Σταμάτης Νικολάου – “Ο κόσμος προχωράει με κατακτήσεις και οπισθοχωρήσεις, νίκες και πισωγυρίσματα”
Αν κανείς θέλει να συμβάλει ενεργά στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, σε ένα μαχητικό κίνημα πάλης και ανατροπής της σημερινής ασφυκτικής για τον λαό κατάστασης, δεν νομίζω πως υπάρχει δίλημμα όσον αφορά τη συμπόρευση με το ΚΚΕ.
Ο Σταμάτης Νικολάου, συνταξιούχος εκπαιδευτικός και αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Συνταξιούχων Εκπαιδευτικών, ανήκει σε μια γενιά που ανδρώθηκε στο ΚΚΕ για να απομακρυνθεί από αυτό την κρίσιμη περίοδο ’89-’91. Παράλληλα είναι ένας από τους πολλούς της ίδιας γενιάς που ήδη από την προηγούμενη φετινή εκλογική αναμέτρηση, επέλεξε να συμπορευτεί με το κόμμα, ο ίδιος εν προκειμένω ως υποψήφιος στην Α’ εκλογική περιφέρεια Αθηνών. Με αφορμή την υποψηφιότητά του, τον συναντήσαμε και μας μίλησε, μεταξύ άλλων, για τους λόγους που τον οδήγησαν στην επαναπροσέγγιση με το ΚΚΕ, το αν υπάρχουν περιθώρια συνεργασίας με το χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, το πολιτικό απόσταγμα της κρίσης στην Ελλάδα και αν υπάρχουν τάσεις συντηρητικοποίησης αυτά τα χρόνια, την κατάσταση του κομμουνιστικού κινήματος στη χώρα μας και διεθνώς μετά την ιστορική ήττα του περασμένου αιώνα καθώς και το μήνυμα που πρέπει να δοθεί μέσα από τις κάλπες της 7ης Ιούλη:
Ας ξεκινήσουμε με την κλασική ερώτηση: Γιατί ΚΚΕ;
-Η ερώτηση αυτή με απασχολεί πολλά χρόνια, από τότε που η συγκυρία οδήγησε πολλούς της γενιάς μου εκτός ΚΚΕ, αλλά πολλοί από εμάς μείναμε πολύ κοντά στο κόμμα. Το ερώτημα για μένα ήταν πάντα με ποια μεριά είμαι, ανεξάρτητα από την κομματική μου ένταξη. Μέσα στο κίνημα και γενικότερα, η προσπάθειά μου ήταν να τοποθετούμαι με βάση την κομμουνιστική προοπτική. Επίσης, με καλύπτουν οι προγραμματικές επεξεργασίες του κόμματος, τις θεωρώ πολύ σημαντικές. Ταυτόχρονα αν κανείς θέλει να συμβάλει ενεργά στην υπεράσπιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, σε ένα μαχητικό κίνημα πάλης και ανατροπής της σημερινής ασφυκτικής για τον λαό κατάστασης, δεν νομίζω πως υπάρχει δίλημμα όσον αφορά τη συμπόρευση με το ΚΚΕ. Διότι, αντικειμενικά, το ΚΚΕ θα είναι η ψυχή αυτού του κινήματος. Έτσι, στη μάχη των εκλογών συμβάλλω όσο μπορώ, εφόσον κρίθηκε πως μπορώ να βοηθήσω με την υποψηφιότητά μου. Βεβαίως, όλοι έχουμε στο μυαλό μας την επόμενη ημέρα, όπως σωστά επισημαίνεται γενικότερα. Υπάρχουν ανοιχτά ζητήματα, κινήματος, τακτικής, θεωρητικά, αλλά αυτά μπορούν πολύ καλύτερα να αντιμετωπιστούν με ένα ΚΚΕ πιο ισχυρό και εκλογικά.
