Λένα Θεοχαρίδου: ‘’Φωτογραφίζω ανθρώπους, όπως ακριβώς κάνω και με τα αντικείμενα. Ψάχνω την λεπτομέρεια, το ιδιαίτερο πάνω τους.’’

Όταν ήμουν παιδί έπαιζα ένα παιχνίδι. Προσπαθούσα να σκεφτώ πώς θα περιέγραφα τους ανθρώπους γύρω μου χρησιμοποιώντας τις πέντε μου αισθήσεις.

Έτσι θέλω να σας περιγράψω την Λένα Θεοχαρίδου. Το τι αίσθηση αφήνει με την παρουσία της στο χώρο. Η ίδια καταφέρνει να το κάνει αυτό με εικόνες, απλά και λιτά. Οι δικές μου λέξεις θα είναι κάμποσες, πάνω από χίλιες σίγουρα..

Αν ήταν γεύση, θα ήταν γλυκό του κουταλιού. Αυτά τα μαμαδίστικα γλυκά που φτιάχνουν οι γυναίκες με τα χέρια τους και τα φυλάνε στα ντουλάπια για τους ειδικούς καλεσμένους. Βύσσινο..

Αν ήταν ήχος, θα ήταν ο ήχος του νερού, που πέφτει στο ποτήρι σε μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα, που βρίσκεσαι κάθιδρος και θα αντάλλαζες βασίλεια για μια γουλιά.

Αν ήταν μυρωδιά, θα ήταν του φρεσκοψημένου ψωμιού. Στη μνήμη μου το γάλα και το ψωμί μου θυμίζουν μαμά και νιώθεις από την πρώτη στιγμή πως ο κύριος ρόλος της, το δίχως άλλο, είναι αυτός της μητέρας. Της αυτόματης και ανιδιοτελούς προστασίας, που την νιώθεις με την πρώτη της αγκαλιά.

Αν ήταν αφή, θα είχε την αίσθηση του λινού. Αυτό το λεπτό, απλό και δροσερό ύφασμα του καλοκαιριού, που σε τυλίγει σαν αέρας.

Αν ήταν εικόνα… μμμ.. εδώ θα με δυσκολέψει λίγο και θα ζητήσω από την ίδια να μας πει ποια εικόνα από τις φωτογραφίες, που έχει τραβήξει η ίδια τα τελευταία 4 χρόνια, θα μπορούσε να ήταν.

Προσωπικά θα επέλεγα την φωτογραφία του παλιού σπιτιού με την κλειστή πόρτα που από πίσω της διακρίνεις ότι υπάρχει άπλετο φως. Γιατί η κ. Θεοχαρίδου με συστολή μου μίλησε για την ασχολία της και, κάπως με ενοχή, για το ταλέντο της, σαν να ήθελε να το κρύψει.

‘’Ξέρεις δεν θέλω να φανεί πως είμαι κάτι σπουδαίο… Πριν λίγα χρόνια ξεκίνησα… Ξέρω που βρίσκομαι και ντρέπομαι να με λένε φωτογράφο, εμένα την ερασιτέχνη. Άλλοι έχουν σπουδάσει’’

Όμως εδώ μιλάμε για τέχνη και η τέχνη αδιαφορεί για τα πτυχία και τις περγαμηνές. Ενδιαφέρεται για το μεράκι, τις εμμονές μας, τις ανησυχίες μας, τα πάθη μας, τα ανείπωτα, που στοιβάζονται μέσα μας. Τα καδραρισμένα πτυχία δηλώνουν το τι ξέρεις (ή τι θα έπρεπε να ξέρεις), η τέχνη έχει να κάνει με όσα αγνοείς και αναδύονται από μέσα σου αφήνοντας και σένα ξαφνιασμένο.

Όπως η πόρτα συγκρατούσε το φως, έτσι και εκείνη συγκρατημένη μιλούσε για όσα έχει καταφέρει μόνη της τα τελευταία χρόνια και, όπως τo φως φαινόταν πίσω από την πόρτα, έτσι και η ιδιαίτερη ματιά της θα φανεί όσο και να προσπαθεί να μας την κρύψει…

Η Λένα Θεοχαρίδου είναι μια γυναίκα, που τόλμησε σε μια ηλικία, που οι γυναίκες στην Ελλάδα αποσύρονται μέσα στα σπίτια τους και περιμένουν να ζήσουν την ζωή τους μέσα από τις ζωές των άλλων ή μέσα από τους τηλεοπτικούς δέκτες, να ασχοληθεί με την φωτογραφία και να μας δώσει μέσα από τη δική της ματιά όλα εκείνα, που σήμερα τα θεωρούμε δεδομένα, αλλά είναι τόσο εφήμερα μέσα στο χρόνο, που μας γλιστρά λεπτό το λεπτό.

Την συνάντησα στη Τήνο στο πλαίσιο της πρώτης της προσωπικής έκθεσης φωτογραφίας με θέμα το νησί.

Σ’ ένα μικρό χώρο στο λιμάνι φιλοξενήθηκαν οι φωτογραφίες της από τις 15 Ιουλίου έως τις 15 Σεπτεμβρίου και οι πρώτες εντυπώσεις που άφησε στους επισκέπτες, ήταν εξαιρετικές.

