Γιώργος Μεράντζας: «Η κυβέρνηση φοβάται τους ανθρώπους του πολιτισμού»

Εν όψει της νέας χρονιάς, απευθυνθήκαμε σε καλλιτέχνες με σκοπό να αναδειχθεί όσο καλύτερα γίνεται η δύσκολη κατάσταση που βιώνουν και τα οξυμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν.

Σε μια από τις πιο δύσκολες περιόδους για την τέχνη, δίνουμε λόγο στους ίδιους τους ανθρώπους που την εκπροσωπούν. Με κλειστά, θέατρα, κινηματογράφους και μουσικές σκηνές, η ζωή μας είναι ακόμη πιο δύσκολη, φαντάζει άχαρη. Για πολλούς από εκείνους έχει γίνει δύσκολη και η ίδια η επιβίωση. Ας τους ακούσουμε λοιπόν.

Ο λόγος στον Γιώργο Μεράντζα:

Πώς θα περιέγραφες την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι καλλιτέχνες σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτα σχετικά; Πώς κρίνεις τις αποφάσεις της κυβέρνησης για τον Πολιτισμό και τα μέτρα στήριξης προς τους καλλιτέχνες;

Καταρχήν θα πρέπει να σας πω ότι έχω μια αλλεργία με το πώς χρησιμοποιείται η συγκεκριμένη λέξη.

Ζούμε μια πρωτόγνωρη, πισωδρομική σκοτεινή, κατάσταση των τελευταίων 50 χρόνων, έχοντας και προσωπική εμπειρία. Λίγο ακόμα και θα δούμε σκηνές που θα μοιάζουν με την αναζήτηση τροφής στην πείνα της κατοχής.

Σε 50 μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος όπου δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι του πολιτισμού, στο χώρο του θεάτρου, του κινηματογράφου, του χορού, της μουσικής, των συναυλιών και άλλων συναφών επαγγελμάτων, δίνουν τη μάχη της επιβίωσης. Θέλω να σας πω ότι χιλιάδες άνθρωποι δεν έχουν βάλει σ’ αυτό το χρονικό διάστημα ούτε ένα μεροκάματο και έχουν οικογένεια, παιδιά και σας ρωτάω πώς να ζήσουνε;

Η υπουργός «πολιτισμού» αποφεύγει να απαντήσει στα αιτήματα αυτών των ανθρώπων προβάλλοντας διάφορες δικαιολογίες ότι, για να πάρεις κάποιο επίδομα θα πρέπει να έχεις συγκεκριμένα ένσημα για τα οποία προηγουμένως δεν έχει φροντίσει ποτέ να καταβάλλονται απ’ την εργοδοσία υποχρεωτικά.

Η δεξιά είχε πάντα μια δυσανεξία με τον πολιτισμό και τους ανθρώπους του.

Έφτασε σε σημείο να είναι ακόμα και εκδικητική απέναντι στους ανθρώπους του πολιτισμού.

Επιδίωξή της, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, ήταν να συναλλάσσεται με ό,τι πιο ρηχό, επιφανειακό ακίνδυνο και «διασκεδαστικό».

Τους φοβάται τους ανθρώπους του πολιτισμού η κυβέρνηση. Ακόμα και ο μεγάλος Ξαρχάκος βγήκε απ’ τα ρούχα του και κατήγγειλε τη συμπεριφορά της κυβέρνησης λέγοντας «Τα κάρβουνα όταν είναι αναμμένα καίνε και όταν είναι σβηστά μαυρίζουν».

Τι θα μπορούσε να είχε γίνει επιπλέον/διαφορετικά κατά τη γνώμη σου;

Πολλά, αλλά δεν υπάρχει διάθεση από το υπουργείο και την κυβέρνηση.

Πρότειναν τα σωματεία του χώρου πολλές λύσεις αλλά δεν ακούνε τίποτα οι υπεύθυνοι. Μας αγνοούν προκλητικά.

