Ηλιάνα Μαυρομάτη: “Δεν μπορεί να είσαι καλλιτέχνης και να μην είσαι πολιτικό όν”
Η αγορά έχει σκληρύνει πάρα πολύ, τα χρήματα που διατίθενται στον πολιτισμό είναι ελάχιστα και πάνε σε πολύ συγκεκριμένες κατευθύνσεις και όποιος δεν είναι μέσα στη βιομηχανία και δεν παίζει με τους όρους της, καλείται να ¨βγάλει λαγούς από το καπέλο¨.
Η Filio Magenta και η Μαρία Παρέντη -δύο από τις γυναίκες της Κατιούσα- συνάντησαν την Ηλιάνα Μαυρομάτη, σε έναν υπέροχα ζεστό χώρο, ο οποίος μόλις ετοιμάστηκε για να φιλοξενήσει μαθήματα υποκριτικής κι αυτοσχεδιασμού.
Η συνάντηση, με αφορμή τη νέα στήλη του Περιοδικού, η οποία θα φιλοξενεί σπουδαίες γυναίκες από κάθε χώρο, εξελίχθηκε σε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης, με την Ηλιάνα να απαντά σε κάθε μας επίμονη ερώτηση. Όχι, δε θα μάθετε εδώ τι ζώδιο είναι, αν είναι ερωτευμένη αυτήν την περίοδο ή αν τρώει και δεν παχαίνει…
K: Πώς θα σύστηνες τον εαυτό σου;
Η. Μ: Είναι πολύ δύσκολο αυτό, να πω δηλαδή πράγματα για τον εαυτό μου, ίσως η πιο δύσκολη αρχή που θα μπορούσατε να με βάλετε να κάνω (γελάει). Το ζήτημα του αυτοπροσδιορισμού είναι πολύ βαρύ πράγμα, πιο πολύ μπορώ να σας συστηθώ μέσα από αυτά που κάνω παρά μέσα από αυτά που εγώ η ίδια πιστεύω για μένα.
Κ: Αφήνεις το κοινό να σε γνωρίσει το ίδιο λοιπόν;
H.M: Ναι κι όχι μόνο το κοινό, αλλά κι εγώ η ίδια καταλαβαίνω ποια είμαι μέσα από αυτά που κάνω, δηλαδή εξ αντανακλάσεως κατανοούμε ποιοι είμαστε θεωρώ. Δεν είναι εύκολο να το ορίσεις από μόνος σου.
Κ: Δεν εμφανίζεσαι πάρα πολύ σε κοσμικά, τα αποφεύγεις ή δεν τυχαίνει;
Η.Μ: Εώς καθόλου, θα έλεγα εγώ. Δε νιώθω καθόλου άνετα σε τέτοια περιβάλλοντα.
Κ: Ενώ θα μπορούσες, γιατί από αυτά τα περιβάλλοντα κάποιοι και συνήθως οι ίδιοι και οι ίδιοι, προβάλλονται συνεχώς.
H.Μ: Είναι ένας τρόπος αυτός να επιβάλεις τον εαυτό σου, περισσότερο την εικόνα σου θα έλεγα, παρά την προσωπικότητά σου. Είναι ένας από τους όρους της λειτουργίας της βιομηχανίας του θεάματος αυτός. Το να προβάλλεις σταθερά τον εαυτό, για να υπάρχεις μέσα στο χώρο.
K: Ήταν ένας παράγοντας που θα μπορούσε να σε αποτρέψει από το να ακολουθήσεις αυτή τη δουλειά;
Η.Μ: Όχι, γιατί επί της ουσίας δε θεωρώ ότι η δουλειά αυτή καθ’ αυτή είναι συνυφασμένη με αυτό, είναι μεν ένας τρόπος με τον οποίο μπορεί να λειτουργήσει κανείς, αλλά δεν είναι ο μόνος. Τη δουλειά μου την ορίζω με διαφορετικό τρόπο. Μπορεί να είναι πιο δύσκολο να προωθηθεί ή να γίνει γνωστή, αλλά υπάρχει δυνατότητα και έξω από όλο αυτό να υπάρξει κανείς.
K: Πώς αποφάσισες να το ξεκινήσεις το “ταξίδι” του ηθοποιού;
Η.Μ: Να σας πω την αλήθεια δεν θυμάμαι. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι με δύο ηθοποιούς, που λάτρευαν τη δουλειά τους και αυτό το εισέπραττα. Αληθεύει ότι στην εφηβεία μου ήμουν αντιδραστική τελείως, έλεγα ότι θα κάνω οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό. Σιγά-σιγά άρχισα να καταλαβαίνω ότι μάλλον με κάποιον τρόπο ήταν κι εμένα αυτός ο φυσικός μου χώρος. Αντί λοιπόν να συνεχίσω να το αρνούμαι, άρχισα να επενδύω σε αυτή την κατεύθυνση και ευτυχώς που το έκανα. Φυσικά και υπάρχουν δυσκολίες στο συγκεκριμένο επάγγελμα, όπως νομίζω και σε κάθε δουλειά. Υπάρχουν στιγμές που λέω θα τα παρατήσω όλα και θα πάω να δουλέψω σε συνεργείο αυτοκινήτων. (γελάμε). Όταν αγαπάς κάτι, εύκολα φτάνεις σε αδιέξοδο στον κόσμο που ζούμε. Εξαρτάται από το πόσο το αγαπάς, ώστε να βρεις τη διέξοδο και να δημιουργήσεις τη δυνατότητα συνέχειας με άλλους όρους.
