Γιάννης Παπαδόπουλος: ”Ο Έλληνας δεν έρχεται να σε ακούσει, αλλά να ζήσει την ιδανική του συναυλία”
Ο Γιάννης Παπαδόπουλος ξεκίνησε κλασικό πιάνο σε παιδική ηλικία, επαναστάτησε στην εφηβεία του με λίγη ροκ κιθάρα και από τα νεανικά του χρόνια ασχολείται με την τζαζ ως και σήμερα.. Αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να μας απασχολήσει στο μέλλον και με κάποιο άλλο είδος μουσικής.
Ο Γιάννης Παπαδόπουλος είναι από τους αεικίνητους μουσικούς, που δεν είναι σίγουρο πως θα βρουν κενό στο πρόγραμμα τους ώστε να τους πετύχεις για συνέντευξη. Ευτυχώς είχα τύχη σε αυτή την περίπτωση.
Μουσικός με ανεπτυγμένη αισθητική πάνω στην τέχνη του, όπως φαίνεται άλλωστε από τις συνεργασίες του ως τώρα, έξυπνος και με μπόλικο χιούμορ, απάντησε στις ερωτήσεις μας και μπήκε στο Πάνθεον των φωνών που καταγράφησαν στο ταλαιπωρημένο κασετοφωνάκι της Κατιούσας.
Πότε ήρθες σε επαφή με την μουσική σαν παίχτης πρώτη φορά;
Κάποια στιγμή η νονά μου έφερε ένα αρμόνιο και το πράγμα πήγε κάπως γραμμικά. Πήγα στο Ωδείο, ήμουν από τα υπάκουα παιδάκια, μ’ άρεσαν σχεδόν τα πάντα στην κλασική μουσική. Περνούσα πολύ καλά μέσα σε αυτό και δεν είχα αυτές τις ανησυχίες, όπως άλλα παιδάκια που το λέγανε αποστειρωμένο.
Είχες κάποιον αγαπημένο συνθέτη με τον οποίο ταυτιζόσουν;
Στο Μουσικό Σχολείο Παλλήνης γύρω στα 13-14 κάπου εκεί, άρχισα να παίζω κιθάρα ώστε να κοινωνικοποιηθώ σαν νεαρός. Δε θυμάμαι να ‘χα ποτέ κλασικό συνθέτη στο μυαλό μου και να τον θαυμάζω. Σαν παιδί μ’ άρεσαν όλοι, σαν έφηβος.. μάλλον κάποιον ροκά θα ‘χα στο μυαλό μου..
Κάποια στιγμή οι γονείς μου παρενέβησαν και με ρώτησαν ”Τελικά τι θα κάνεις; Πιάνο ή κιθάρα; Σε τι θα αφοσιωθείς;” . Η αλήθεια είναι πως ήμουν πιο προχωρημένος στο πιάνο, οπότε ήταν η εύκολη επιλογή. Στο Λύκειο πια μπορώ να πω πως είχα κόλλημα με τον Σοπέν και τον Ραχμάνινοφ.
Τότε άρχισα να φαντασιώνομαι να γράφω την δική μου μουσική και τι θα μπορούσα να γράψω… Όχι να γίνω γνωστός όσο εκείνοι.. Δεν ήταν το κίνητρο μου αυτό. Είχε να κάνει με την δική μου ψυχική ανάγκη να γίνω μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου και να επιβιώνω έστω και οριακά σε αυτό που κάνω, αλλά με την αίσθηση της προσωπικής πληρότητας.
Διακρίνει κάποιος μια απαισιοδοξία σε αυτό που λες.. Δε σε ενδιαφέρει να δώσεις στο κόσμο έργα και να μείνεις στην ιστορία όπως εκείνοι;
Άμα ρωτήσεις κάποιον μουσικό που είναι παθιασμένος με αυτό που κάνει και το κάνει σοβαρά, όταν γράφει μουσική δεν το κάνει για κανέναν άλλον, πέρα από τη δική του ικανοποίηση και το βιοποριστικό κομμάτι βέβαια.. Δεν το κάνει για το κοινό..Αντίθετα το κοινό, ”το να αρέσεις” μπορεί να σταθεί και τροχοπέδη πολλές φορές. Αν σκέφτεσαι τι θα αρέσει μπορεί να μπλοκάρει την δική σου δημιουργικότητα.
Η κοινωνική αποδοχή είναι μια παράμετρος που δεν έχει σχέση με την μουσική, αλλά με το εγωισμό, να βγω σαν άτομο μπροστά και όχι σαν μουσικός. Αυτό δεν είναι τέχνη..