Πριν από λίγο καιρό ενημερώθηκα, πρόταση σωματείου των ερμηνευτών είναι, να μην εμφανίζεται κανείς στα τηλεοπτικά κανάλια χωρίς αμοιβή, η οποία θα μπορούσε να μπει σε ένα ταμείο και να μοιράζεται ανάλογα με τις ανάγκες των ανθρώπων του κλάδου. Με αυτά τα μέτρα που είμαστε υποχρεωμένοι να πορευτούμε σήμερα, είναι πολύ δύσκολο να εισηγηθείς μια πρόταση που να έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, χωρίς τη συμμετοχή ενός τηλεοπτικού καναλιού. Όμως τα τηλεοπτικά κανάλια, έχοντας την γνωστή εργολαβική σχέση με την κυβέρνηση όχι μόνο δεν θα συμμετείχαν σε μια τέτοια πρόταση, αλλά ένα χρόνο σχεδόν τώρα μας αγνοούν συστηματικά.

Πώς αποτιμάς τον αγώνα των καλλιτεχνών, τις κινητοποιήσεις, τον συντονισμό των σωματείων τους ή και την κίνηση «Support Art Workers»;

Θα ήθελα να ξεκινήσω με μια ιστορική διαπίστωση. «Όταν ένα λαό δεν τον ελέγχεις πολιτιστικά δεν τον ελέγχεις και πολιτικά». Και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά η συγκεκριμένη κυβέρνηση, προτείνοντας μάλιστα για την διασκέδαση, του κλεισμένου στα σπίτια του κοσμάκη, πλατφόρμες πάνω σε φορτηγά και πάνω τους «αρκουδιάρηδες» να βαράνε ντέφια στις λεωφόρους και τα δρομάκια της Αθήνας.

Να σας πω, γίνονται πράγματα και προσπάθειες, παρόλες τις αντικειμενικές και υποκειμενικές δυσκολίες.

Ξέρετε, συνήθως οι άνθρωποι που εργάζονται στο χώρο του πολιτισμού έχουν μια ιδιαιτερότητα. Στο μεγαλύτερο διάστημα της δημιουργικότητάς τους, πορεύονται μοναχικά και ως εκ τούτου πολλές φορές δυσκολεύονται στις μαζικές διεκδικήσεις που τους αφορούν. Είναι όμως πρόθυμοι να συμμετάσχουν, συνήθως αφιλοκερδώς, σε μαζικές διεκδικήσεις άλλων κλάδων.

Η πιο σημαντική κίνηση αυτή τη περίοδο κατά τη γνώμη μου, είναι η κίνηση των «Support Art Workers» που κινητοποίησαν χιλιάδες κόσμο και ενημέρωσαν ακόμα περισσότερους, επιβεβαιώνοντας ότι το διαδίκτυο έχει και την θετική του πλευρά.

Τι προοπτικές βλέπεις για τη νέα χρονιά; Είσαι αισιόδοξος;

Δεν ξέρω αν είμαι αισιόδοξος αλλά πάντα σκέφτομαι αισιόδοξα. Αυτό με βοηθάει, μου δίνει δύναμη, εξάλλου πώς να μη σκέφτομαι αισιόδοξα, όταν έρχονται στο μυαλό μου οι στίχοι του μεγάλου Τούρκου ποιητή Ναζίμ Χικμέτ που έγραψε στη φυλακή και που μελοποίησέ ο αγαπημένος μου φίλος Θάνος Μικρούτσικος, κλείνοντας αυτές τις μέρες ένα χρόνο ανεκτίμητης απουσίας.

«Η πιο όμορφη θάλασσα είναι αυτή που δεν έχουμε ακόμα ταξιδέψει, τα πιο όμορφα παιδιά δεν έχουν μεγαλώσει ακόμα, τις πιο όμορφες μέρες μας δεν τις έχουμε ζήσει ακόμα. Και αυτό που θέλω να σου πω, το πιο όμορφο απ’ όλα, δε στο ’χω πει ακόμα».

Δείτε εδώ όλες τις συνεντεύξεις της θεματικής ενότητας “Καλλιτέχνες στην πανδημία”.