-Νιώθεις σαν να μην έφυγες ποτέ ή υπάρχουν ορισμένα ανοιχτά ζητήματα, όπως λες, και επιμέρους επιφυλάξεις;
Θέλω να πω ότι απ’ την κομμουνιστική πολιτική, την οποία πιστεύω ότι, παρά τους κλυδωνισμούς της τελευταίας 30ετίας, εξέφραζε κατά κύριο λόγο το ΚΚΕ, δεν έφυγα ποτέ ή τουλάχιστον προσπαθούσα να κινούμαι στο πλαίσιό της. Με τα γνωστά γεγονότα μετά το 1990, διακόπηκε ή δυσκόλεψε πολύ η συζήτηση, η ανταλλαγή απόψεων, η θεωρητική και ιδεολογική επαφή. Παράλληλα, η πραγματικά επώδυνη, για όλες τις πλευρές, αποχώρηση από το ΚΚΕ είχε και πολιτικές επιπτώσεις. Και δεν εκφράζω μόνο προσωπική γνώμη, αλλά ένα απόσταγμα από συζητήσεις δεκαετιών με πολλούς συναγωνιστές. Δημιουργήθηκαν πολλές επιφυλάξεις, έσπασαν δεσμοί εμπιστοσύνης, υπήρξαν προσωπικές πικρίες. Μέσα από την εμπειρία όμως κατέληξα, όπως και πολλοί άλλοι, στο εξής: αν θέλουμε να συμβάλουμε στις πολιτικές εξελίξεις με θετικό τρόπο για το λαϊκό κίνημα, πρέπει να συζητήσουμε με βάση την πολιτική και όχι το συναίσθημα ή τον πληγωμένο μας εγωισμό, γιατί αυτό μας οδηγεί αλλού. Δεν εννοώ πως άλλοι σύντροφοι, με τις δικές τους διαδρομές, που διατηρούν επιφυλάξεις, δεν έχουν λόγους να αισθάνονται έτσι. Λέω όμως ότι προτάσσοντας την πολιτική, τις ανάγκες των αγώνων, θα μπορέσουμε να κάνουμε την υπέρβαση σε πολλά πεδία.
-Έχεις δει αντιδράσεις από τους νέους συνοδοιπόρους σου ή παλιούς σου συντρόφους στην απόφαση αυτή;
-Είμαι αντιπρόεδρος στην Πανελλήνια Ένωση Συνταξιούχων Εκπαιδευτικών (ΠΕΣΕΚ), στην οποία δραστηριοποιούνται κυρίως δυνάμεις εκτός ΠΑΜΕ, με το οποίο συνεργαζόμαστε σε αρκετές περιπτώσεις. Εκεί συζητάμε πολύ ανοικτά με διάφορους συναδέλφους. Τους περισσότερους δεν φάνηκε να τους ξένισε η επιλογή μου. Μπορεί να παίζει ρόλο το ότι έχουμε αγωνιστικούς δεσμούς, ότι αντιμετωπίζαμε ο ένας τον άλλο ως ανθρώπους που είμαστε, με τις διαφορές μας, στην ίδια πλευρά. Βεβαίως, δεν συμφωνούμε σε όλα.