Για τα πολλά λεφτά θα έγραφες;
Πόσα δηλαδή; Αν ήταν κάτι που μ’ άρεσε να κάνω δε θα ‘χα πρόβλημα. Ακόμα και αν ήταν mainstream, αρκεί να μην με ευτελίζει σαν άτομο.. Από την άλλη ο τελευταίος που θα περάσει από το μυαλό του ανθρώπου με πολλά χρήματα που θα΄θελε να κάνει εμπορική δουλειά θα ΄μουν εγώ…
Πώς από τις κλασικές σπουδές μεταπήδησες στην τζαζ μουσικη ; Συνήθως οι κλασικοί με τους τζαζίστες έχουν μια αντιπαλότητα..
Αυτό έγινε στην Κέρκυρα όταν πήγα για σπουδές. Είδα πως αυτό το είδος της μουσικής με εξέφραζε καλύτερα σαν άτομο. Έχω μια αιρετική άποψη πάνω σε αυτήν την αντιπαλότητα που λένε ορισμένοι.. Ένας ροκάς με ένα πραγματικά καλό και αφοσιωμένο μουσικό της κλασικής ή της τζαζ δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα. Όποιος αρχίζει τα ”ναι αλλά εσείς της κλασικής, όχι εσείς της τζαζ” κάτι υπάρχει που εσένα σε έχει κομπλεξάρει. Έχω συναντήσει και από τις δύο μεριές κομπλεξικούς, αν με ρωτάς.
Ωστόσο υπάρχει ένας μύθος πως η τζαζ μουσική είναι πιο δύσκολο είδος λόγω της ελευθεριακής της μορφής ..
Δεν υπάρχει εύκολο ή δύσκολο είδος μουσικής, Όπως δεν υπάρχει εύκολο ή δύσκολο μουσικό όργανο. Πολλοί λένε πως το πιάνο είναι ένα εύκολο όργανο. Πατάς πλήκτρο και βγάζει ήχο. Τεχνικά όμως είναι πολύ δύσκολο όργανο. Ομοίως και στα είδη της μουσικής, ναι στην τζαζ παίζει πολύ το να τζαμάρεις, αλλά η κλασική τεχνικά μπορεί να σε δυσκολέψει απίστευτα. Και η ροκ μουσική που πολλοί θα πουν πως είναι εύκολο είδος, από πίσω κρύβει ένα ολόκληρο σύμπαν. Δεν είναι απλά κιθάρες και ντραμς. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να δίνουν και ένα σόου πάνω στην σκηνή το οποίο απαιτεί μια τεχνική από πίσω. Μπορεί να μην έχει άμεσα σχέση με την μουσική, αλλά το είδος απαιτεί να είσαι έτοιμος να χτυπηθείς πάνω στην σκηνή, να αντέχεις την ένταση..
Οι Έλληνες είναι γνώστες της τζαζ μουσικής; Είναι ένα είδος που μας αρέσει σα λαός;
Δεν ξέρω αν τους αρέσει ή όχι, νομίζω πως ακόμα το θεωρούν ξένο είδος για τα ακούσματα τους… Αυτό που ακούγεται έντονα στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, οι ενορχηστρώσεις ελληνικών τραγουδιών με τζαζ ή swing ήχο, δεν έχει σχέση με την πραγματική τζαζ μουσική.. Βασικά, δεν είναι καν τζαζ ή πραγματικός swing ήχος, ούτε jazzy, είναι άλλο πράγμα. Κάτι το παλιομοδίτικο και το κακοπαιγμένο..
Την μίξη των ειδών την είχε κάνει με τρομερή επιτυχία ο Χιώτης. Πρωτοποριακός στην εποχή του.. Ναι, αυτό που παίζεται τώρα κατα κόρον είναι μια κακή ηχογράφηση του, δηλαδή το χειρότερο τραγούδι του σήμερα θεωρείται επιτυχία. Εξίσου ισχύει πως ένα καλό τραγούδι πάνω σε αυτούς τους ρυθμούς στο σήμερα θα ήταν το χειρότερο που θα έγραφε εκείνος τότε.
Αυτό γίνεται επειδή ο Χιώτης ήταν αυθεντικός σε αυτό που έκανε. Του άρεσε πραγματικά αυτό και του πέτυχε. Είχε απέραντο σεβασμό σε αυτό που έκανε. Και στο ρεμπέτικο και στο λάτιν.
Σήμερα αυτό που συμβαίνει είναι ανειλικρινές για ποπ και ανειλικρινές για swing.. Το χειρίζονται πονηρά.. Έγιναν, αρχικά, μια -δύο επιτυχίες και μετά καθιερώθηκε σαν μανιέρα. Είναι τόσο εύκολο να γίνει όλο αυτό. Παίρνεις ένα χασαποσέρβικο, το αλλάζεις ελάχιστα και γίνεται ..