Οι ντόπιοι Τήνιοι έφευγαν ενθουσιασμένοι, που μια γυναίκα από άλλο τόπο τίμησε το νησί τους και απέδωσε τις μικρές του λεπτομέρειες με τόση ευαισθησία. Όλοι γνωρίζουμε πόσο δύσκολο εγχείρημα είναι να σου δώσει εύσημα ντόπιος…

Απλή, χαμογελαστή, αρκετά ντροπαλή και ταπεινή για όσα έχει καταφέρει σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, όντας ερασιτέχνης φωτογράφος, στήθηκε απέναντι μου σε ένα μικρό τραπεζάκι δίπλα στο καφενεδάκι της έκθεσης και, όπως όλα τα μαγικά πλάσματα, που κατά καιρούς σας έχω παρουσιάσει μέσα από τη στήλη αυτή, κατάφερε να με ταξιδέψει μέσα από το φωτογραφικό της φακό.

Από το κυκλαδίτικο νησί της Τήνου στην ιδιαίτερη πατρίδα της το Βόλο, από την πόρτα του παλιού ξενοδοχείου με το όνομα Ευρώπη, να μικρύνω και να μπω στην microφωτογραφία της με τον ανθό της παπαρούνας, να κρεμαστώ δίπλα στο καπέλο στον τοίχο, να χαθώ στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας και να ονειροπολήσω πώς ήταν οι άνθρωποι, που κάθονταν στην σκουριασμένη καρέκλα όταν αυτή ήταν ακόμα γυαλιστερή από το εργοστάσιο.

Σαν μαμά, που συνεχίζει να διηγείται ακόμα ιστορίες μέσα από τις φωτογραφίες της, σε φυλακίζει σε ένα κόσμο λεπτομερειών, παιχνιδίσματος φωτός και σκιών, κινητικότητας και στατικότητας ανάλογα με την διάθεση, που η ίδια είχε όταν φωτογράφιζε.

Δύσκολο εγχείρημα όταν δεν φωτογραφίζεις πορτρέτα, αλλά αντικείμενα, και όμως την νιώθεις παντού. Οι φωτογραφίες της Λένας Θεοχαρίδου έχουν την αύρα της, τη γλύκα από το γλυκό του κουταλιού, τον ήχο του νερού, τη μυρωδιά από φρεσκοψημένο ψωμάκι και την ανάλαφρη υφή του λινού..

Πότε ξεκινήσατε να ασχολείστε με την φωτογραφία;

Πριν από 4 χρόνια, όταν δημιούργησα το προφίλ μου στο Facebook, προσπαθούσα να βρω ποιοτικές σελίδες, ώστε να βλέπω και να μαθαίνω πράγματα. Δε μ’ αρέσει να χρησιμοποιώ το κοινωνικό δίκτυο για να κάνω like σε φίλους και γνωστούς χωρίς να το πιστεύω μόνο και μόνο για να διαδρώ. Σαν άνθρωπος είχα πάντα την ανάγκη για εξέλιξη και να ψάχνω την ουσία στα πράγματα.

Τυχαία βρήκα μια ομάδα ερασιτεχνών και οι φωτογραφίες τους μου τράβηξαν την προσοχή. Μέσα από αυτή την ομάδα άρχισα να ασχολούμαι και η ίδια.

Πριν από αυτό η επαφή μου με την φωτογραφία ήταν όπως όλων των ανθρώπων. Φωτογράφιζα κυρίως τα παιδιά μου προσπαθώντας να αιχμαλωτίσω αναμνήσεις, στιγμές, πώς μεγάλωναν… Μετά μεγαλώνουν, μπαίνουν στην εφηβεία και σπανίως σου κάνουν την χάρη να τα φωτογραφίσεις.

Γίνατε μέλος αυτής της φωτογραφικής ομάδας;

Ναι, και όχι μόνο μέλος στη σελίδα της ομάδας, αλλά ήθελα να είμαι ενεργό μέλος αυτής. Να συνεισφέρω ανεβάζοντας και εγώ φωτογραφίες.

Πέσατε κατευθείαν στα βαθιά δηλαδή..

Έπρεπε… Το ‘θελα, πιο σωστά, είχα κολλήσει το μικρόβιο… Ξεκίνησα φωτογραφίζοντας με το κινητό μου. Σιγά σιγά έμπαινα και σε άλλες ομάδες φωτογραφίας και κάποια στιγμή μια ομάδα διοργάνωσε μια φωτοβόλτα στου Ψυρρή· αποφάσισα να πάω. Ο σύζυγός μου, ο οποίος ήταν πάντα υποστηρικτής μου στο να ξεκινήσω αυτή μου την ασχολία, μου έκανε δώρο την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή, μια πολύ μικρούλα αυτόματη, και ξεκίνησα.