K: Η πρώτη σου δουλειά;
Η.Μ: Γενικά ή στην υποκριτική; Γιατί έχω κάνει διάφορες δουλειές πριν, σερβιτόρα, γραμματέας σε δικηγορικό γραφείο, καθηγήτρια αγγλικών, σχεδιάστρια και πωλήτρια κοσμημάτων σε πάγκο. Ευτυχώς, από όταν ξεκίνησα να δουλεύω ως ηθοποιός, κάνω μόνο αυτό! Στην υποκριτική η πρώτη μου δουλειά ήταν στην τηλεόραση, στον alpha σε ένα αυτοτελές επεισόδιο που είχε σκηνοθετήσει ο Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος στη σειρά “Αληθινοί έρωτες” – μια πολύ όμορφη για μένα συνεργασία. Μετά από αυτό προέκυψε το σήριαλ litsa.com, όπου έκανα ένα μικρό ρόλο. Ήταν ενδιαφέρουσα εμπειρία η συνεργασία με την Όλγα Μαλέα, καθότι είναι κινηματογραφίστρια. Είχα θεωρήσει λανθασμένα ότι δε θα με αναγνωρίζει κανείς στο δρόμο λόγω της μικρής συμμετοχής, όμως το σήριαλ σημείωσε τρομερή επιτυχία και έκανε και πολλές επαναλήψεις, οπότε με αναγνώριζε ο κόσμος στο δρόμο για καιρό. Αυτό λειτούργησε περίεργα για μένα, θα έλεγα αρνητικά στην αρχή, μέσα μου εννοώ όχι αντικειμενικά για την δουλειά μου, γιατί κατάλαβα πόσο δυνατό μέσο είναι η τηλεόραση, πόσο άπειρη ήμουν εγώ, πόσο στην πραγματικότητα δεν μπορούσα να έχω ακριβή αίσθηση του τι κάνω. ‘Ετσι, αποφάσισα η επόμενη τηλεοπτική μου συμμετοχή, που ήρθε πολλά χρόνια αργότερα, να έρθει μετά από θεατρική εμπειρία.
Κ: Έχεις κάνει καταπληκτικές δουλειές στο θέατρο και στον κινηματογράφο, σε πληγώνει το γεγονός ότι το ευρύ κοινό σε θυμάται από την τηλεόραση;
Η.Μ: Όχι, γιατί είναι απολύτως φυσιολογικό. Η τηλεόραση είναι ένα λαϊκό μέσο ψυχαγωγίας, υπάρχει σε όλα τα σπίτια και συνήθως παίζει από το πρωί μέχρι το βράδυ. Είναι πολύ πιο δύσκολο για έναν άνθρωπο να σηκωθεί από το σπίτι του και να πάει στο θέατρο και μάλιστα στις εποχές που ζούμε που δεν του περισσεύουν χρήματα. Δε με πληγώνει λοιπόν, κατά τη γνώμη μου είναι και ένα μέσο που αν το διαχειρίζονταν σωστά και αν υπήρχε καλής ποιότητας θέαμα θα μπορούσε να κάνει καταπληκτική δουλειά. Είναι μεγάλη χαρά όμως, αν κάποιος με αναγνωρίσει στο δρόμο από κάποια θεατρική δουλειά. Νιώθω δέκα φορές πιο χαρούμενη.
K: ‘Η από τους “Αισθηματίες” του Τριανταφυλλίδη, που ήταν μια υπέροχη κινηματογραφική δουλειά. Πες μας λίγο για αυτή τη συνεργασία
H.Μ: Ακούω πολύ συχνά για τους Αισθηματίες και χαίρομαι πάρα πολύ. Ήταν μια απίστευτη εμπειρία, δούλεψα με αυτόν τον εξαιρετικό άνθρωπο, δεν έχω λόγια να τον περιγράψω.