Γίνεται πολύ συζήτηση και για τα “κλεμμένα τραγούδια” στην μουσική; Όταν κάποιος αλλάζει δύο νότες και το πλασάρει σαν κάτι νέο..
Αυτό συνέβαινε από πάντα στην μουσική, αν και χωρίς να δικαιολογώ το κλέψιμο, μερικές φορές συμβαίνει στους ανθρώπους και το εξής.. Ακούει κάποιος ένα συγκεκριμένο τζαζίστα μουσικό, ας πούμε το Miles Davis και αν ένα ροκ συγκρότημα βάλει τρομπέτα στο παίξιμο του με μια ελάχιστη αναφορά στο ύφος του, κάποιος να πει ..”Α, εδώ έχουμε Miles Davis” . Που μπορεί να μην είναι έτσι.. Έχει να κάνει με το βάθος των αναφορών που έχει ο καθένας μας..
Θέλει πολύ ψάξιμο για να εκφέρει γνώμη κανείς πάνω σε αυτό..
Για ποιο λόγο ο Έλληνας δεν έχει αυτό το βάθος αναφορών στην μουσική; Γιατί η μουσική σαν τέχνη είναι τόσο παραμελημένη στην Ελλάδα;
Γιατί είναι όπως όλες οι τέχνες εδώ.. Έχω δύο απόψεις πάνω στο θέμα οι οποίες φαίνονται να αντικρουόμενες, αλλά στην πραγματικότητα ισχύουν και οι δυο. Από τη μια, ο Έλληνας δεν έζησε την Αναγέννηση όπως η υπόλοιπη Ευρώπη. Δεν έχουμε αναπτύξει την λόγια μουσική. Κοίτα την Γερμανία έχουν Μπαχ, Μπετόβεν, Μπραμς, οι αντίστοιχοι ήρωες για μας τότε ήταν ο Κολοκοτρώνης.. Δεν το υποτιμώ απλά λέω τι συνέβη στην μια χώρα και στην άλλη . Υπήρχαν άλλες ανάγκες τότε.Ήμασταν υπόδουλοι και είχαμε άλλες ανάγκες από την τέχνη δυστυχώς, μπορεί και να έπρεπε.. Ωστόσο δεν έχουμε αποκτήσει τριβή με την λόγια τέχνη ..
Ή άλλη άποψη πιστεύω πως ο μέσος Έλληνας ξέρει πάρα πολλά τραγούδια σε σύγκριση με το μέσο Ευρωπαϊο. Ο Γερμανός δεν ξέρει τόσα τραγούδια σε στίχους όσο ο Έλληνας. Ο Έλληνας ακούει πολύ μουσική, αλλά στο τραγούδι είναι πιο προχωρημένος .. Γι’ αυτό και η κλασική και η τζαζ που είναι ορχηστρικά είδη δύσκολα τα ακούει και του αρέσουν..
Θεωρείς δηλαδή πως ό,τι δεν έχει λόγια ο Έλληνας δεν το ακούει;
Εξαρτάται .. Ποιος και σε τι κατάσταση βρίσκεται.. Σε γενικές γραμμές, αυτό που έχω παρατηρήσει για το μέσο Έλληνα είναι πως δεν έρχεται στην δική σου συναυλία, αλλά στην ιδανική δική του συναυλία.. Πάει σε μια τυχαία συναυλία να είναι το δυνατόν κοντά σε αυτό που του αρέσει και θα αντιδράσει αν δεν είναι. Το οποίο είναι θρασύ.. Δεν έρχονται να ακούσουν την μουσική σου, έρχονται με την ελπίδα πως θα τους ικανοποιήσει αυτό το οποίο εσύ θα παίξεις.