Πριν, βέβαια, την φωτοβόλτα, επειδή είχα άγχος αν θα τα κατάφερνα…, την δοκίμασα πρώτα στη γειτονιά μου… Εκεί, πάλι ο σύζυγός μου με γέμισε αυτοπεποίθηση λέγοντας μου ‘’Έχεις ματιά’’. Είναι σημαντικό να σε στηρίζουν οι άνθρωποί σου, ειδικά σε πράγματα, που δεν τα έχει δοκιμάσει ξανά ποτέ. Πήγα πιο ανάλαφρη στην εκδρομή μετά από αυτές τις δοκιμές…

Τον πιστέψατε; Γιατί σας ακούω κάπως διστακτική…

Δεν μπορούσα τότε να το καταλάβω για να είμαι ειλικρινής. Έχοντας περάσει την ζωή μου ως σχεδιάστρια, είχα συνηθίσει να εστιάζω στη λεπτομέρεια, να δίνω προσοχή στις καμπύλες, στις προεξοχές, στις γραμμές, στις αντιθέσεις ή στην αρμονία ενός αντικειμένου ή τοπίου. Στον όγκο, που καταλαμβάνει μέσα στο χώρο…

Όταν έχεις εργαστεί πάνω σε κάτι, αμέσως το ξεχωρίζεις, αλλά ταυτόχρονα το κάνεις αυτόματα, χωρίς σκέψη… Έβγαζα αρχικά φωτογραφίες ό,τι μου τραβούσε το μάτι και έλεγα ‘’Καλές είναι’’· στα μάτια κάποιου άλλου το δικό μου ‘’καλό’’ ήταν κάτι παραπάνω, αλλά δεν το συνειδητοποιούσα.

Όταν τελικά πήγα στην εκδρομή και εκεί οι φωτογραφίες μου απέσπασαν καλά σχόλια… ένιωσα περισσότερο θάρρος..

Πήρατε κάποια μαθήματα φωτογραφίας μετά;

Πήρα λίγα μαθήματα φωτογραφίας, άρχισα να το ψάχνω περισσότερο μόνη μου. Απέκτησα καλύτερο εξοπλισμό, προσπάθησα να μάθω τις ρυθμίσεις… Περισσότερο προσπάθησα να εξασκηθώ… Οτιδήποτε μέσα στο σπίτι μου ‘’υπέφερε’’. Τα λουλούδια του κήπου μου, οτιδήποτε μέσα στο σπίτι μου, άψυχο ή έμψυχο….

Κατάγομαι από μια πολύ όμορφη πόλη, το Βόλο, και έβγαινα προσπαθώντας να απαθανατίσω τα πάντα γύρω μου.

Μέσα από το φωτογραφικό φακό φαίνεται διαφορετική η πραγματικότητα;

Μέσω της φωτογραφίας έμαθα να κοιτώ προς όλες τις κατευθύνσεις. Μέσα από το φακό όλα λαμβάνουν άλλες διαστάσεις. Δεν εννοώ μόνο εξαιτίας των ρυθμίσεων στη μηχανή. Είναι σαν τα αντικείμενα ή τα πρόσωπα, στα οποία εστιάζει ο φακός, να αποκτούν μια μυστηριακή ενέργεια, που με γυμνό μάτι δεν καταλαβαίνεις ότι υπάρχει… Σαν να αντιλαμβάνεσαι την ξεχωριστή τους αύρα..

Έχω μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, την οποία τράβηξα φέτος από την ψαραγορά μας στο Βόλο. Είναι μια στοά με πολλά πολλά φανάρια και καμάρες… Ζω στο Βόλο, εκεί γεννήθηκα, μεγάλωσα, έκανα οικογένεια και μεγάλωσα τους γιούς μου· και όμως, ποτέ δε σήκωσα όλα αυτά τα χρόνια το κεφάλι μου ψηλά να δω τι υπάρχει σε αυτήν τη στοά. Η ασχολία μου με τη φωτογραφία με έκανε να σηκώσω το φακό πάνω σε αυτό το φαναράκι και, όπως το είδα για πρώτη φορά, ήταν σαν να συνέβη ένα κλικ, σαν εκείνη η στιγμή να ήταν η κατάλληλη να το δω για πρώτη φορά και να το αποτυπώσω στην φωτογραφία.

Όλα τα προηγούμενα χρόνια απλά δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή… Με άφησε να δω όλες του τις λεπτομέρειες μόλις φέτος…

Αυτό που προσέχει κάποιος στις φωτογραφίες σας είναι όντως μια εμμονή με τη λεπτομέρεια… Αυτό φαίνεται σε όλες τις φωτογραφίες… Στο φανάρι… αλλά το είδα και εδώ στην έκθεση σε μια καταπληκτική φωτογραφία, που ξεχώρισα, με τη σκουριασμένη καρέκλα έξω από ένα σπίτι…

Ναι, έχω εμμονή με την λεπτομέρεια. Ειδικά με ‘’τις λεπτομέρειες’’, που αφήνει ο χρόνος πάνω σε αντικείμενα ή ανθρώπους… Να το πούμε πιο γλυκά, τις ρυτίδες στους ανθρώπους και την φθορά των αντικειμένων ως λεπτομέρειες… Μ’ αρέσει το πώς ο χρόνος αγγίζει τα πρόσωπα και τα πράγματα γύρω μας..

Στη φωτογραφία, που είδες, μ’ άρεσε πολύ αυτή η σκουριά της καρέκλας, που σε κάποια σημεία την είχε φάει περισσότερο, σε κάποια άλλα σημεία λιγότερο… Αυτό το παιχνίδισμα του χρόνου πάνω της Η αλλαγή των χρωμάτων..