K: Η Αθηνά Χατζηεσμέρ δεν ήταν απλά ένας μονόλογος, ήταν μια ολόκληρη ζωή μπροστά στα μάτια μας, με το έργο βασισμένο σε αληθινά γεγονότα και με σένα να ταυτίζεσαι, τρόπον τινά. Τελικά η τέχνη του ηθοποιού είναι απλά να μεταφέρει γεγονότα και καταστάσεις ακόμη και σε ιστορικά θέματα ή να δημιουργεί και ιστορία μέσα από την τέχνη, αλλά και τη ζωή και τη στάση του;
H.Μ : Είναι πολύ περίεργο πράγμα αυτό με τον ηθοποιό, στο θέατρο ζωγραφίζει πάνω στον αέρα. Αν δεν κάνεις κάτι στην τηλεόραση ή στον κινηματογραφο που καταγράφεται, στο θέατρο ό,τι κάνεις είναι για εκείνη τη στιγμή για αυτούς που το παρακολουθούν και αυτούς που το παράγουν. Οπότε με αυτήν την έννοια δεν του είναι εύκολο να γράψει ακριβώς ιστορία, αλλά μπορεί να εγγραφεί στις συνειδήσεις των ανθρώπων που μοιράστηκαν την εμπειρία αυτή. Από τη στιγμή που είναι δημόσιο πρόσωπο και απευθύνεται στο κοινό, ακόμη και μέσω ενός ρόλου, κάτι επικοινωνεί ανεξάρτητα από το ποιο έργο παίζει και το ρόλο που υποδύεται. Επικοινωνεί ένα ήθος, αμά τη εμφανίσει του στη σκηνή, κάτι φέρει. Αυτό είναι καλό να το έχεις κανείς υπόψη του όταν κάνει αυτή τη δουλειά, είναι η πρωταρχική αίσθηση που παίρνει ο θεατής από αυτόν. Με αυτή την έννοια, μέσω του ήθους, μπορεί να κατευθύνει τρόπον τινά το κοινό. Αν σκεφτούμε το πώς ξεκίνησε αυτή η δουλειά αποδεικνύεται αυτό. Στην αρχαιότητα οι ηθοποιόι είχαν ένα ρόλο πολύ ειδικό στην κοινωνία, ήταν θεραπευτές, ήταν λειτουργοί, απαλλαγμένοι από την πολεμική διαδικασία. Κυρίως όμως είχαν το ρόλο του θεραπευτή. Στον πυρήνα του ουσιαστικά, για μένα αυτός είναι μέχρι και σήμερα ο ρόλος του ηθοποιού, του λειτουργού σε μια κοινωνία.
K: Το θέατρο λειτουργεί με κάποιον τρόπο ψυχαναλυτικά;
Η.Μ: Μπορεί να λειτουργήσει, για τον ίδιο τον ηθοποιό σίγουρα σε ένα επίπεδο, δεν αντικαθιστά τη διαδικασία της ψυχανάλυσης που είναι για μένα απαραίτητη. Eίναι μια φοβερή εφεύρεση της ανθρωπότητας. Είναι και μεγάλη παιδεία για έναν ηθοποιό να έχει περάσει από αυτήν. Σίγουρα το να εμβαθύνεις στην ανθρώπινη ύπαρξη και στη δομή της και να την αναλύεις για να προσεγγίσεις ένα άλλο ον- αυτό του ρόλου-, είναι μια ψυχοθεραπευτική διαδικασία και για σένα και για αυτόν που το παρακολουθεί. Βλέπει ο θεατής κάποιον να υπερβαίνει τα όριά του πάνω στη σκηνή, να νικά φόβους και εμπόδια και νιώθει ότι κάπως κι εκείνος θα μπορούσε να το κάνει.
K: Θεωρείς ότι το κοινό έχει να επιλέξει από πάρα πολλές “σαβούρες” και λίγα ποιοτικά έργα και τελικά επιλέγει τις “σαβούρες”, έχει δηλαδή εκείνο ευθύνη ή φταίει το γεγονός ότι το σύστημα αυτό προστατεύει και προς τα εκεί κατευθύνει το κοινό;
Η.Μ: Δεν νομίζω ότι το κοινό είναι ένα ενιαίο σύνολο. Ένα μεγάλο μέρος του, κυρίως εκπαιδευμένο από την τηλεόραση και από την αισθητική που αυτή προβάλλει οδηγείται στο να παρακολουθεί θεάματα που επί της ουσίας δεν το βοηθάνε σε τίποτα. Υπάρχει όμως κι ένα μέρος του κοινού που ψάχνει στο θέατρο να βρει κάτι. Δεν υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα κατά τη γνώμη μου σήμερα να βρει, παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιοι ενδιαφέροντες καλλιτεχνικοί πυρήνες και ένα μέρος του κοινού τους αναζητά. Το κοινό έχει την τάση να μετακινείται, σε μια περίοδο μπορεί να στράφηκε σε κάτι πολύ εύπεπτο κι εμπορικό και αμέσως μετά να ψάχτηκε, να αναζήτησε και να αγκάλιασε κάτι πραγματικά αξιόλογο.
K: Πόσο δύσκολο είναι σε αυτή τη φάση με την οικονομική κρίση να ανεβάσει κανείς μια παράσταση;
H.Μ: Πολύ δύσκολο, εννοώ δύσκολο με επαγγελματικούς όρους, γιατί το να μαζευτούμε πέντε ηθοποιοί και να βάλουμε από την τσέπη μας για να γίνει μια παράσταση και να συνεχίζουμε να βάζουμε από την τσέπη μας για να παίζεται, αυτό είναι εύκολο. Αλλά όχι επαγγελματικό. Η αγορά έχει σκληρύνει πάρα πολύ, τα χρήματα που διατίθενται στον πολιτισμό είναι ελάχιστα και πάνε σε πολύ συγκεκριμένες κατευθύνσεις και όποιος δεν είναι μέσα στη βιομηχανία και δεν παίζει με τους όρους της, καλείται να “βγάλει λαγούς από το καπέλο”.