– Πιστεύεις ότι, εφόσον υπάρχει αξιόλογο δυναμικό σε αυτό το χώρο, θα μπορούσε να υπάρξει συνεργασία με ένα μέρος του;
-Αυτό που προέχει κυρίως είναι η αναγκαία συνεννόηση και κοινή δράση στο μαζικό κίνημα, στους αγώνες, στα συνδικάτα. Εκεί πρέπει να δοθεί μεγάλη προσοχή, ώστε να μην τοποθετείται ένα είδος αυτοεπιβεβαίωσης –κάτι που πολλές φορές χαρακτηρίζει τη συμπεριφορά των ομάδων αυτού του χώρου για λόγους υπαρξιακούς– πάνω από την πραγματικά μεγάλη ανάγκη για ανάπτυξη των αγώνων, να μη γίνεται αντιπαράθεση χωρίς αιτία. Φυσικά, άλλο πράγμα είναι η ιδεολογική διαπάλη, η οποία είναι ούτως ή άλλως αναγκαία και πάντα υπαρκτή. Πρέπει όλοι να σκεφτούμε τη στάση μας. Δεν είμαι υπερβολικά αισιόδοξος ότι χρόνιες καταστάσεις θα αλλάξουν αμέσως, υπάρχει όμως περιθώριο. Το ΚΚΕ είναι ισχυρό μέσα στο εργατικό και γενικότερα στο λαϊκό κίνημα και μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο σ’ αυτό το πεδίο, δημιουργώντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα σε όσους συμμετέχουν στους αγώνες, ή σε άλλες μαζικές πρωτοβουλίες, να το προσεγγίζουν πιο εποικοδομητικά. Πιστεύω επίσης ότι υπάρχει σημαντικό περιθώριο απεύθυνσης σε αριστερούς ανθρώπους για συμπόρευση με το ΚΚΕ με πιο οργανωμένο και δομημένο τρόπο, που θα υπερβαίνει την εκλογική συνεργασία. Γενικά, χρειάζεται να συμβάλλουμε όλοι μας ώστε να δημιουργούνται καλύτερες συνθήκες για τους αγώνες, να αποφεύγονται τα αναίτια ρήγματα στο μαζικό κίνημα. Απ’ ό,τι γνωρίζω, στην πορεία προς τις εκλογές, εκ μέρους του ΚΚΕ έγινε μια εκτεταμένη προσπάθεια συνεργασίας με πολλούς συναγωνιστές ατομικά. Και αυτό είναι πολύ καλό, έχει δημιουργήσει θετικό κλίμα. Το τι θα γίνει γενικότερα θα το δείξει ο χρόνος και οι εξελίξεις μετεκλογικά.
-Αύριο-μεθαύριο, υποθετικά χάνει ο ΣΥΡΙΖΑ τις εκλογές και επιστρέφουν οι δυνάμεις του στο κίνημα, στο δρόμο, με αγωνιστικές δάφνες, όπως μέχρι το ΄15. Ποια στάση πρέπει να έχουν οι υπόλοιποι;
Ας το προσεγγίσουμε αυτό το ζήτημα με ένα παράδειγμα: στην Πανελλήνια Ένωση Συνταξιούχων Εκπαιδευτικών (ΠΕΣΕΚ) είχαμε ιδιόμορφη κατάσταση. Υπήρχε μία παράταξη, ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο, κυρίως από το χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ. Αλλά όταν ο Σύριζα έγινε κυβέρνηση, προκλήθηκε άμεση ρήξη στις σχέσεις μας. Οι υπόλοιποι πλην των μελών του ΣΥΡΙΖΑ μείναμε σταθεροί στις διεκδικήσεις που είχαμε και επί Σαμαρά-Βενιζέλου, γιατί δεν είχαν ικανοποιηθεί και είχαν αντικειμενική βάση, ενώ αυτοί ήθελαν να μη φέρνουμε σε δύσκολη θέση την κυβέρνηση, να απορρίψουμε, ουσιαστικά, τη διεκδίκηση και να αντιμετωπίσουμε τα αιτήματά μας με βάση τις …επαφές. Δηλαδή δεν δεχτήκαμε να «γλείψουμε» την κυβέρνηση και να πάρουμε, αν…, κάτι τι. Έτσι μας χαρακτήρισαν αντι-ΣΥΡΙΖΑ. Κι αφού είδαν ότι δεν μπορούν να πάρουν το σωματείο, τελικά αποχώρησαν από αυτό -όχι από το ψηφοδέλτιο, από το σωματείο! Θεωρητικά παραμένουν μέλη μας και εμείς έτσι τους αντιμετωπίζουμε, γιατί πιστεύουμε ότι όλοι πρέπει να συσπειρώνονται στο σωματείο, ακόμα και όσοι απομακρύνθηκαν, δεν υπάρχει άλλος δρόμος διεκδίκησης. Το σωματείο τους περιλαμβάνει όλους. Αυτό δεν σημαίνει ότι ξεχνάμε. Ούτε ότι θα δικαιώσουμε εκ των υστέρων αντιλαϊκές πολιτικές. Είμαστε ανοιχτοί σε οτιδήποτε ευνοεί τη συσπείρωση στο σωματείο, δεν ξεχνάμε όμως πως η πολιτική ασκείται στο δρόμο και όχι στους διαδρόμους.