Συχνά φωτογραφίζω τοίχους, που φαίνεται από κάτω πόσα διαφορετικά χρώματα έχουν περαστεί, κι αυτό τους δίνει μια απόχρωση στο μάτι εντελώς ξεχωριστή, που δεν θα την δεις αλλού.

Πέρα λοιπόν από την εμμονή στην λεπτομέρεια, έχετε και δεύτερη εμμονή που αγκαλιάζει πολλές φορές την πρώτη… Το να φωτογραφίζετε παλιά αντικείμενα ή σπίτια..

Ναι, το βρίσκω υπέροχο αυτό… Όπως είπα, ο χρόνος αφήνει τα σημάδια του παντού· το να προσπαθείς να αποτυπώσεις αυτήν την αλλαγή σε γεμίζει και λίγο με την ψευδαίσθηση ότι τον ακινητοποιείς, τον σταματάς..

Ύστερα, μέσα από τη φωτογραφία και την ενασχόλησή μου με το παλιό, έχω σκεφτεί χιλιάδες ιστορίες για το πώς αυτά τα αντικείμενα, αυτή η πόρτα, αυτό το παλιό σπίτι ήταν όταν πρωτοφτιάχτηκε, βάφτηκε, όταν κατοικούσαν ακόμα άνθρωποι μέσα σε αυτό ή όταν το αντικείμενο ήταν χρηστικό και καινούργιο.

Υπάρχει μια φωτογραφία μου την οποία αγαπώ πολύ. Υπήρξα βέβαια λίγο άτακτη για να την βγάλω…

Είδα, πάλι στην πόλη μου, ένα παλιό σπίτι. Το παντζούρι του ήταν μισάνοιχτο και σκέφτηκα να το φωτογραφίσω. Πλησιάζοντας συνειδητοποίησα ότι μέσα στο δωμάτιο έχει απομείνει ένα παλιό πουκάμισο κρεμασμένο στο τοίχο και δίπλα υπήρχε μια πόρτα.

Σκεφτόμουν να το ανοίξω περισσότερο, να μην το ανοίξω; Παρότι το σπίτι ήταν έρημο αισθανόμουν λίγο ντροπή να του χαλάσω την ηρεμία του. Μ’ έτρωγε όμως να δω μέσα του. Οπότε πήγα και το άνοιξα. Και είδα την εικόνα ολοκληρωμένη…

Το πουκάμισο, την πόρτα, που στις χαραμάδες της διέκρινες το φως, το άδειο δωμάτιο… Ένιωθες παντού γύρω σου την εγκατάλειψη, τη φθορά, το χρόνο, αλλά ταυτόχρονα, κοιτάζοντας το φως, που έμπαινε μέσα από την πόρτα, έστω αυτό το λιγοστό, ένιωθες πως ο χρόνος συνεχίζεται.

Μπορεί το δωμάτιο να έχει μείνει άδειο, άψυχο, πίσω όμως από αυτή την πόρτα υπάρχει το φως, μια ελπίδα για αναγέννηση, για μια αλλαγή, που θα έρθει αν κάποιος ανοίξει την πόρτα και μπει ολοκληρωτικά το φως…

Αυτή η εικόνα μ’ έκανε να σκεφτώ πολλές ιστορίες γύρω από το σπίτι, από το πουκάμισο, ποιος το φορούσε..

Μιλήσαμε πριν για το χρόνο ,που αφήνει σημάδια όχι μόνο στα αντικείμενα, αλλά και στους ανθρώπους. Υπάρχουν κάποιες φωτογραφίες ανθρώπων, στις οποίες να έχετε αποτυπώσει εξίσου αυτά τα σημάδια του χρόνου;

Φωτογραφίζω ανθρώπους, όπως ακριβώς κάνω και με τα αντικείμενα. Ψάχνω την λεπτομέρεια, το ιδιαίτερο πάνω τους. Σπανίως να τραβήξω ολόκληρο πρόσωπο ή σώμα. Με ενδιαφέρει εκείνο το σημείο, εκείνο το σημάδι, η ρυτίδα, που δίνει στο πρόσωπο την δυνατότητα να ξεχωρίσει ανάμεσα στους άλλους. Εκείνο, που το κάνει μοναδικό και έχει να δώσει ένα μήνυμα προς τα έξω ή να τονίσει μια αντίθεση, που θα δώσει αφορμή για συζήτηση.

Άλλη μια φωτογραφία που αγαπώ είναι με το χέρι ενός φίλου μας, παππούς πλέον, αγκαλιάζει τρυφερά το σωματάκι του εγγονού του. Μαυρισμένο, τραχύ, χέρι που έχει αγκαλιάσει, κρατήσει, σφίξει, χτυπήσει, πονέσει… χέρι που έχει ζήσει μια ζωή… και δίπλα το μικρό παχουλό χεράκι του εγγονού του… Αυτό το μικρούλι, που ακόμα έχει τις βουλίτσες κάτω από κάθε δακτυλάκι… Αδοκίμαστο στο πόνο, στη δύναμη, στο χρόνο… Μια πολύ τρυφερή και ταυτόχρονα δυνατή φωτογραφία..