Κ: Εμείς έχουμε σαν μότο, θέση και στάση το “Βολή στους βολεμένους”, εσύ ποιους θεωρείς βολεμένους στο δικό σου χώρο ή γενικά;
Η.Μ: Νομίζω το βολεμένος, στο μυαλό μου τουλάχιστον, είναι ταυτισμένο με το φοβισμένος. Οπότε πριν μπω στο να κρίνω το ζήτημα της βολής, προσπαθώ να δω τους λόγους για τους οποίους μπορεί ένας άνθρωπος να είναι φοβισμένος και να αρνείται επί της ουσίας να δει τις δυνατότητες που έχει, ώστε να αλλάξει τους όρους της ζωής του. Αυτό θέλει από πλευράς των μη φοβισμένων και μη βολεμένων αγώνα, για να παρασύρουν αυτούς που νομίζουν πως αυτό που ζουν αυτό είναι.
Κ: Χρειάζεται συνεχώς μια γυναίκα ή ένας άντρας, που είναι όμορφη-ος να αποδεικνύει ότι δεν είναι μόνο αυτό;
H.Μ: Όχι, προσωπικά δεν το έχω βιώσει. Αν έχω να κάνω με ανθρώπους που στέκονται στην εικόνα, αυτό δηλώνει για αυτούς κάτι, εγώ δεν έχω να αποδείξω τίποτα προς αυτή την κατεύθυνση. Ευτυχώς δεν έχω εισπράξει ποτέ ρατσισμό τέτοιου τύπου. Δε νιώθω και καμιά καλλονή προσωπικά, για να πω ότι στέκονται στην εμφανισή μου. Ιδιοσυγκρασιακά δεν προβάλλω την εικόνα μου.
K: Σου έχει ζητηθεί ποτέ να κάνεις μια δουλειά, την οποία αρνήθηκες και αν ναι για ποιους λόγους;
Η.Μ: Πάρα πολλές φορές, ειδικά στην τηλεόραση. Κάποιες από αυτές τις αρνήθηκα γιατί θα με απέτρεπαν από το να κάνω θέατρο. Αυτός ήταν ο βασικότερος λογος. Ένας άλλος λόγος είναι το ζήτημα της παραγωγής, των συνθηκών κάτω από τις οποίες γίνεται μια δουλειά, αν υπάρχει περιθώριο να βγει ένα αξιοπρεπές καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, τουλάχιστον για τα δικά μου κριτήρια. Αρνούμαι να μπω σε έναν ορυμαγδό καθημερινών γυρισμάτων, χωρίς ίχνος δημιουργικότητας, μέσα από τα οποία θα ξεχάσω ποια είμαι και τι κάνω. Στο θέατρο έχω επίσης αρνηθεί δουλειές. Στην επιλογή μου εκεί, παίζει ρόλο το έργο, ο σκηνοθέτης, οι συνεργάτες. Επίσης αρνούμαι να παίξω, αν υπάρχει πιθανότητα να μένω απλήρωτη.
Κ: Πόσο ανδροκρατούμενος είναι ο χώρος σας;
Η.Μ: Καθαυτή η καλλιτεχνική πλευρά του χώρου, είναι μάλλον γυναικοκρατούμενη. Οι περισσότερες ηθοποιοί είναι γυναίκες παρά άνδρες. Η αγορά είναι που ανδροκρατείται, οι παραγωγοί, οι ιδιοκτήτες των θεάτρων, αυτοί δηλαδή που έχουν την οικονομική διαχείριση είναι άνδρες. Κατά τα άλλα μέσα στο καλλιτεχνικό γίγνεσθαι υπάρχουν πάρα πολλές γυναίκες και μάλιστα πολύ ικανές. Πιο συχνά συναντάς πολύ καλές γυναίκες ηθοποιούς. Ίσως για αυτό βρίσκουν πιο εύκολα δουλειά οι άντρες, επειδή είμαστε πιο πολλές.
K: Σε ανησυχεί η επάνοδος του φασισμού, συνάδελφοί σου έχουν δεχθεί επιθέσεις, εσύ φοβήθηκες ποτέ;
Η.Μ: Φυσικά και με ανησυχεί. Η “Αθηνά”, ας πούμε ήταν μια δουλειά με ξεκάθαρα πολιτικό αντίκτυπο. Σε γενικές γραμμές δεν έχω φοβηθεί καθόλου. Μία φορά είχαμε παίξει μια παράσταση στο Κερατσίνι, όπου και είχα δεχθεί άμεση επίθεση από έναν θεατή, που με απείλησε σωματικά, λέγοντάς μου πως αυτά που παίζω είναι επικίνδυνα και πρέπει να σταματήσω, αλλιώς θα έχω άσχημα ξεμπερδέματα. Δεν έδωσα σημασία και τελείωσε εκεί το ζήτημα. Επί της ουσίας αυτού του είδους το φασισμό δεν τον φοβάμαι, περισσότερο με φοβίζει ο φασισμός που βλέπω να αναπτύσσεται γύρω μου σε συλλογικό επίπεδο, στη συνείδηση και τη λειτουργία των ανθρώπων. Το φασισμό μιας ολόκληρης κοινωνίας. Ο καλλιτεχνικός κόσμος γενικά και νομίζω ιστορικά, δεν αντιδρά συχνά, ποτέ δυστυχώς δεν φάνηκε εν γένει να αποτελεί αυτό που λέμε πρωτοπορία στα κινήματα και τις διεκδικήσεις της κοινωνίας.
