Γρηγόρης Χαλιακόπουλος – “Η απιστία είναι κάτι περισσότερο από την παρανομία της σάρκας μας”

Το νέο βιβλίο του συγγραφέα-δημοσιογράφου Γρηγόρη Χαλιακόπουλου «Το χρώμα της απιστίας» κυκλοφόρησε πριν λίγες ημέρες από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο. Ένα ανατρεπτικό και εκρηκτικό βιβλίο που αξίζει να το διαβάσει κανείς. Με την ευκαιρία αυτή μάθαμε μέσα από μια σύντομη συζήτηση με τον ίδιο τον συγγραφέα για «Το χρώμα της απιστίας».

Το νέο σας βιβλίο «Το χρώμα της απιστίας» είναι μια μυθοπλασία,  όμως πολλές φορές νομίζει κανείς διαβάζοντάς το, ότι είναι και αυτοβιογραφικό. Ποιος ήταν ο προσωπικός σας στόχος, γράφοντας αυτό το βιβλίο; 

Υπάρχουν δύο ειδών απαντήσεις σε ερωτήματα σαν αυτό που μου θέτετε: Η μια να προκαλέσεις τον αναγνώστη να αγοράσει το βιβλίο σου με τσιτάτα εντυπωσιασμού και η άλλη να απαντήσεις με την καρδιά σου. Επιλέγω τη δεύτερη και ο λόγος είναι για μένα αυτονόητος, καθώς ο μόνος χώρος που αισθάνομαι απολύτως ελεύθερος και ασυμβίβαστος είναι οι ιστορίες που πλάθω στο μυαλό μου. Γι’αυτό και δεν έχω διάθεση να κολακεύσω κανέναν εκδότη ή κριτικό λογοτεχνίας για να με προωθήσει. Επιλέγω με γνώμονα τη συναισθηματική μου σχέση με όποιον συνεταιρίζομαι. Βέβαια άλλοτε έχω την αποδοχή και άλλοτε την απόρριψη. Υπάρχουν πολλοί εκδότες και κριτικοί για τους οποίους ουδεμία εκτίμηση τρέφω, και ελάχιστοι  που τους εκτιμώ βαθιά και τους σέβομαι. Αυτοί που αποδέχονται την συγγραφική μου ελευθεριότητα, γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή ότι μπορούν να βρεθούν ενώπιον του διλήμματος, αν θα εκδώσουν ένα έργο μου ή όχι, ακόμα κι αν τους αρέσει. Αυτό είναι εύλογο γιατί ορισμένες φορές είμαι αθυρόστομος ή μπορεί να σατιρίσω και το Θεό.  Γράφω λοιπόν για μένα αποκλειστικά και όχι κατά παραγγελία κάποιου εκδότη για να με εμπορευθεί σαν να είμαι η πόρνη του. Αυτό με απελευθερώνει ψυχικά και πνευματικά, έτσι ώστε τους διάφορους συμβιβασμούς της ζωής μου να τους ξορκίζω στο μελανοδοχείο μου. Σαφώς και  επιθυμώ πολύ να αρέσει στο αναγνωστικό κοινό ένα έργο μου, αλλά πρωτίστως με ενδιαφέρει να το αγαπήσω ο ίδιος. Είναι η γραφή για μένα, το ηρεμιστικό μου, το αγχολυτικό μου, η εκτόνωση της βαλβίδας του εγκεφάλου μου για να μην τρελαθώ. Υπ’ αυτή την έννοια, είναι βιωματικό το κάθε βιβλίο μου. Όχι αυτοβιογραφικό, αλλά σε όλα τα έργα που έχω εκδώσει… με βρίσκω ανάμεσα στις σελίδες τους.

Μέσα από την αφήγηση γεγονότων γνωστών Ρώσων όπως:  Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, Ιβάν ο Τρομερός, Φιοντόρ ο Κωδωνοκρούστης, αναδεικνύονται σκοτεινά και φωτεινά σημεία τους. Τελικά υπάρχει μια και μοναδική αλήθεια στη ζωή; Είναι η αγάπη; Η πίστη στο Θεό; 