Όταν φωτογραφίζω ανθρώπους θέλω να αποτυπώνω την ενέργειά τους, τις λεπτομέρειες εκείνες που οι άνθρωποι τις ανακαλούν στη μνήμη τους όταν ο άλλος έχει χαθεί.

Συμφωνώ πως αυτό, που συγκρατούμε από τους ανθρώπους γύρω μας, είναι αυτές οι μικρές τους λεπτομέρειες… Το βλέμμα τους, το άρωμά τους, τον τρόπο που μιλούσαν ή χάιδευαν… Πιστεύω ότι, μέσα από το φακό σας, έχετε καταφέρει να ενεργοποιήσετε, εκτός από την αίσθηση της όρασης, και τις υπόλοιπες αισθήσεις… Άνετα μπορώ να φανταστώ τις δύο γενιές μαζί δίπλα-δίπλα να αγκαλιάζονται… Το κλικ σας δεν είναι στατικό, αυστηρό, στημένο, αλλά αφήνει την αίσθησή του πάντα μετά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, ακόμα και αν δεν φαίνεται στο κάδρο… Σαν να φωτογραφίζετε τον χρόνο και ο χρόνος να κολακεύεται και να χαρίζει στις φωτογραφίες σας και λίγο από το μετά του… Έχετε αυτή την αίσθηση;

Αν και εμείς οι γυναίκες τα βάζουμε με το χρόνο, γιατί μας κλέβει καθώς περνά από πάνω μας, δεν μπορώ να πω ότι ‘’κακιώνω’’ μαζί του. Μέσα από το δικό μου μεγάλωμα κατάφερα να δημιουργήσω την οικογένειά μου και τον ευγνωμονώ γι αυτό.

Ύστερα προσπαθώ να τον σέβομαι, να μην τον σπαταλώ χωρίς σκοπό. Να τον αξιοποιώ… ίσως γι αυτό να βγαίνει και αυτή η κίνηση του μετά στις φωτογραφίες μου… Ναι, κι εγώ νιώθω πως δεν κάνω φωτογραφίες στιλιζαρισμένες αλλά με κίνηση…

Μιλώντας για κίνηση και το μετά… Έχετε μια φωτογραφία από την πόλη του Βόλου η οποία κατάφερε να γίνει viral μάλιστα λίγα χρόνια πριν. Ήταν μια πόρτα που νιώθεις ότι, θα το εκφράσω όπως το είδα εγώ, το κλείσιμο μιας εποχής, ολοκλήρωση ενός κύκλου ζωής;

Αυτή η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στην πόλη του Βόλου. Είναι η πόρτα ενός εγκαταλελειμμένου ξενοδοχείου με το όνομα ‘’Ευρώπη’’. Είναι μια πόρτα φθαρμένη και εκείνη την εποχή συνδέθηκε με το μήνυμα το ‘’τέλος’’ της Ευρώπης, όπως την γνωρίσαμε ως ιδεολόγημα τα προηγούμενα χρόνια. Με την απαισιοδοξία, που διακρίνει την εποχή μας, εξαιτίας της κρίσης, όχι μόνο της οικονομικής, αλλά και των ιδεών. Όταν σήκωσα το φακό μου πάνω της δεν είχα κάνει αυτή την σύνδεση συνειδητά. Ήθελα απλά να την φωτογραφίσω γιατί είχα τις εμμονές μου όπως είπες, τις λεπτομέρειες που αφήνει ο χρόνος.

Όμως, ανεβάζοντας αυτήν τη φωτογραφία στο διαδίκτυο, έλαβε από μόνη της, μια μεγαλύτερη διάσταση. Απέκτησε ένα δικό της μήνυμα και ερμηνεύτηκε ακριβώς όπως το είπες, σαν κλείσιμο μιας παλιάς εποχής.

Πώς νιώσατε όταν είδατε τη φωτογραφία σας να παίρνει αυτήν την ερμηνεία;

Ξαφνιάστηκα… Δεν γνώριζα καν ότι η φωτογραφία μου έγινε viral και βγήκε στην τηλεόραση. Με πήραν τηλέφωνο και μου το είπαν… Ένιωσα πολλά συναισθήματα μαζί. Το αρχικό ξάφνιασμα έδωσε την θέση του σε ένα μείγμα συναισθημάτων χαράς αλλά και ντροπής παράλληλα.

Ντροπής;

Ναι, ήταν μια αρχική αντίδραση.. Εγώ να απασχολήσω με μια φωτογραφία μου τόσους ανθρώπους; Δεν ένιωθα ότι είχα κάνει κάτι σημαντικό για να πάρω δημοσιότητα. Δεν το κυνήγησα εγώ, δεν το έστειλα εγώ. Το να το δω ξαφνικά μπροστά μου με γέμισε συστολή.

