Τύφος και καπιταλισμός – Μεσαιωνικές ασθένειες επιστρέφουν μεταξύ των αστέγων στις ΗΠΑ

Μολυσματικές ασθένειες, σαν αυτές που προκαλούσαν μεγάλες επιδημίες στο Μεσαίωνα, επανεμφανίζονται στην Καλιφόρνια και άλλα μέρη των ΗΠΑ, με κύρια θύματα τους αυξανόμενους πληθυσμούς αστέγων.

Ασθένειες ξεχασμένες, όπως ο τύφος, που προκαλείται από μολυσμένους ψύλλους, αρουραίους κι άλλα ζώα, καταγράφηκαν μαζικά στο κέντρο του Λος Άντζελες, με αποτέλεσμα να κλείσει ένα τμήμα του δημαρχείου μετά από αναφορές πως τρωκτικά είχαν εισβάλλει στο κτίριο. Οι αρχές διέταξαν έρευνα και περισσότερη καθαριότητα στο κτίριο.

Στην πολιτεία της Ουάσινγκτον καταγράφηκαν κρούσματα σιγκέλλας, μιας ασθένειας που προκαλεί διάρροι και διαδίδεται μέσω των κοποράνων, αλλά και της Bartonella quintana, του λεγόμενου “πυρετού των χαρακωμάτων”, λόγω της μεγάλης του συχνότητας κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, που μεταδίδεται από τις ψείρες.

Αυξημένα είναι και τα περιστατικά ηπατίτιδας Α, που επίσης μεταδίδεται κυρίως μέσω κοπράνων, καθώς μέσα σε 2 χρόνια μόνο στη Νότια Καλιφόρνια μολύνθηκαν πάνω από 1000 άνθρωποι, ενώ κρούσματα υπήρχαν και σε τρεις ακόμα πολιτείες, κυρίως μεταξύ αστέγων και τοξικοεξαρτημένων.

Σύμφωνα με εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και τοπικούς πολιτικούς το θέμα έχει λάβει διαστάσεις κρίσης δημόσιας υγείας, προειδοποιώντας πως οι ασθένειες εύκολα μπορούν να περάσουν και στο γενικό πληθυσμό: “Η κρίση αστέγων ολοένα και περισσότερο γίνεται κρίση δημόσιας υγείας” είπε ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Gavin Newsom με αφορμή τα περιστατικά τύφου, σύφιλης και ηπατίτιδας Α σε τρεις κομητείες της πολιτείας το Φλεβάρη. “Τύφος. Μια μεσαιωνική ασθένεια. Στην Καλιφόρνια. Το 2019” σημείωσε εμφατικά.

Οι επιδημίες σχετίζονται με την αλματώδη αύξηση των αστέγων τα τελευταία δύο χρόνια στις ΗΠΑ. 553.000 άστεγοι καταγράφηκαν ως τα τέλη του 2018, ένα τέταρτο των οποίων ζει στην Καλιφόρνια. Άστεγοι που ζουν αποκλειστικά στο δρόμο, αλλά και κατά διαστήματα σε καταφύγια επηρεάζονται εξίσου, λόγω του συνωστισμού, των πεζοδρομίων με ίχνη ανθρώπινων κοπράνων, τα εξασθενημένα ανοσοποιητικά τους συστήματα λόγω υποσιτισμού και έλλειψης ύπνου και κυρίως την περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας. Πολλοί αντιμετωπίζουν ζητήματα εξαρτήσεων και ψυχικών παθήσεων, που επιδεινώνουν την υγεία τους, αλλά και τους εμποδίζουν να αναζητήσουν την έτσι κι αλλιώς πολύ περιορισμένη βοήθεια.