Η μόνη σιγουριά στον κόσμο, κατ’ εμέ, είναι η διαρκής αβεβαιότητα για οτιδήποτε. Αυτό που σήμερα ονομάζουμε μύθο, κάποτε ήταν θρησκεία. Γνωρίζουν καλά οι φίλοι μου ότι σε καμιά θρησκεία δεν πιστεύω, ούτε τον Θεό μπορώ να ερμηνεύσω αν υπάρχει ή δεν υπάρχει. Οι άνθρωποι δεν διαφωνούμε τις περισσότερες φορές για διαφορετικές απόψεις, αλλά επειδή δεν ορίζουμε εξ αρχής σε μια συζήτηση τι εννοούμε όταν λέμε, ψυχή, Θεός, πνεύμα και οτιδήποτε άλλο. Είναι χριστιανός εκείνος που κρατά μια βυζαντινή σημαία και ουρλιάζει για το μακεδονικό ή καταριέται όπως ο Αμβρόσιος τον υπουργό να τρυπήσει το στομάχι του; Και δεν είναι χριστιανός εκείνος που όντας αγνωστικιστής πέφτει στη θάλασσα να σώσει το «λαθραίο» μωρό μιας Αφρικανής; Πότε ο Χριστός χώρισε την Αγάπη σε ηπείρους, χρώματα και καθαρούς ή μολυσμένους; Αν υπήρχε χριστιανική πίστη, οι ιερείς όλων των ομολογιών πίστης, θα έπρεπε να υιοθετούν στα αναμορφωτήρια και από μια ψυχή, όχι να κουνάνε σημαίες στο Σύνταγμα κάθε φορά που μιλάμε για υφαλοκρηπίδες. Θα έπρεπε να μπαίνουν στις τράπεζες και να ωρύονται έτσι και χαθεί σπίτι φτωχού ανθρώπου από τα κόκκινα δάνεια. Ο Ντοστογιέφσκι πρώην φουριεριστής, ουτοπιστής, κατέληξε μετά από τραγωδίες να πιστέψει στον Ιησού παίζοντας ταυτόχρονα αμέτρητα ρούβλια στο καζίνο. Φόβος ή παράνοια; Καμιά αλήθεια δεν υπάρχει στη ζωή εκτός από μία: Αν η κρυφή μας σκέψη περάσει από αξονική τομογραφία και δημοσιευθεί σε κάποιο έντυπο, θα αυτοχειριαστούμε από τη ντροπή μας! Οι οδοντοστοιχίες μας ανοίγουν για να περάσουν οι λέξεις που θέλουμε να ακούσουν οι άλλοι και όχι αυτές που επιτάσσει η συνείδησή μας. Μια μπαλίτσα των γαμημένων «πρέπει» είμαστε για να παίζουν οι προφήτες, οι φύλαρχοι και οι τραπεζίτες!

Με τα όσα γράφετε για τη ζωή του Ντοστογιέφσκι, θεωρείτε πως   έτσι αποκαθίσταται ένας πολύ σημαντικός Ρώσος συγγραφέας; Και ποια ανάγκη σας οδήγησε σε αυτό;

Ο Ντοστογιέφσκι υπήρξε ο συγγραφέας ο οποίος με έβαλε κατά την εφηβεία μου στο τριπάκι της «παράνοιας». Μου άρεσε η γραφή του, με συγκλόνιζε κάθε πληροφορία για τη ζωή του και αποτελεί αγαπημένο μου συγγραφέα. Κάποια βιβλία του κουράζουν αλλά υπάρχουν κάποια που τα θεωρώ κορυφαία. Βέβαια στη ζωή, ουδέν θέσφατο και απόλυτο ως κρίση. Είναι όμως ο συγγραφέας που επιβίωσε στα κάτεργα της Σιβηρίας και βίωσε για τον χαρακτήρα του και την προσωπικότητά του ακραίες καταστάσεις. Κάποιοι μπορεί να μη της άντεχαν. Είναι αυτός που απίστησε έναντι των όρκων του για καλύτερη κοινωνία μέσω σοσιαλισμού και κατέληξε να βρει το νόημα στη Βίβλο. Ποιος μπορεί να τον αδικήσει; Η απιστία ορισμένες φορές είναι επιβεβλημένη όταν κρίνεται η ψυχική σου ισορροπία. Είναι λάθος να επικεντρώνουμε το νόημα της λέξης αυτής, αποκλειστικά και μόνο, στην μεταφορά του σαρκίου μας από τη συζυγική κλίνη σε μιαν άλλη. Η απιστία είναι κάτι περισσότερο από την παρανομία της σάρκας μας. Ο δικός μου ήρωας ο Κωνσταντίνος παρακολουθώντας τον Ντοστογιέφσκι, απιστεί απέναντι στο είδωλό του.