Είναι περίεργο, γιατί οι γυναίκες της γενιάς σας ήταν ουσιαστικά οι πρώτες γυναίκες στην Ελλάδα, οι οποίες χειραφετήθηκαν και νομιμοποίησαν αυτή τους την χειραφέτηση μέσα από μια σειρά από νόμους… Κράτησαν όπως εσείς το δικό τους επώνυμο, καταργήθηκαν όλα τα αναχρονιστικά πατριαρχικά δεσμά, κι όμως βλέπω πως αυτή η αλλαγή δυνάμωσε ελάχιστα τις γυναίκες της γενιάς σας…

Δεν είναι μόνο να δοθούν δικαιώματα, αλλά θα πρέπει να υπάρχει και μια βάση για να ασκηθούν σωστά. Δυστυχώς οι γυναίκες της γενιάς μου είχαν δικαιώματα σαν νέες γυναίκες, αλλά όταν μεγάλωναν δεν τα είχαν, ούτε γνώριζαν ότι θα τα αποκτούσαν ποτέ.

Μεγάλωσα σε μια πολύ όμορφη και δεμένη οικογένεια στο Βόλο. Αυστηρή και παραδοσιακή, όπως οι περισσότερες οικογένειες εκείνη την εποχή. Σαν γυναίκα έπρεπε να είμαι πειθαρχημένη, να υπακούω τους γονείς, να αυτοσυγκρατούμαι. Αυτή η αυτοσυγκράτηση με κάνει να κρατώ τα πόδια μου στο έδαφος για όλα. Είμαι περήφανη για ό,τι έχω κάνει, αλλά όχι ψώνιο ή αλαζόνας. Ξέρω πως δεν είμαι φωτογράφος και ντρέπομαι να λέω πως είμαι. Είμαι ερασιτέχνης φωτογράφος, αγαπώ να φωτογραφίζω τις εμμονές μου και αυτό με ολοκληρώνει σαν άτομο…

Από την άλλη, ναι, η αυτοσυγκράτηση κλέβει και λίγο τη χαρά μου..

Να μιλήσουμε για χαρά τώρα και χωρίς αυτοσυγκράτηση… Φέτος κάνατε την πρώτη σας προσωπική έκθεση στην Τήνο… Πώς ήταν αυτή η εμπειρία σας;

Την Τήνο την γνώριζα όπως ο περισσότερος κόσμος σαν το νησί της Παναγίας… Για θρησκευτικό τουρισμό και μόνο… Δεν μπορώ να πω ότι με ξετρέλαινε η ιδέα αυτή…

Πριν από 3-4 χρόνια, την γνώρισα καλύτερα. Ήμασταν προσκεκλημένοι φίλων μας… Στην ενδοχώρα, στο σπίτι τους Τα Δυό χωριά… Επισκεφτήκαμε πολλά όμορφα χωρία και ένιωσα ότι το ερωτεύτηκα αμέσως..

Οι διακοπές μου συνέπεσαν με την αγάπη μου για την φωτογραφία. Οι πρώτες μου φωτογραφίες στην Τήνο είναι από το σπίτι των φίλων μας. Εκεί άρχισα να παίζω με τις αναλογίες, τις σκιές…

Εκείνη την χρονιά με γύρισε το φιλικό μας ζευγάρι παντού. Βλέποντας τις φωτογραφίες μου της Τήνου να διακρίνονται σε ελληνικές και ξένες ομάδες φωτογραφίας, με προέτρεψαν να κάνω μια έκθεση στην Τήνο.

Όταν το άκουσα, ένιωσα φόβο πάλι… Μόνη μου; Να εκθέσω μόνη μου;

Είχα πάρει μέρος σε 3 ομαδικές εκθέσεις. Μια στο Βόλο και 2 στην Αθήνα και δεν ένιωθα έτοιμη ακόμα για μια προσωπική δική μου.

Τελικά πολλοί φίλοι μου είπαν να το τολμήσω και το τόλμησα…

Αν σας έλεγα να μου ξεχωρίσετε μια φωτογραφία από την έκθεση αυτή, ποια θα ήταν και γιατί;

Δε θα μπορούσα να το κάνω αυτό… Είναι όλες τους παιδιά μου.. Δεν μπορώ να τις ξεχωρίσω.. Ωστόσο αν επιμένετε για την οικονομία του άρθρου θα επέλεγα αυτή εδώ

Αυτή η φωτογραφία είναι η ίδια η Τήνος… Το αγαπημένο μου νησί. Απέραντο γαλάζιο θάλασσα και ουρανού. Το περιστέρι, σύμβολο του νησιού εδώ φτιαγμένο από μάρμαρο, το υλικό που επεξεργάστηκαν και δημιούργησαν αριστουργήματα οι φημισμένοι μαρμαρογλύπτες του νησιού: Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Δ. Φιλιππότης, ο Γ. Βιδάλης και ο Λ. Σώχος.. Και το περιοδικό ‘’Τάμα’’ που ενημερώνει τους τουρίστες και για τις ομορφιές του νησιού.

Πώς αισθάνεστε τώρα που ένας χώρος είναι γεμάτος από εσάς; Από τις φωτογραφίες σας, την ματιά σας μέσα στο κόσμο; Σας δίνει ένα ξελάφρωμα ψυχής; Ξεκλειδώνει περισσότερη χαρά και ελευθερία από το αυστηρό πατριαρχικό μοντέλο στο οποίο μεγαλώσατε;

Το ψυχικό ξελάφρωμα ξεκίνησε πριν να κρεμαστούν τα κάδρα στην έκθεση. Όταν είδα τις φωτογραφίες μου τυπωμένες σε καμβά από τον Μάριο Βαϊνβουρμ, τον οποίο ευχαριστώ πολύ για την έξοχη αποτύπωση του.