“Η υγειονομικές συνθήκες είναι απλά φριχτές” για τους αστέγους, λέει η Γκλέν Λόπες, γιατρός σε κέντρο υγείας του Λος Άντζελες: “Είναι σαν τριτοκοσμικό περιβάλλον, όπου τα κόπρανα μολύνουν τις περιοχές όπου κοιμούνται και τρώνε”. Προειδοποιεί πως οι μολυσματικές ασθένειες μπορούν να περάσουν και σε όσους νομίζουν πως είναι προστατευμένοι. Ήδη μια τουλάχιστον δημοτική υπάλληλος του Λος Άντζελες δήλωσε πως κόλλησε τύφο στο δημαρχείο το περασμένο φθινόπωρο, ενώ το 2017 οι αρχές της κομητείας του Σαν Ντιέγκο είχαν εκδώσει προειδοποίηση πως σε ένα γνωστό εστιατόριο υπήρχε κίνδυνος μόλυνσης με ηπατίτιδα Α.

Μόλις μέσα σε ένα μήνα, από το Γενάρη στο Φλεβάρη του 2019 σημειώθηκαν 167  κρούσματα τύφου στην Καλιφόρνια, σε σχέση με 125 το 2013 και μόλις 13 το 2008. Τελευταία επιδημία σημειώθηκε στο κέντρο του Λος Άντζελες και στο Κόμπτον το περασμένο φθινόπωρο, ενώ στην Pasadena τα κρούσματα αποδίδονται στο ότι οι άνθρωποι τάιζαν γάτες μολυσμένες με ψύλλους που έφεραν την ασθένεια.

Σύμφωνα με τον Jeffrey Duchin, αξιωματούχο δημόσιας υγείας στην πολιτεία της Ουάσινγκτον, αυτή η “καταστροφή” όπως τη χαρακτηρίζει, είναι αναμενόμενη λόγω της έλλειψης στέγης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους άστεγος, όπως και την έλλειψη μπάνιων και χώρων για να πλύνουν τα χέρια τους.

Στη Νέα Υόρκη όπου οι περισσότεροι άστεγοι ζουν μόνιμα σε καταφύγια, τα κρούσματα ηπατίτιδας είναι πιο περιορισμένα, καταγράφονται όμως μαζικά κρούσματα φυματίωσης, η οποία μεταδίδεται μέσω του αέρα.

Στη διάρκεια της επιδημίας ηπατίτιδας Α, αξιωματούχοι δημόσιας υγείας χορήγησαν μαζικά εμβόλια, καθάρισαν τους δρόμους με χλωρίνη και νερό και εγκατέστησαν τουαλέτες και βρύσες σε σημεία με μεγάλη συγκέντρωση αστέγων. Επισημαίνουν ωστόσο πως αυτό δεν αρκεί, καθώς οι άστεγοι χρειάζονται στέγη και διαρκή πρόσβαση σε δομές υγείας, αλλά και ψυχολογική υποστήριξη.

“Είναι πραγματικά εξωφρενικό”, λέει ο Bobby Watts πρόεδρος της οργάνωσης “Συμβούλιο Φροντίδας Δημόσιας Υγείας για τους άστεγους. “Πρόκειται στο σύνολό τους για ασθένειες που μπορούν να προληφθούν”.

Αυτή εξάλλου είναι διαφορά με το Μεσαίωνα. Τότε φτωχοί και πλούσιοι ήταν σε σημαντικό βαθμό σχεδόν εξίσου εκτεθειμένοι στις συνέπειες των επιδημιών, αφού ούτε γνώση για τις σωστές υγιειονομικές συνθήκες υπήρχε, ούτε άλλη δυνατότητα πρόληψης ή θεραπείας. Σήμερα υπάρχουν όλες οι υλικές και επιστημονικές προϋποθέσεις ώστε το σύνολο του παγκόσμιου πληθυσμού να προστατευτεί από μια σειρά μολυσματικές ασθένειες. Ο σύγχρονος καπιταλισμός όμως, όχι απλά είναι τροχοπέδη για την αξιοποίηση αυτών των επιστημονικών δυνατοτήτων, αλλά πλέον δημιουργεί ο ίδιος τις προϋποθέσεις για μεγάλες κρίσεις στη δημόσια υγεία, ακόμα και στο σκληρό πυρήνα του ανεπτυγμένου κόσμου.

Με πληροφορίες από: theatlantic.com