Αν όχι, θα σου προτείνουν εκείνοι, μη νομίζεις..Μπορεί να είμαστε πάνω ένα κλασικό σχήμα τζαζ.. Πιάνο,κοντραμπάσο, τύμπανα, σαξόφωνο να κάνει τελείως μπαμ πως θα παίξουμε τζαζ και θα σου πουν γιατί δεν παίζετε Led Zeppelin.. Πολύ ευχαρίστως να παίξουμε, τους λατρεύω αλλά διαβάστε λίγο την σκηνή, τι όργανα έχουμε πάνω, γύρω μας .. Βλέπεις αυτή την βάση εδώ πάνω.. και έρχεται καπάκι ”Ωραία …Κανένα λαϊκό παίζετε;”
Ωραία η γενική κουβέντα που πιάσαμε αλλά δεν είναι η δική μου ιδανική συνέντευξη, αλλά η ΔΙΚΗ ΣΟΥ ιδανική συνέντευξη, εύχομαι, οπότε να επιστρέψουμε σε σένα.. Να μιλήσουμε για τα συγκροτήματα στα οποία έχεις συμμετάσχει και θέλεις να μας τα αναφέρεις σαν σταθμούς;
Στα πρώτα παιξίμαστα γενικά τα θεωρώ σταθμό, γιατί ξαφνικά από το δωμάτιο που ήμουν και έπαιζα μόνος μου, βρέθηκα με άλλους ανθρώπους. Έβλεπα ανθρώπους να χορεύουν από κάτω και δεν το φανταζόμουν, γιατί ως τότε έπαιζα Μπετόβεν με τι να χορέψει ο άλλος ξέρω γω;
Στην Κέρκυρα φτιάξαμε μαζί με τους συμφοιτητές μου ένα συγκρότημα, το οποίο μέχρι και σήμερα υπάρχει μαζί με τον Θοδωρή Κότσυφα , τον Βασίλη Ποδαρά και Κωνσταντίνος Μάνος και είμαστε οι ”Next step”. Μαζί έχουμε κυκλοφορήσει 3 δίσκους. Είναι η πιο σημαντική συνεργασία, την οποία ξεχωρίζω ως πρώτη και σημαντική. Βέβαια, τότε που ξεκινήσαμε δεν ξέραμε ότι θα δημιουργούσαμε συγκρότημα.. Γυρίζοντας στην Αθήνα ουσιαστικά ξεκινήσαμε να το βλέπουμε πιο επαγγελματικά.
Με τα συγκεκριμένα παιδιά ξεκινήσαμε μαζί και μαζί βελτιωθήκαμε. Το καλό με αυτό είναι πως ξέρουμε τις αδυναμίες ο ένας του άλλου και είμαστε πολύ ειλικρινείς και αυτό βγαίνει και στην δουλειά μας πάνω, γι’ αυτό και είναι ξεχωριστή συνεργασία.
Έχετε την φιλοδοξία αυτό το συγκρότημα να βγει και εκτός Ελλάδα σα φήμη;
Ιδανικά θα θέλαμε να παίζουμε πολύ και καλύτερα από ότι τώρα μπροστά σε πολύ κόσμο. Να έρχεται δηλαδή κόσμος επίτηδες να ακούσει εμάς και όχι τυχαία να περνά απέξω.. Θα θέλαμε σίγουρα να ταξιδέψουμε, να δούμε και άλλο κοινό εκτός Ελλάδας, γιατί στην Αθήνα πόσες φορές να παίξεις, μια φορά το μήνα;
Να μιλήσουμε άλλα συγκροτήματα στα οποία συμμετέχεις πέρα από τους ”Next step΄” ;
Έχω το δικό μου τρίο με πιάνο, κοντραμπάσο, τύμπανα με το οποίο θα κυκλοφορήσουμε το δικό μου προσωπικό δίσκο μαζί με ένα κουαρτέτο εγχόρδων. Έχει μια ευθεία αναφορά στην κλασική μουσική, με ένα δικό μου ιδιαίτερο στυλ, το οποίο προσομοιάζει με την κλασική μουσική.
Συμμετείχα στο project του Βασίλη Ποδαρά το ”Drums healing society’,’ το οποίο ηχογράφησε σε δίσκο και κυκλοφόρησε φέτος. Παίζω στο σχήμα ενβός παιδικού μου φίλου, του Γιώργου Κωστόπουλου με την ονομασία ”Noumea”. Εκεί παίζω συνθεσάϊζερ και είναι ένα project με μουσική του ’70, ψυχεδελικό ρόκ και μοντέρνα τζαζ .. Με το σχήμα ”Hoopla Loon” με την Μάρθα Μαυροειδή, Παναγιώτη Ανδρέου, Μιχάλη Καπιλίδη, Νίκο Παραουλάκη, παίζουμε παραδοσιακή βαλκανική μουσική, μουσική της Μεσογείου, αφρο-κουβανική μουσική και jazz.
Κοιμάσαι καθόλου ή σε αποθηκεύουν στις μουσικές σκηνές;
Υπάρχει πολλή κούραση, αλλά όσο ασχολούμαι με πράγματα που αγαπώ, δε με επηρεάζει πολύ.Με ενοχλεί όταν πέφτουν όλα μαζί κάποιες φορές. Και πάλι σου είπα λίγα σε σχέση με αυτά που κάνω..
Κάποιο μελλοντικό project το οποίο είναι ανακοινώσιμο και να το περιμένουμε από εσένα;
Έχω ένα project που το σκέφτομαι από το Λύκειο.. Είναι ένα project το οποίο να εξελίσσεται παράλληλα με μια ιστορία. Θα είναι ένα μακροσκελές έργο με διάφορα στυλ μέσα και ελπίζω να βγει καλό και όχι έτσι παράταιρο όπως ακούγεται..