Άρχισα να τις ξετυλίγω και ένιωθα να ανυψώνομαι 10 πόντους από το έδαφος. Η χαρά μου δεν μπορούσε να περιγραφεί… Εκεί είπα ότι άξιζε το κόπο να το κάνω βλέποντας τη δουλειά μου τυπωμένη.

Τώρα αποκτήσατε την αυτοπεποίθηση να πάτε στο τόπο σας και να το κάνετε;

Ναι, είναι στα σχέδια μου!. Πολλοί ήταν εκείνοι που μου ‘παν ‘’Γιατί διάλεξες την Τήνο για τη πρώτη σου ατομική έκθεση ενώ λατρεύεις τον τόπο σου;‘’ αλλά δεν ένιωθα έτοιμη. Τώρα ναι! Νιώθω να είμαι έτοιμη να το κάνω.

Εδώ στην Τήνο, απλά ήταν η πρώτη φορά, που μου προτάθηκε να το κάνω, και ήθελα να τους τιμήσω για την εμπιστοσύνη τους προς την δουλειά μου.

Το φιλικό μας ζευγάρι, ο διευθυντής και ψύχη του Φεστιβάλ Τήνου κ. Θέμης Ροδαμίτης, που αμέσως ανταποκρίθηκε, όταν είδε τις φωτογραφίες μου…

Ο οποίος σας προσέφερε ένα ξεχωριστό και αβανταδόρικο χώρο. Μικρός μεν αλλά περνούν όλοι από εκεί να πάρουν πληροφορίες σχετικά με το φεστιβάλ και για το νησί γενικότερα. Αλλά και η χρονική διάρκεια της έκθεσης, δύο ολόκληρους καλοκαιρινούς μήνες ήταν πραγματικά μια μεγάλη ευκαιρία για την προβολή σας.

Σίγουρα όσα ευχαριστώ και να πω δεν φτάνουν… Νιώθω τυχερή που βρέθηκαν άνθρωποι γύρω μου να με στηρίξουν χωρίς εγώ να τρέξω πίσω από αυτά. Δεν πήγα εγώ, ήρθαν τα πράγματα και με βρήκαν από μόνα τους και αυτό είναι το σημαντικό και το ωραίο.

Τι σας άρεσε περισσότερα στα σχόλια των ανθρώπων που είδαν την έκθεση;

Μ’ άρεσε η χαρά που είδα στα πρόσωπα τους. Φωτογράφισα το νησί και πολλοί αναγνώρισαν οικείες γωνιές του νησιού τους. Μια κυρία είπε ‘’Α, αυτό είναι το σπίτι μου’’. Αυτή η απλή χαρά, το ξάφνιασμα ότι το απλό καθημερινό σπιτάκι μπορεί να γίνει έκθεμα και να δώσει χαρά στο καθημερινό άνθρωπο. Να νιώσει ότι έχει τελικά κάτι όμορφο και ξεχωριστό, που μπορεί ο ίδιος μέσα στις σκοτούρες του να το ξεχνά. Είπαμε φωτογράφος αναμνήσεων…

Πιστεύετε ότι θα είστε περισσότερο συναισθηματική όταν θα φωτογραφίσετε το Βόλο από ότι την Τήνο;

Πιστεύω πως ναι και θα είμαι 100% πιο προσεχτική. Δεν ξέρω τι να πρωτοβάλω από την πόλη μου αν τύχει να εκτεθώ…

Υπάρχουν ωστόσο και άλλα projects στα οποία έχετε συμμετάσχει… Έχω δει φωτογραφίες σας να αποσπούν εξαιρετικά σχόλια… Όπως η microφωτογραφία σας με την παπαρούνα

Αυτή την φωτογραφία την έχω ονομάσει ‘’Η καρδιά της παπαρούνας’’. Είναι από τις πρώτες μου φωτογραφίες με την πρώτη μου μηχανή ακόμα… Είχα καημό να φωτογραφίσω μια παπαρούνα… Φτάνω σε ένα χωράφι, αρχές άνοιξης, βλέπω τις παπαρούνες, ορμάω και διαπιστώνω ότι δεν έχω μπαταρία… Κόβω δύο – τρεις και τις παίρνω στο σπίτι, δεν το βάζω κάτω.

Την έχω γυρίσει παντού για να την φωτογραφίσω… Την ταλαιπώρησα… Την στριφογύριζα… Και στο τέλος, σχεδόν έτοιμη να εγκαταλείψω κάθε προσπάθεια, αφού δεν βλέπω κάποιο αποτέλεσμα να με ικανοποιεί, πατάω ανεπαίσθητα το κουμπί και βλέπω μπροστά μου αυτή την φωτογραφία… Και λέω, δεν το πιστεύω, πόση ώρα είχα φάει και τελικά…

Με αυτή την φωτογραφία πήρα μέρος στην ομαδική έκθεση φωτογραφίας της ομάδας του κ. Αργύρη Ζαφειρίδη, τον οποίο και ευχαριστώ που με συμπεριέλαβε στους εκθέτες αν και δεν ήμουν μέλος της ομάδας του.