K: Αυτό μοιάζει οξύμωρο ειδικά αν αναλογιστούμε πως το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών είναι από τα πρώτα σωματεία που στήθηκαν στην Ελλάδα.
H.Μ: Έκλεισε πέρσι εκατό χρόνια, ναι. Έχει κάνει τεράστιους αγώνες και πολλοί ηθοποιοί ήταν και στην εξορία. Το σωματείο είναι ιστορικό και μαχητικό, απλώς τα μέλη του ήταν μάλλον οι εξαιρέσεις. Τώρα απαιτεί και την κατοχύρωση της συλλογικής σύμβασης, οπότε οφείλουμε να μπαίνουμε μπροστά σε όλα αυτά.
Κ: Φτάνει τελικά μόνο να είσαι υποψιασμένος στις μέρες μας, να παρατηρείς ή οφείλεις να γίνεσαι μέρος μιας ιστορικής αλλαγής;
Η.Μ: Νομίζω ότι πέρα από το ρόλο του ηθοποιού, έχεις και το ρόλο του ενεργού πολίτη, από το δικό σου πόστο. Προσωπικά, δε θα μπορούσα εγώ η ίδια να κατέβω ποτέ στο στίβο της πολιτικής, ως πολιτικό πρόσωπο εννοώ. Νιώθω ότι υπάρχει τρόπος ένας καλλιτέχνης να επικοινωνήσει με το κοινό σε ένα επίπεδο όχι μόνο επικαιρικό, αλλά πιο βαθύ, πιο ανθρώπινο και πιο πολιτικό από το τρέχον. Με τρομάζει λίγο το επικαιρικό, νομίζω χάνεις πλευρές μέσω των οποίων μπορείς να επικοινωνήσεις με το κοινό. Δεν κρύβεις ποιος είσαι, τι πιστεύεις και τι στηρίζεις σαν άνθρωπος φυσικά ποτέ. Η ενεργός συμμετοχή είναι υποχρέωση. Το θέατρο είναι από μόνο του πράξη πολιτική, το αν κάποιοι το αποπολιτικοποιούν για να αμβλύνουν αντιθέσεις, είναι άλλο ζήτημα. Δεν μπορεί να είσαι καλλιτέχνης και να μην είσαι πολιτικό ον. Είναι στη φύση της τέχνης, για αυτό και οι δικτατορίες πάντα φοβούνται την τέχνη. Σήμερα που ζούμε σε μια “αστική δημοκρατία”, αν κοιτάξεις γύρω σου είναι απολύτως σαφές το ζήτημα της αναπαραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας. Επί της ουσίας η αγορά δεν αφήνει να υπάρξει τίποτα άλλο πέρα από αυτό που αυτή πρεσβεύει. Ακόμη και το ίδιο το κράτος χρηματοδοτεί αυτή την πλευρά. Όσο βαθαίνει η οικονομική και άρα η καπιταλιστική κρίση, δεν υπάρχει -ούτε ως αριστερό άλλοθι- κάτι που θα μπορούσε να ανατρέψει την κυρίαρχη ιδεολογία, όπως άλλοτε που χρησιμοποιείτο το ζήτημα της επανάστασης έστω και ως άλλοθι του συστήματος. Τώρα έχουν σκληρύνει τόσο τα πράγματα, τη φοβούνται έστω και ως ιδέα. Την παρουσιάζουν ως κάτι απίθανο και μικρό την ανατροπή, όμως να που τη φοβούνται τόσο πολύ. Αυτό θα έπρεπε να ανοίγει τη συνείδησή μας, δείχνει ότι υπάρχουν δυνατότητες.
K: Είπαμε για την απλήρωτη εργασία στο χώρο, κινητοποίηση υπάρχει;
Η.Μ: Nαι και αυτό είναι πολύ ελπιδοφόρο. Οι νέοι ηθοποιοί κινητοποιούνται και αρνούνται να αμείβονται με σάντουιτς και κουπόνια. Το ότι τίθεται το ζήτημα της συλλογικής σύμβασης είναι κάτι πολύ ενδεικτικό. Είμαστε μια γενιά που ξέρει εκ των προτέρων ότι θα δουλεύει μέχρι να πεθάνει, όχι μόνο εμείς οι ηθοποιοί. Αυτό αφορά κάθε κλάδο. Αναρωτιέμαι πώς βιώνουν την πραγματικότητα τα παιδιά που βγαίνουν τώρα στην αγορά εργασίας. Εμείς είχαμε βιώσει περίοδο ευμάρειας και σιγουριάς, μια περίοδο με κεκτημένες εργασιακές συνθήκες την οποία και χάσαμε, ενώ αυτά γεννήθηκαν μέσα στην πτώση και την αναίρεση των πάντων. Ελπίζω ότι θα κινητοποιηθούν. Γεννιούνται δυνατότητες ανατροπής. Όσο θα οξύνονται τα πράγματα από την μια πλευρά νομίζω κι ελπίζω, θα οξύνονται και από την άλλη. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε, έτσι γεννήθηκαν και στο παρελθόν τα κινήματα. Μέσα από δυσκολίες. Είναι φυσική λειτουργία η σύγκρουση! Βρισκόμαστε σε κατάσταση πόλωσης, αυτή δε θα γεννήσει μόνο τον ένα πόλο. Αυτό έχει σημασία να παρακολουθεί κανείς, το δυσδιάκριτο πόλο που ζυμώνεται.