-Ποιο είναι το βασικό πολιτικό συμπέρασμα από τις πυκνές εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας;
Κατ’ αρχάς, το πολιτικό κλίμα έχει μετατοπιστεί δεξιότερα, ήδη από το ’14. Κι αυτό έβαζε σοβαρά καθήκοντα στην κομμουνιστική αριστερά, αλλά δεν το κατανοήσαμε όλοι εγκαίρως και με παρεμφερή τρόπο. Έτσι, σε αρκετές περιπτώσεις επικράτησαν διλήμματα, π.χ. μνημόνιο-αντιμνημόνιο, που δεν άφηναν περιθώρια εμβάθυνσης κι ανάδειξης της ουσίας. Δε σε άφηναν να δεις πως το μνημόνιο είναι το αποτέλεσμα της κρίσης και όχι η αιτία της, να δούμε ότι και οι δύο πλευρές του διλήμματος λειτουργούσαν μέσα στο ίδιο πλαίσιο, όπως είναι και σήμερα πασιφανές στη «μεταμνημονιακή» υποτίθεται περίοδο, που οι μνημονιακές δεσμεύσεις φτάνουν μέχρι το 2060.
Έγινε φανερό, επίσης, πως μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, οι κοινωνικές και εργασιακές κατακτήσεις των εργαζομένων είναι εντελώς επισφαλείς και βέβαια ότι δεν υπάρχει ριζική λύση στα προβλήματά τους. Φάνηκε πολύ καθαρά τι σημαίνει η αντίθεση κεφαλαίου εργασίας, με όλες τις μεταμορφώσεις της. Αυτό το καταλαβαίνουν ολοένα και περισσότεροι, κι ας μην το λένε ανοιχτά, κι ας διστάζουν να κάνουν το βήμα, και επιλέγουν τελικά τα ίδια.
Αυτή η κατάσταση μπορεί ν’ αλλάξει αιφνίδια όταν θα τραβηχτούν στην πολιτική πάλη μεγάλα τμήματα του εργαζόμενου πληθυσμού σε μια ανατροπή των πραγμάτων που προκαλούν οι πολιτικές κρίσεις. Γι’ αυτό και έχει μεγάλη σημασία το «ισχυρό ΚΚΕ». Όχι μόνο γιατί είναι ασπίδα στην καθημερινότητα, αλλά και γιατί οι δεσμοί του με το λαό μπορούν να λειτουργήσουν καθοριστικά σε κρίσιμες καταστάσεις.
-Θεωρείς πως όντως ο κόσμος καταλαβαίνει ότι δεν υπάρχει λύση εντός του συστήματος;
Ας πούμε ότι άλλο είναι να το καταλαβαίνει και άλλο το κατά πόσο τη θεωρεί εφικτή τώρα ή είναι διατεθειμένος να παλέψει για μια λύση που υπερβαίνει το σύστημα. Κατά έναν τρόπο, πολύ μερικό θα έλεγα και όχι τον ουσιαστικότερο, αυτό δείχνουν τα εκλογικά αποτελέσματα. Νομίζω όμως πως υπάρχει αυτή αίσθηση σαν καταστάλαγμα. Πολύς κόσμος αναζητά μια ριζική ανατροπή, αλλά ο δρόμος είναι δύσβατος ακόμη.