Αλλά ήταν τόση η χαρά μου με το κλικ αυτό ειδικά την στιγμή που ήμουν έτοιμη να εγκαταλείψω..

Τον Μάιο του 2016, συμμετείχα για δεύτερη φορά σε μια ομαδική έκθεση στα πλαίσια του Φεστιβάλ Τέχνης και Πολιτισμού με θέμα ‘’Ελλάδα: Σχήμα και Χρώμα’’ με την ομάδα του κ. Βασίλη Λάππα, τον οποίο ευχαριστώ από καρδίας για την εμπιστοσύνη του, στην Ολυμπιακή Δημοτική Πινακοθήκη του Δήμου Αμαρουσίου ‘’Σπύρου Λούη’’.

Συμμετείχα με τρεις μου φωτογραφίες

Ηλιοβασίλεμα στην παραλία του Βόλου.

Τραπεζάκια έξω σε λευκό και γαλάζιο στα χρώματα του ελληνικού καλοκαιριού

Η τρίτη φωτογραφία είναι κάπως ιδιαίτερη για μένα. Δεν φωτογραφίζω εύκολα ανθρώπους ωστόσο όταν είδα αυτό το μικρό κοριτσάκι με το καπελάκι του να κάθεται μπροστά στην θάλασσα δεν μπορούσα να μην σηκώσω το φακό μου πάνω του.

Αρχικά είχα την πρόθεση να τραβήξω αυτό το πανέμορφο καπελάκι με το φόντο της αφρισμένης θάλασσας ωστόσο όταν σήκωσα τη μηχανή το κοριτσάκι από μόνο του γύρισε λίγο το κεφαλάκι του στο πλάι και κράτησα αυτήν τη λήψη.

Με την ίδια Ομάδα συμμετείχα για δεύτερη συνεχή χρονιά, πάλι στα πλαίσια του Φεστιβάλ Τέχνης και Πολιτισμός ‘’Ελλάδα : Χρώμα και Σχήμα‘’ με θέμα το νερό.

Ένα αγαπημένο θέμα με το οποίο μου δόθηκε η ευκαιρία να τραβήξω φωτογραφίες πιο μίνιμαλ.

Δεν είναι παρά ένα απλό σκοινί για ρούχα, όμως μέσα από το φακό οι στάλες μεταμορφώνονται σε μικρούς διάφανους ακροβάτες που δίνουν μια εφήμερη παράσταση.

Εδώ πάλι νερό σε μορφή βροχής. Στο δρόμο αυτή την φορά.. Φωτογράφος αναμνήσεων και αυτή είναι μια δικιά μου. Θυμάμαι παιδί να πηγαίνω σχολείο και να τις παρατηρώ καθώς σχηματίζονταν μια –μια ή πολλές πολλές μαζί ανάλογα με την ένταση της βροχής. Συνταξιδεύαμε μέχρι την πόρτα τους σχολείου.. Αυτές κυλούσαν με το νερό της βροχής και σχημάτιζαν και άλλες και άλλες.

Η τρίτη εικόνα είναι για μένα περιέχει πολλά σημειολογικά στοιχεία. Σε αυτή την φωτογραφία συνυπάρχουν 3 μορφές νερού. Τη βροχής, της θάλασσας και του πόσιμου νερού.

Το πλαστικό μπουκάλι μολύνει το φυσικό περιβάλλον και διαταράσσει το αρχέγονο κύκλο του νερού. Το νερό εξατμίζεται, γίνεται σύννεφο, φέρνει βροχή και μας δίνει πόσιμο νερό απαραίτητο για την επιβίωση μας. Η μόλυνση του περιβάλλοντος διασαλεύει αυτή την ισορροπία.

Σε αυτή την φωτογραφία δεν εστίασα τόσο όμως στην μόλυνση όσο στην αναλογία. Στο λιγοστό πόσιμο νερού εντός του μπουκαλιού και της τεράστιας ποσότητας του θαλασσινού νερού.

Σε πολλά μέρη της γης βλέπουμε ήδη τις επιπτώσεις της έλλειψης του πόσιμου νερού. Οι λιγοστές βροχές, η μη ικανότητα εύρεσης καθαρού πόσιμου νερού έχει φέρει ανθρώπους σε πολλά μέρη της γης ήδη σε απόγνωση. Δεν είναι ένα σενάριο είναι μια πραγματικότητα σήμερα δυστυχώς….

Σας ευχαριστώ πολύ για την παραχώρηση αυτής της συνέντευξης, τις φωτογραφίες σας με τις μικρές ιστοριούλες που μας ταξίδεψαν πολύ όμορφα. Σας ευχόμαστε γρήγορα να πραγματοποιήσετε μια έκθεση φωτογραφίας στην αγαπημένη γενέθλια πόλη σας, τον Βόλο και να τα ξαναπούμε σύντομα και από εκεί.

• Όλες οι φωτογραφίες της προσωπικής έκθεσης της κυρίας Λένα Θεοχαρίδου, όπως εκτέθηκαν στην Τήνο βρίσκονται στο παρακάτω βίντεο.