Πιστεύετε  ότι έχετε καλύψει τα κενά ή έχουν μείνει αναπάντητα ερωτήματα με τα οποία δεν έχετε ακόμα συμφιλιωθεί, όσον αφορά τη διαρκή πάλη με τον εαυτό μας;

Όλοι οι άνθρωποι έχουμε κενά και κάποιες φορές νιώθουμε να βρισκόμαστε στο περιθώριο της ζωής ή των εξελίξεων. Τα κενά διογκώνονται όταν δεν περνάμε την βάσανο της αυτοκριτικής ή αυτοκρινόμεθα υπέρ το δέον. Οφείλουμε απέναντι στον εαυτό μας να συμβαδίζουμε, να συνταξιδεύουμε και παράλληλα να ανοίγουμε διάλογο μεταξύ μας. Δυστυχώς ο διάλογος «τσούζει» και βολεύει το ξεπέταγμα. Παρατηρούμε το συμβάν, αλλά όχι την αιτία. Επί παραδείγματι, αποδεχόμαστε ένα ίδρυμα να μας αγοράζει ασθενοφόρα και περιπολικά, ακόμα κι αν αυτός στου οποίου το όνομα δημιουργήθηκε, έγινε πάμπλουτος βυθίζοντας καράβια για να αποζημιώνεται από τις ασφαλιστικές. Γονατίζουμε σε προέδρους τέτοιων ιδρυμάτων για να παιχτεί ένα έργο μας ή για να κάνουμε μια συναυλία, αντί να τού πούμε άντε χάσου ορντινάντσα. Όταν κατορθώσουμε να λέμε στον εαυτό μας, «μπορούμε και μόνοι μας» ακόμα κι αν δεν μας ακολουθήσει κανείς στις αποφάσεις μας και τις επιλογές μας, τότε θα μεγαλώσει το εκτόπισμα της ύπαρξής μας. Αυτό λέγεται αυτοβεβαίωση. Αυτή η κατάκτηση δεν είναι προϊόν που το αγοράζεις από το σούπερ μάρκετ, αλλά παλεύεις διαρκώς, εσαεί για να το αποκτήσεις.  Συνεπώς, τα κενά υπάρχουν και θα υπάρχουν. Προσωπικά είμαι γεμάτος από κενά και ικανοποιημένος που έχω χώρο να τα γεμίσω με ότι θα με βοηθήσει, αν ποτέ τα καταφέρω…

Ο ήρωας-πρωταγωνιστής του βιβλίου προσπαθεί να ισορροπήσει σε έναν κόσμο που μάλλον δεν του ταιριάζει; Γι΄αυτό «χάνεται» στα βάθη της Σιβηρίας; Βρίσκει εκεί την αλήθεια του; 

Η Σιβηρία είναι η κόλασή του. Ο θάνατός του. Ο εξευτελισμός του. Η ταπείνωσή του και η μοιραία απιστία του! Καταλήγει εκεί ο ήρωάς μου συγγραφέας, ο οποίος ήταν ψυχικά διαταραγμένος, εξαιτίας  του ότι σταμάτησε την θεραπευτική του αγωγή για να παραφρονήσει και να χάσει τον έλεγχό του. Είχε ξεμείνει από έμπνευση και θυσίασε την ελεγχόμενη ζωή του για να τον οδηγήσει η παράνοια σε εικόνες, πρόσωπα και φωνές, έτσι ώστε να φαντασιωθεί το υλικό του νέου του βιβλίου. Δηλαδή θυσιάστηκε για να γράψει. Βασανίστηκε για να δημιουργήσει. Είναι η θυσία του δημιουργού για να φέρει στην  επιφάνεια το δημιούργημά του.

Λυτρωθήκατε με την ιστορία σας αυτή; Σε τι σας βοήθησε;

Λυτρώνομαι όταν γράφω κάτι που μου αρέσει αλλά η γαμημένη Κόλαση με ακολουθεί παντού. Δυστυχώς διακατέχομαι από το συναίσθημα του ανικανοποίητου και αυτό είναι ένα βασανιστήριο, το οποίο υφίσταμαι προφανώς, για να μπορώ να γράφω. Αν λυτρωθώ και αυτή η λύτρωση είναι διατηρητέα, θα νομίζω ότι είμαι μια αντίκα στο σαλόνι. Όταν ξοφλήσω με τη ζωή θα ηρεμήσω μια και καλή.

Κατερίνα Αθανασίου