-Μήπως όμως περιμένει εύκολες λύσεις, απογοητεύεται και πάει σπίτι του; Πώς εξηγείται η αντίφαση ότι έχει τόση πείρα, αλλά δε βγάζει συμπεράσματα και δε ριζοσπαστικοποιείται σε αντίστοιχο βαθμό;
-Είναι πολύ δύσκολο και σοβαρό ζήτημα το πώς διαμορφώνεται η συνείδηση και από ποιους παράγοντες. Το ερώτημα αυτό επανέρχεται διαρκώς, εφόσον αλλάζουν οι συνθήκες. Οι περισσότεροι καταλαβαίνουν ότι η πολιτική που εφαρμόζεται είναι εις βάρος τους. Κάνουν όμως μια επιλογή, περιμένουν να βελτιώσουν λίγο τη θέση τους και το θεωρούν αρκετό. Ενώ αυτά που τους περιγράφουμε, τους φαίνονται αδύνατα. Μου έλεγε ένας συνάδερφος ότι θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ γιατί θα καταργήσει τον ΕΝΦΙΑ. Και εγώ τον ρώτησα: ας πούμε ότι θα το κάνει, είναι αρκετό για να του αναθέσεις τη διακυβέρνηση της χώρας, των διεθνών σχέσεων, των εργασιακών συνθηκών, της ζωής εκατομμυρίων εργαζομένων κοκ; Να πάρεις μια πιθανή μείωση στον ΕΝΦΙΑ και να αγνοήσεις όλα τα υπόλοιπα; Αυτό είναι που λέμε στη δική μας γλώσσα “μειωμένες προσδοκίες”.
Αυτή η πολιτική, του «μικρότερου κακού», φαίνεται εύκολη, εφικτή, ίσως και αποτελεσματική. Στην πραγματικότητα βέβαια, έχουμε συνεχή επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, όπως δείχνουν μακροχρόνια στατιστικά στοιχεία. Συνεπώς, πρόκειται για μια αυταπάτη. Δεν το λέω για να μας απαλλάξω από την ευθύνη να πείσουμε τον κόσμο, αλλά έτσι είναι. Χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια, αναζήτηση, κυρίως ο κόσμος θα πειστεί πιο πολύ με τη δράση, όχι με τα λόγια. Γι’ αυτό έχουν μεγάλη σημασία οι αγώνες με ευρεία συμμετοχή.
-Αν κάποιος ξεφύγει λοιπόν από αυτή τη λογική και ζητά μια αριστερή λύση, γιατί να μην πάει π.χ. στο ΜΕΡΑ του Βαρουφάκη;
Θα μπορούσε να απαντήσει κανείς με ελάχιστες λέξεις: απλά γιατί το ΜΕΡΑ δεν είναι αριστερά, αλλά αντιπροσωπεύει τη συμμόρφωση στην παραλυτική λογική του «μικρότερου κακού». Πάνω απ’ όλα ο Βαρουφάκης είναι αναξιόπιστος. Το κόμμα του δεν επαγγέλλεται κάποιο πρόγραμμα αριστερό/ ριζοσπαστικό – το λέει ο ίδιος εξάλλου. Αλλά και ως προς αυτά που επαγγέλλεται δεν είναι αξιόπιστο, όπως έδειξε η συμπεριφορά του κ. Βαρουφάκη σε κρίσιμες στιγμές. Υπέγραψε την ολοκλήρωση του δευτέρου μνημονίου και συναίνεσε, ακόμη και αφού παραιτήθηκε, στο τρίτο. Παίζει σε πολλά διπλά ταμπλό και αν κανείς δει τι λέει για τις συνεργασίες με άλλα κόμματα φαίνεται καθαρά ότι θέλει να παίξει έναν παραπληρωματικό ρόλο στον δικομματισμό. Πιστεύω ότι το ΜΕΡΑ25 είναι ένα από τα κατασκευάσματα του «πολιτικού εργαστηρίου», που δημιουργήθηκε με την πρόβλεψη των φυγόκεντρων τάσεων του ΣΥΡΙΖΑ τις οποίες επιδιώκει να καρπωθεί, χωρίς, όμως, να μιλά ειλικρινά για το πώς θα χρησιμοποιήσει την κοινοβουλευτική δύναμη που ζητάει να του δώσει ο κόσμος. Γι’ αυτό επίσης είναι αναξιόπιστο.