K: Τι ετοιμάζεις αυτή την περίοδο;
H.M: Θεατρικά τώρα μπαίνουμε σε πρόβες με την ομάδα Σημείο Μηδέν, στο Νέο Χώρο του θεάτρου Άττις , με σκηνοθέτη τον Σάββα Στρούμπο για την Αντιγόνη του Σοφοκλή, που θα κάνουμε ερευνητική δουλειά περίπου έξι με εφτά μήνες για να ανέβει η παράσταση μετά το Πάσχα και να κάνει περιοδεία σε όλη την Ελλάδα. Θα υποδυθώ την Αντιγόνη. Όλοι είμαστε νέοι ηθοποιοί, θα είμαστε όλοι μαζί ο χορός και μέσα από όλους μας θα αναδύεται ο ρόλος του καθενός. Μέσα από μια συλλογικότητα, το κολλεκτίφ. Πατώντας σε βασικούς όρους της αρχαίας τραγωδίας και με μεγάλο σεβασμό θα αποδώσουμε το έργο από ένα δικό μας πρίσμα. Εμπιστεύομαι πάρα πολύ τους συνεργάτες μου, οπότε δεν αγωνιώ για το αποτέλεσμα, αγωνιώ μόνο γαι τη δουλειά που με περιμένει.
K: Από τις ομάδες τελικά βγαίνουν τα καλύτερα;
Η.M: Το θέατρο είναι από τη φύση του ομαδική δουλειά. Υπό αυτήν την έννοια, όταν βρεθεί ένας θίασος που δουλεύει ξανά και ξανά μαζί, επενδύει στη συνεργασία του και την εμβαθύνει, σίγουρα προκύπτει κάτι ενδιαφέρον. Χρειάζεται ζύμωση, επιμονή και εκπαίδευση. Οι ομάδες από την άλλη που υπάρχουν σήμερα δεν έχουν πόρους, πολλές φορές υπολειτουργούν, στήνονται σε λάθος βάση, οπότε συναντάς πολλές αντιφάσεις και σε αυτές. Αν όμως μια ομάδα δέσει, πράγματι μπορεί να φέρει ένα εξαιρετικό αποτέλεσμα.
K: Συμμετέχεις στη “Ζωή εν τάφω” που θα πρόβληθεί από την ΕΡΤ και σε ένα επεισόδιο του “Ου Φονεύσεις” του Πάνου Κοκκινόπουλου, πες μας δυο λόγια για αυτές τις δουλειές.
H.M: Ας ξεκινήσω από τον Πάνο Κοκκινόπουλο, τον οποίο θεωρώ πως είμαι πολύ τυχερή που έχω συναντήσει στην πορεία μου. Έχει και απίστευτους συνεργάτες με τους οποίους δουλεύει χρόνια. Είναι σπάνιος, συνεπής και κατάφερε να φέρει στην επιφάνεια μια πολύ πολύ σκοτεινή πλευρά αυτής της κοινωνίας, η οποία είναι ταυτόχρονα απόλυτα υπαρκτή. Αγγίζει κατά τη γνώμη μου τη λειτουργία της τραγωδίας, που ήταν ένα πολύ σκληρό θέαμα, που έφερνε το κοινό αντιμέτωπο με τη σκοτεινή πλευρά της ανθρώπινης δομής, αλλά ταυτόχρονα λειτουργούσε λυτρωτικά. Οπότε, το κοινό αγκάλιασε δικαίως τις δουλειές του. Όσο για τη “Ζωή εν τάφω” έχω κάνει λίγα γυρίσματα, έχω ακόμη μέλλον. Το μυθιστόρημα του Μυριβήλη είναι από μόνο του ένα απίστευτο υλικό, είναι ένα αριστούργημα, που δίνει έμπνευση ακόμη και μόνο με το να το διαβάζει κανείς. Φοβερά επίκαιρο, μεγάλο τόλμημα από πλευράς του Τάσου Ψαρρά που παλεύει πολύ καιρό για τη σειρά, καθώς είναι μια υπερπαραγωγή σε μέρες που δεν υπάρχουν χρήματα. Η μέχρι στιγμής εμπειρία μου είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Ο Τάσος Ψαρράς είναι αποδεδειγμένα ένας άξιος σκηνοθέτης, οπότε έχω να αναμετρηθώ με κάτι σπουδαίο.
