομάδα λειτουργεί με ελεύθερη συζήτηση ανάμεσα στα μέλη της. Μπαίνουν κοινωνικά θέματα που θεωρούμε ότι πρέπει να αναδείξουμε, που σχετίζονται με τις δουλειές μας και τις ανησυχίες μας, ιστορικά γεγονότα αλλά και συμβάντα της επικαιρότητας. Από κει και μετά ο καθένας κάνει το δικό του έργο χρησιμοποιώντας και τα εργαλεία που δίνει η συλλογική αναζήτηση. Αν πρόκειται για συλλογικό έργο, προσπαθούμε να βαθύνουμε ακόμα περισσότερο τη συζήτηση και να σταθούμε στην ουσία του θέματός μας.

Δεν επιλέγουμε εμείς τα μέλη μας, αυτά μας επιλέγουν.

Η έμπνευση είναι ατομική υπόθεση; Ασφυκτιά ή απελευθερώνεται στο πλαίσιο μιας ομάδας;

Η έμπνευση είναι ατομική υπόθεση όντως, όταν όμως γίνεται συλλογική, το ένα συν ένα δεν κάνει δύο αλλά κάνει πολλά.

Ποιοι είναι οι πιο σημαντικοί σταθμοί (εκθέσεις, δραστηριότητες κτλ) στο ενεργητικό σας, ως ομάδα;

Έχουμε στο ενεργητικό μας τέσσερεις εκθέσεις και προγραμματίζονται και οι επόμενες. Είναι όμως πολύ νωρίς ακόμα για να πούμε ότι κάναμε κάτι σημαντικό. Έχουμε τον χρόνο μπροστά μας για να μας κρίνει.

Τι ρόλο έχει η Τέχνη στην εποχή μας και τι μηνύματα μπορεί να περάσει;

Η τέχνη έχει τον ρόλο που είχε πάντα στην κοινωνία, να καταγράφει την εποχή της και να δίνει προοπτική. Το ιδιαίτερο που συμβαίνει σήμερα είναι ότι λειτουργεί ως ένα εργαλείο χειραγώγησης των μαζών από την αστική τάξη, έχει εμπορευματοποιηθεί πλήρως, προσπαθούν να την ελέγξουν απολύτως και στους χώρους παραγωγής της, όπου δεν τα καταφέρνουν τόσο εύκολα, και κυρίως στους χώρους προβολής της τέχνης, ώστε να μην μπορεί να παίξει τον ρόλο του αφυπνιστή της κοινωνίας, του μέσου επαναστατικοποίησης των συνειδήσεων. Πιστεύουμε ότι σήμερα απουσιάζει ένα ισχυρό ριζοσπαστικό μέτωπο στο χώρο της τέχνης και αυτό έχει να κάνει με την ιδεολογική κυριαρχία της αστικής τάξης και εδώ.

Πώς μπορεί να επιβιώσει η τέχνη στα χρόνια της πανδημίας;

Η τέχνη θα επιβιώσει έτσι κι αλλιώς, ό,τι και να γίνει. Πορευόταν πάντα μαζί με την ανθρωπότητα και θα συνεχίσει. Το ερώτημα που πρέπει να μπει είναι πώς θα επιβιώσουν οι άνθρωποι που παράγουν τέχνη στα χρόνια της πανδημίας και τι πρέπει να κάνουν. Αυτό που χρειάζεται είναι να στηλώσουν τα πόδια και να αντισταθούν. Τώρα το τι τέχνη θα παράγουν είναι θέμα συνείδησης του καθενός. Μπορεί απλώς να καταγράφουν την πανδημία ή παίρνοντας το μέρος των πολλών που πλήττονται να στραφούν ενάντια στην αστική τάξη, που τη διαχειρίζεται σε βάρος τους.

Πώς κρίνετε την πολιτική της κυβέρνησης για τον Πολιτισμό και τη στήριξη των καλλιτεχνών;

Η κυβέρνηση συνέχισε να κάνει αυτό που είχε κατά νου έτσι κι αλλιώς, να στηρίξει δηλαδή τη μεταφορά της παραγωγής του πολιτισμού στις μεγάλες επιχειρήσεις, στα μεγάλα κέντρα, και να αφήσει τους καλλιτέχνες με κάποια χαμηλά επιδόματα. Οι αριθμοί μιλάνε από μόνοι τους, δείχνουν τι πήραν οι μεγάλες επιχειρήσεις και τι οι μεμονωμένοι καλλιτέχνες, όσοι περιλήφθηκαν στα κριτήρια που μπήκαν.

Πώς καταλήξατε στη γενική ιδέα (concept) για την έκθεση “Πάνδημες συνARTήσεις;

Για αρχή, τα νοσοκομεία ήταν οι μόνοι χώροι που εν μέσω πανδημίας βρίσκονταν σε λειτουργία και μάλιστα πλήρη. Δοκιμάστηκαν και ξεπέρασαν τα όρια των αντοχών τους, αποκαλύπτοντας με τον σκληρότερο τρόπο τα προβλήματα του εδώ και πολλά χρόνια ταλαιπωρημένου συστήματος υγείας. Όλο αυτό εκτονώθηκε πάνω στους εργαζόμενους, στους υγειονομικούς, αλλά και στους ίδιους τους ασθενείς, και θέλαμε να τους δείξουμε ότι είμαστε δίπλα τους.