-Και η Λαϊκή Ενότητα;
Ξέρω αρκετά αξιόλογα άτομα του χώρου, που έχουν σημαντική συμβολή στο κίνημα. Αλλά ως πολιτικός σχηματισμός φαίνεται πως εξάντλησε τα περιθώριά του. Φοβάμαι πως κάποια μέλη της, βλέποντας τις προσδοκίες τους να ματαιώνονται, μπορεί να παγιδευτούν από κόμματα τύπου ΜΕΡΑ25, που υπόσχονται άμεσα κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, ή «αντιπολιτευόμενου» ΣΥΡΙΖΑ. Θα είναι απώλεια, γιατί αυτοί οι συναγωνιστές βρέθηκαν σε αρκετά κινήματα τα περασμένα χρόνια.
-Αν κάποιος θέλει να ψηφίσει αριστερά, γιατί να μην προτιμήσει την ΑΝΤΑΡΣΥΑ ή κάποιο άλλο σχηματισμό της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς;
Αν κάποιος θέλει ψηφίζοντας να ενισχύσει τη διαμόρφωση ενός μεγάλου ρεύματος αντίστασης, λαϊκής αντιπολίτευσης, στην παρούσα συγκυρία η μόνη επιλογή είναι το ΚΚΕ. Δεν υποτιμώ το ιδεολογικό κριτήριο μιας ψήφου, που λέει πως ψηφίζω κάτι άλλο, γιατί θεωρώ ότι το σχέδιό του είναι πιο κοντά στα πιστεύω μου. Το σέβομαι και το κατανοώ. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι επηρεάζονται έτσι και οι τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις. Απ’ αυτή την άποψη είναι πολύ σημαντικό να ενισχυθεί το ΚΚΕ
-Ανήκεις σε μια γενιά που έζησε την ήττα με επώδυνο τρόπο σε παραγωγική ηλικία. Έχει συνέλθει το κομμουνιστικό κίνημα; Βρίσκεται σε πορεία ανάκαμψης;
Οι ανακατατάξεις ήταν τεράστιες, ξεπερνάνε τις ζωές μας, πρέπει πρώτα απ’ όλα να τις κατανοήσουμε. Δεν είμαστε ακόμα σε θέση να εξηγήσουμε επαρκώς όσα έγιναν πριν 30 χρόνια. Βεβαίως γίνονται προσπάθειες -και αυτή του ΚΚΕ είναι η πιο σοβαρή- να συζητηθούν αυτά τα θέματα, να ξεφύγουμε από μια επιφανειακή προσέγγιση -που σε τελική ανάλυση είναι προσχώρηση στην αστική αντίληψη- για το τι έγινε στο κομμουνιστικό κίνημα. Υπάρχουν και επιστημονικές προσπάθειες κατανόησης, ακόμα και από κάποιες αρνητικές προσεγγίσεις μπορείς να πάρεις επιχειρήματα να πλουτίσεις τη δική σου επεξεργασία. Γίνονται βασανιστικά βήματα σε παγκόσμιο επίπεδο, η ήττα του κινήματος ήταν ιστορική. Ας θυμηθούμε όμως τι έγινε επί Μεταξά, και πώς βρήκε δυνάμεις το ΚΚΕ στην Κατοχή να δημιουργήσει ένα μεγάλο κίνημα αντίστασης. Κανείς δεν ξέρει πότε θα συντρέξουν όλοι εκείνοι οι παράγοντες που θα φέρουν στο προσκήνιο το «φάντασμα του κομμουνισμού». Οι εξελίξεις είναι ασφαλώς ιστορικού χαρακτήρα, δεν είναι στην κλίμακα μιας γενιάς.
-Ήσουν στο χώρο των εκπαιδευτικών, όπου ο ΣΥΡΙΖΑ διαφημίζει χιλιάδες προσλήψεις.