Κ: Τι μουσική ακούς;
Η.Μ: Ακούω διάφορα. Ένα ευρύ φάσμα μουσικής. Από ρεμπέτικα μέχρι Pink Floyd, Doors, jazz, Λαϊκά, μου αρέσει να βάζω κάτι από όλα ανάλογα με τη στιγμή μου. Νομίζω με επηρέασε βαθύτατα η θεία μου, η αδερφή της μητέρας μου, που δούλευε ένα διάστημα- πέραν του ότι είναι λάτρης της μουσικής- σε μια δισκογραφική εταιρεία, οπότε θυμάμαι να μου φέρνει δίσκους. Από κλασική μουσική, μέχρι Aerosmith. Νομίζω ότι η Λένα ήταν λοιπόν η μέντοράς μου στη μουσική. Αργότερα ο άντρας της αδερφής μου, που μου έφερε τον πρώτο ροκ εντ ρολ δίσκο που άκουσα. Όταν άκουσα το Dark side of the moon των Pink Floyd, δώρο ενός οικογενειακού φίλου, έπαθα πολιτισμικό σοκ, είπα είναι αυτό ξεχωριστό κι όλη η υπόλοιπη μουσική μόνη της. Άνοιξε έτσι ένα πολύ μεγάλο φάσμα ακουσμάτων.
K: Αγαπημένη σου δουλειά;
H.M: Δεν μπορώ να τις ξεχωρίσω… Η Αθηνά Χατζηεσμέρ ήταν τεράστια εμπειρία. Μου προσέφερε πολύ μεγάλες συγκινήσεις. Παίξαμε και στο Επι Κολωνώ, ξεκινήσαμε για δυο μήνες και καταλήξαμε να παίζουμε δύο χρόνια. Ταξίδεψε ακόμη και στους Δήμους η παράσταση. Ήταν αποκαλυπτική εμπειρία. Ξεκίνησε από το πουθενά και κατάφερε να επικοινωνήσει με το κοινό σε ένα πολύ όμορφο επίπεδο. Παίξαμε στο Σκοπευτήριο Καισαριανής, πράγμα που δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ. Δεν έχω ξαναζήσει κάτι τόσο έντονο και γενναιόδωρο. Την κρατώ σαν παρακαταθήκη. Θέλω να πιστεύω ότι θα ξαναζήσω κάτι αντίστοιχο στο μέλλον με άλλη δουλειά.
K: Θέλεις να μας πεις δυο λόγια για αυτό σου τον υπέροχο νέο χώρο στα Ιλίσια, στον οποίο μας φιλοξενείς σήμερα;
Η.Μ: Πριν από κάποια χρόνια ξεκίνησα να κάνω μαθήματα σε παιδιά, προετοιμάζοντάς τα για εξετάσεις σε δραματικές σχολές. Αυτή η διαδικασία της διδασκαλίας με μάγεψε, με κινητοποίησε πάρα πολύ καλλιτεχνικά και δημιουργικά. Είχα να κάνω με νέους ανθρώπους και διδάσκοντάς τους, μάθαινα κι εγώ μέσα από αυτό, τους έβλεπα να εξελίσσονται, να ανακαλύπτουν τα εκφραστικά τους μέσα, να δομούν τη σκέψη του, να ανοίγει η φαντασία τους. Έτσι, φέτος αποφάσισα να βρω ένα χώρο και να τον διαμορφώσω με έναν τρόπο ώστε να μπορεί να υποδεχθεί τόσο τα μαθήματα που ούτως ή άλλως έκανα, όσο και ομαδικά μαθήματα αυτοσχεδιασμού και υποκριτικής. Είμαι πολύ ευτυχής, παρότι ακόμη αμήχανη επειδή είναι πολύ καινούριο. Απευθύνομαι σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, που μπορούν να έρχονται εδώ μια φορά την εβδομάδα για συμμετοχή σε ομαδικό μάθημα ή σε ατομικό κατόπιν συνεννόησης. Θα υπάρξουν γκρουπ για επαγγελματίες και άλλο για ερασιτέχνες. Ταυτόχρονα θα λειτουργεί και τμήμα προετοιμασίας για εκείνους που θέλουν να δώσουν εξετάσεις σε δραματικές σχολές. Θα λειτουργούν διαφορετικά. Δεν πρόκειται σε καμία περίπτωση για δραματική σχολή, δε δίνουμε εδώ διαπιστεύσεις, δε βγαίνεις και είσαι ηθοποιός. Είναι απλώς ένα Εργαστήρι.
*Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Εργαστήρι της Ηλιάνας Μαυρομάτη παραθέτουμε το Δελτίο Τύπου:
“Η ηθοποιός Ηλιάνα Μαυρομάτη ανακοινώνει την έναρξη μαθημάτων υποκριτικής και αυτοσχεδιασμού. Τα μαθήματα απευθύνονται σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς, σπουδαστές δραματικών σχολών όπως και σε καθένα που επιθυμεί να έρθει σε επαφή με τον κόσμο του θεάτρου.
Οι συμμετέχοντες, μέσα από τεχνικές αυτοσχεδιασμού με λόγο και δράση, εμπνευσμένες από την παράδοση του Κ. Στανισλάβσκι και την διδασκαλία του πάνω στην Τέχνη του Ηθοποιού, θα καλλιεργήσουν τρόπους προσέγγισης ενός ρόλου, θα αναπτύξουν τα εκφραστικά τους μέσα, τη σκηνική τους παρουσία και επικοινωνία.
Απώτερος στόχος, η απελευθέρωση της δημιουργικότητας, της φαντασίας και της σκηνικής πρωτοβουλίας του ηθοποιού.
Τμήματα:
- Ομαδικό τμήμα για φοιτητές δραματικών σχολών και ηθοποιούς.