Ποια είναι τα σχόλια και η ανταπόκριση από το κοινό;

Η υποδοχή της έκθεσης έγινε με ενθουσιασμό και μεγάλη συγκίνηση από τους εργαζόμενους. Άλλωστε η συνάντηση μαζί τους ήταν αυτή που προετοίμασε την έκθεση εξαρχής. Βρεθήκαμε με τα μέλη του σωματείου και των δύο νοσοκομείων και συζητήσαμε αυτό που θέλαμε να κάνουμε, μας μετέφεραν την εικόνα της πανδημίας, ιδιαίτερα από το Αχέπα, κατά την έξαρση του Νοέμβρη, και τα λόγια τους μας αποκάλυψαν το θανατικό και τη φρίκη των ημερών. Ωστόσο στα έργα μας επιλέξαμε να περιγράψουμε το ανθρώπινο κομμάτι.

Τι σχέδια έχετε ως ομάδα για το μέλλον;

Φαίνεται ότι η επίθεση στα δικαιώματα του λαού θα συνεχιστεί για χρόνο απροσδιόριστο ακόμα. Υπάρχουν πολλά που μας απασχολούν και συζητάμε. Είμαστε σε χρονιά γενεθλίων του ’21, υπάρχουν γεωπολιτικές ανακατατάξεις που προμηνύουν πολέμους και οξύνεται η αντιλαϊκή επίθεση. Δεν είναι και λίγα για να πούμε ότι δε θα κάνουμε σχέδια.

Η ομάδα FireArt ανακοίνωσε την παράταση της εικαστικής έκθεσης Πάνδημες συνARTήσεις, για έναν ακόμα μήνα, ως τα τέλη Μαΐου.

Παράταση των εικαστικών εκθέσεων στα νοσοκομεία Αχέπα και Γ. Παπανικολάου

Η καλλιτεχνική ομάδα «FireArt» παρατείνει τη διάρκεια της εικαστικής έκθεσης με τον τίτλο «Πάνδημες συνARTήσεις», η οποία παρουσιάζεται σε συνεργασία με τα Σωματεία Εργαζομένων των Νοσοκομείων Αχέπα και Γ. Παπανικολάου στους χώρους των νοσοκομείων Αχέπα (κεντρικός διάδρομος) και Γ.Παπανικολάου (κοινόχρηστοι χώροι Α Παθολογικής κλινικής και κλινικής τεχνητού νεφρού) ως τις 31 Μαϊου 2021.

Με τον τραγικό απολογισμό από την έναρξη της πανδημίας να έχει ξεπεράσει τα 10.000, την πληρότητα στις ΜΕΘ Covid να φτάνει το 90% και το επιδημιολογικό φορτίο να παραμένει αυξημένο, την ώρα δηλαδή που είναι φανερό ότι απαιτούνται ακόμα και τώρα μέτρα προστασίας της υγείας και θωράκισης των νοσοκομείων, αποθεώνεται και πάλι η ατομική ευθύνη, ενώ ως βασικό κριτήριο των όποιων μέτρων παίρνονται παρουσιάζεται η επίτευξη μιας «καλής τουριστικής σεζόν». Σ΄αυτές τις συνθήκες η ομάδα αισθάνεται επιβεβλημένη την παράταση της συγκεκριμένης έκθεσης, η οποία έχει ως στόχο να φέρει τα έργα κοντά στο κοινό στο οποίο ανήκουν, στους εργαζόμενους και στον λαό της Θεσσαλονίκης. Θέλει να προβληματίσει για τις αιτίες αυτής της κατάστασης και να στηρίξει τα αιτήματα των υγειονομικών για ένα οργανωμένο, εξοπλισμένο, αποκλειστικά δημόσιο και δωρεάν σύστημα υγείας, το μόνο που μπορεί να προστατεύσει την υγεία του λαού.

Στα δύο νοσοκομεία παρουσιάζονται εικαστικά έργα ποικίλων μορφών έκφρασης (ζωγραφική, σχέδιο, ψηφιακή εικόνα, γλυπτική, φωτογραφία). Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Χαρούλα Αμοιρίδου, Αναστασία Καλτσή,  Γιώργος Κιτσούκης, Ανδριάννα Κουμεντάκου, Χρύσα Κοφίνα, Νεφέλη Κυριάκου, Μαρίνα Σημάδη, Χαράλαμπος Τουμπέκης, Μάρκος Τραϊτοράκης, Νάσος Χαλκίδης.

Η καλλιτεχνική ομάδα FireArt ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2019 από καλλιτέχνες που ζουν στη Θεσσαλονίκη και τη Βόρεια Ελλάδα και έχουν παρουσία στην Ευρώπη και αλλού, και διευρύνεται διαρκώς με τη συμμετοχή εικαστικών, μουσικών, χορευτών, performers και θεωρητικών της τέχνης.

Στόχος της ομάδας είναι ο επαναπροσδιορισμός του χρέους των καλλιτεχνών όχι απλά απέναντι στην τέχνη, αλλά απέναντι στο πρωτότυπό της, τη ζωή. Φιλοδοξεί να αποδώσει στην τέχνη τον πραγματικό κοινωνικό ρόλο της, να επέμβει στην πολιτική και πολιτιστική πραγματικότητα, να δώσει διέξοδο στους δημιουργούς που προβληματίζονται, να επικοινωνήσει με το πλατύ κοινό και να του δείξει το δρόμο για να αλλάξει την πραγματικότητα προς όφελός του. Για να γεννήσουν οι ωδίνες «έναν νέο κόσμο, στο μπόι των ανθρώπων και των ονείρων», «για να ανθρωπέψει ο άνθρωπος».

Τρόποι επικοινωνίας με την ομάδα:  6932220709 Νάσος Χαλκίδης, 6977715193 Χρύσα Κοφίνα
[email protected]
fireart-artists.blogspot.gr,  fireart.simplesite.com