Κατ’ αρχάς δεν έχουν γίνει προσλήψεις. Τις έχουν εξαγγείλει τρεις φορές, μία ο Μπαλτάς, μία ο Φίλης, τώρα ο Γαβρόγλου. Είναι αναξιόπιστοι. Ακόμα και ο καβγάς με τη ΝΔ για το λόγο “ένα προς ένα” ή “ένα προς πέντε” είναι θέατρο. Όποιο λόγο και αν εφαρμόσουν θα μείνουν χιλιάδες κενές θέσεις. Άλλωστε το πρόγραμμά της επόμενης κυβέρνησης, όποια κι’ αν είναι αυτή, έχει συμφωνηθεί από τα μνημόνια και το σύμφωνο σταθερότητας και τις υποδείξεις και απαιτήσεις του ΣΕΒ και δεν επιτρέπει τίποτα χωρίς την έγκριση των «θεσμών». Από την εκπαίδευση έχουν συνταξιοδοτηθεί περίπου 40.000 εκπαιδευτικοί τα τελευταία χρόνια και έχουν καλυφθεί μόνο ελάχιστοι με διορισμούς μονίμων. Από το ’14 και μετά, δεν έγινε ούτε ένας! Ακόμα κι αν γίνουν διορισμοί στην ειδική αγωγή, οι ανάγκες συνολικά είναι τεράστιες. Και δε μας διαφεύγει ότι αξιοποιούνται ως προεκλογικά εργαλεία, καθυστερούν και μας λένε προκλητικά ότι είναι υπό αίρεση, αν δεν ξαναβγούν κυβέρνηση. Συνολικά υιοθετούν την πολιτική του ΟΟΣΑ, του «Ενιαίου Ευρωπαϊκού Χώρου της Εκπαίδευσης» και τη «διαδικασία της Μπολόνια», που την αντιπάλευαν ως αντιπολίτευση. Αυτά σημαίνουν ιδιωτικοποίηση, μείωση δαπανών, στροφή στην κατάρτιση, υποβάθμιση πτυχίων και εργασιακών δικαιωμάτων. Βλέπουν τον εργαζόμενο ως κόστος, και λένε πως δεν αντέχει η οικονομία προσλήψεις μονίμων.
-Τι κατάσταση επικρατεί στο συνταξιουχικό κίνημα και ποιες είναι οι διεκδικήσεις αιχμής;
Οι συνταξιούχοι δραστηριοποιήθηκαν μαζικά την τελευταία τριετία, με εκατοντάδες κινητοποιήσεις. Έχει διαμορφωθεί ένα ισχυρό ενωτικό συνταξιουχικό κίνημα που διαρκώς διευρύνεται και ενισχύεται η τάση συσπείρωσης στα συνταξιουχικά σωματεία. Οι αγώνες μας αυτοί είχαν και ορισμένα αποτελέσματα με κυριότερο την μη εφαρμογή της νομοθετημένης από το ΣΥΡΙΖΑ περικοπής των παλιών συντάξεων. Όμως ο αγώνας συνεχίζεται για να ανατραπεί ο Νόμος Κατρούγκαλου και όλο το αντιασφαλιστικό νομοθετικό πλαίσιο, να ανακτηθούν οι απώλειες, να επαναφερθεί η 13η και 14η σύνταξη. Δεν παραιτούμαστε από τίποτα, διεκδικούμε να τα πάρουμε όλα πίσω. Η επόμενη κυβέρνηση θα μας βρει και πάλι μπροστά της μαζί με όλο το εργατικό κίνημα.
Τι μπορεί να βγει από τις εκλογές και τι περιμένει το λαό και το ΚΚΕ μετά τις 8 Ιούλη;
Αυτό που θα ωφελήσει τους εργαζόμενους είναι μια ισχυρή λαϊκή αντιπολίτευση, η ενίσχυση κυρίως του ΚΚΕ. Ο πυρήνας της κυβερνητικής πολιτικής είναι δεδομένος, ό,τι χροιά κι αν δώσουν. Δε θεωρώ όμως πως τα πράγματα είναι και θα μείνουν μαύρα. Ακόμα και στο προηγούμενο διάστημα της υποχώρησης, δόθηκαν μάχες, υπήρξαν νίκες. Έχω κατά νου τη μάχη για τη σύμβαση στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη, για συμβάσεις στα μεγάλα εργοτάξια, για επαναπροσλήψεις απολυμένων, κινητοποιήσεις σε μεγάλους χώρους, στην εκπαίδευση και νοσοκομεία, ενάντια στην εφαρμογή της διευθέτησης του χρόνου εργασίας, που είναι οδηγία της ΕΕ. Όσο πιο δυνατό κίνημα έχουμε, τόσο αυξάνουν οι δυνατότητες για νίκες, έστω και επιμέρους. Αρκετοί «φοβούνται» μήπως η δεξιά ισοπεδώσει τα πάντα. Όμως όπως δείχνει και η εμπειρία όποια κυβέρνηση εφαρμόζει την πολιτική της τρόικας είναι εξαιρετικά ευάλωτη και αναλώσιμη.