Δεκέμβριος 2018 – Μάιος 2019, κάθε Δευτέρα 20:00 – 22:30
- Ομαδικό τμήμα για ερασιτέχνες και μαθητές.
Δεκέμβριος 2018 – Μάιος 2019, κάθε Παρασκευή 20:00 – 22:30
- Ομαδικό τμήμα προετοιμασίας εισαγωγικών εξετάσεων δραματικών σχολών.
Μάρτιος – Ιούλιος 2019, κάθε Πέμπτη 20:00 – 22:30
- Ατομικό μάθημα προετοιμασίας εισαγωγικών εξετάσεων δραματικών σχολών.
Μάρτιος – Σεπτέμβριος 2019, ο καθορισμός των ωρών μαθημάτων θα γίνεται σε συνεννόηση με τον μαθητή.
Βιογραφικό Σημείωμα Ηλιάνας Μαυρομάτη:
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Είναι απόφοιτος της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής “Θεατρικά Δρώμενα Ίασμος” του Β. Διαμαντόπουλου. Παρακολούθησε το ετήσιο masterclass του Σ. Παυλίδη με καθηγητές τον ίδιο και τους Μ. Μαρμαρινό, Δ. Μαυρίκιο, Ρ. Πατεράκη και Α. Στελλάτου. Έχει συμμετάσχει σε σεμινάρια υποκριτικής με δασκάλους τους Β. Παπαβασιλείου, Θ. Μοσχόπουλο, Σ. Χατζάκη κ.α.
Από το 2009 έως το 2014 παρακολούθησε μαθήματα υποκριτικής και αυτοσχεδιασμού (MethodActing) με την Ελένη Σκότη στο studioΝΑΜΑ του θεάτρου Επί Κολωνώ και αποτέλεσε μέλος της ομάδας ΝΑΜΑ συμμετέχοντας στις παραστάσεις του θεάτρου. Επίσης εργάστηκε ως βοηθός σκηνοθέτη της Ελένης Σκότη στην παράσταση «Ολεάννα», του Ντ. Μάμετ, στο θέατρο «Εμπορικόν».
Στο θέατρο έχει πάρει μέρος στις παραστάσεις: “52 Λεπτά” σκ. Σ. Παυλίδης, θέατρο Θησείον (2009), “LaChunga” (2010-2012) και “Κίεβο” (2012-2013) σκ. Ε. Σκότη, θέατρο Επί Κολωνώ, “Τίρζα” σκ. Κ. Φιλίππογλου, θέατρο Ιλίσια (2013-2014), “Μεγάλη Χίμαιρα”, σκ. Δ. Τάρλοου, θέατρο Πορεία – Φεστιβάλ Αθηνών (2014-2015), “Η γυναίκα από τα παλιά” σκ. Ε. Καρακούλη, θέατρο Πορεία (2015), “Αθηνά Χατζηεσμέρ, ετών 17” σκ. Σ. Στρούμπος, θέατρο Επί Κολωνώ (2015-2017), “Οι ιδιοτροπίες της Μαριάννας”, σκ. Θ. Μοσχόπουλος, θέατρο Πόρτα (2016), “Λεωφορείο ο πόθος” σκ. Ε. Σκότη, Σύγχρονο Θέατρο (2016-2017), “Ο δρόμος περνά από μέσα” σκ. Κ. Καζάκος, θέατρο Τζένη Καρέζη (2017-18), “Ψηλά από τη γέφυρα” σκ. Ν. Κοντούρη, Εθνικό Θέατρο (2018).
Στον κινηματογράφο έχει πάρει μέρος στην μεγάλου μήκους ταινία “Οι Αισθηματίες” (σκην. Ν. Τριανταφυλλίδης), στις μικρού μήκους ταινίες “Humphrey” (σκ. Σ. Γκέκας) “Largo” (σκην. Σ. Πάσχος), “Avalon” (σκην. Δ. Παπαναστασίου), “Οι Πεινασμένοι” (σκην. Γ. Μπακάλη), και τέλος, συμμετείχε στην μεγάλου μήκους ταινία “DeadEurope” (σκην. T. Kravitz).
Στην τηλεόραση έχει συνεργαστεί με τους Τ. Ψαρρά, Π. Κοκκινόπουλο, Κ. Φιλιώτου, Ο. Μαλέα, Δ. Κουτσιαμπασάκο και Π. Πορτοκαλάκη.
Σκηνοθέτησε την devised παράσταση“Kiska”, που παρουσιάστηκε στο θέατρο “Beton 7” και στο αντιφασιστικό φεστιβάλ του θεάτρου “Εμπρός” (2015).
Τα τελευταία χρόνια κάνει μαθήματα προετοιμασίας σε υποψήφιους σπουδαστές δραματικών σχολών. Οι μαθητές της φοιτούν στις σχολές «Δραματική Σχολή Οδείου Αθηνών», «Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης», «Δήλος», «Πράξη επτά».
Τηλέφωνο επικοινωνίας για πληροφορίες και εγγραφές: 698-7412610
Διεύθυνση: Αντιφίλου 34, Ιλίσια
*Ο χώρος διεξαγωγής των μαθημάτων διατίθεται και για πρόβες”