Όσοι διεκδικούμε την ψήφο των εργαζομένων, πρέπει να την μετατρέψουμε σε κινηματική δράση, σε αναχαίτιση της συντηρητικής μετατόπισης, και το ΚΚΕ εξ αντικειμένου θα έχει μεγάλη συμβολή σε αυτό.
-Συνεπώς η έννοια της αριστεράς διασώζεται από τη λαίλαπα του ΣΥΡΙΖΑ;
Νομίζω ότι αυτό που εμπεριέχει η έννοια της αριστεράς, δηλαδή ιδέες και θέσεις που πολεμούν την κοινωνική ανισότητα που απορρέει από την ταξική κοινωνία, υποστηρίζουν τη συνεργασία των λαών, την ειρήνη, δεν μπορεί να το καταστρέψει κανένας ΣΥΡΙΖΑ όσο κι αν προσπαθεί. Τελικά, ο κόσμος καταλαβαίνει και καταστρέφονται τα κόμματα αυτά που υποκρίνονταν ότι είναι αριστερά. Το βλέπουμε εξάλλου με τον καταποντισμό των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων. Ταυτόχρονα, στην τρέχουσα ορολογία η αριστερά είναι ένα μεγάλο κέλυφος, που παίρνει διαφορετικό περιεχόμενο κάθε φορά. Στη Γαλλία π.χ. εννοούσαν τους σοσιαλιστές με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, αλλά στην Ελλάδα ο όρος “αριστερά” τους άφηνε απέξω. Δεν πρέπει να δαιμονοποιείται ο όρος. Στην Ελλάδα, όταν ασκούνταν πίεση στους κομμουνιστές “γιατί δε συμμετέχετε σε μια αριστερή κυβέρνηση;”, ήταν αναγκαίο να γίνει ο διαχωρισμός, να γίνει καθαρή η επιλογή, ακόμη και να προστατευθεί, μ’ αυτόν τον τρόπο, η έννοια της αριστεράς από μια κυβέρνηση δήθεν αριστερή. Η εμπειρία μας λέει ότι μπορεί κάποιος να αυτοπροσδιορίζεται ως αριστερός, να είναι μες στο κίνημα, να παλεύει με συνέπεια ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου, να μην ταυτίζεται όμως με τους κομμουνιστές που η κοινωνικοί σκοποί τους ξεπερνούν τα γνωστά ιστορικά όρια. Μπορεί επίσης στη δράση να πειστεί από τους κομμουνιστές πως πρέπει να αναζητήσει κι άλλα πράγματα.
Όσον αφορά τη «λαίλαπα του ΣΥΡΙΖΑ»: χωρίς να αγνοώ ότι συντέλεσε στη συντηρητική αναδίπλωση του κόσμου και ότι έβαλε πολλούς απ’ όσους αποσχίστηκαν από τον παλιό δικομματισμό στο «τσεπάκι» του συστήματος, δεν αποδέχομαι τη μεμψιμοιρία τού «έχουμε όλο αποτυχίες» κ.λπ. Ο κόσμος προχωράει με κατακτήσεις και οπισθοχωρήσεις, νίκες και πισωγυρίσματα. Έτσι προχωράει η ιστορία. Το σημαντικό είναι να βγάζει κανείς τα σωστά συμπεράσματα.
