Κούβα: Τα παιδιά του Τσε και του Φιντέλ – Μικρή αναφορά στην παγκόσμια υγειονομική υπερδύναμη

Η ψυχή του Τσε μετεμψυχώθηκε σε … Κούβα (ποιητική άδεια ντε). Η χώρα, γονιμοποιήθηκε πολιτικά και ιδεολογικά, από τον Τσε και τον Φιντέλ και από τότε γεννάει μόνο γιούς και κόρες με το DNA του παγκόσμιου ανθρώπου. Του επαναστάτη του πλανήτη. Του κομμουνιστή που με τις πράξεις του κάνει την ιδεολογία του προφανή και αυταπόδεικτη ανωτερότητα, απέναντι σε οποιοδήποτε «μεγάλο σχήμα». Του γιατρού που σώζει εκατομμύρια ανθρώπους σ’ όλο τον κόσμο. Ακόμα κι ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας (ΠΟΥ), έχει πει επίσημα ότι η Κούβα έχει το καλύτερο σύστημα υγείας στον κόσμο. Ας δούμε λοιπόν ποιο είναι το υπόβαθρο αυτής της παγκόσμιας διάκρισης; 

1.Βασική προϋπόθεση για να στέκεται τόσο ψηλά στην παγκόσμια συνείδηση ένα σύστημα υγείας, είναι ο προσανατολισμό του κράτους και της οικονομίας στην εξυπηρέτηση των λαϊκών συμφερόντων και στη διεθνή αλληλεγγύη. Αλλά οπωσδήποτε χρειάζεται και μια αποτελεσματική οικονομία που να μπορεί να στηρίζει αυτή την γιγάντια προσπάθεια. Ούτε υγεία, ούτε παιδεία δε στέκεται χωρίς οικονομία. Όμως, μια οικονομία που δεν έχει και άφθονες πλουτοπαραγωγικές πηγές, αλλά έχει και τους περιορισμούς του σκληρότερου και πιο μακροχρόνιου οικονομικού αποκλεισμού, από την υπερδύναμη ΗΠΑ. Αποκλεισμού που περιλαμβάνει επεμβάσεις, απόπειρες δολοφονίας, σαμποτάζ, επιθέσεις με βιολογικά όπλα, υπονόμευση κάθε οικονομικής δραστηριότητας, συκοφαντία, ασφυκτική στέρηση απαραίτητων τροφίμων, φαρμάκων, πρώτων υλών και τεχνολογίας εδώ και… 60 χρόνια. Παρ’ όλα αυτά…

2.Ποιο είναι το «μαγικό φίλτρο» αυτής της οικονομίας; Ο σοσιαλιστικός χαρακτήρας της παραγωγής κι ο κεντρικός σχεδιασμός. Δεν υπάρχουν παράσιτα του κέρδους και ατομική ιδιοκτησία. Ο πλούτος πάει σ’ αυτούς που τον παράγουν. Κι έχει σημασία να πούμε ότι το σύστημα υγείας πρωτοπορεί, παράλληλα με ένα επίσης παγκοσμίως πρώτο σύστημα παιδείας, πολύ προχωρημένο σύστημα αγροτικής έρευνας και παραγωγής, αθλητισμό κλπ. 

3.Η Κούβα, μια χώρα με πληθυσμό 10 εκατομμύρια, σαν την Ελλάδα, έχει ένα αξιοθαύμαστο σύστημα δημόσιας δωρεάν και καθολικής υγείας και προστασίας του λαού της. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η Κούβα έχει το υψηλότερο ποσοστό γιατρών ανά κάτοικο στον κόσμο: ένας γιατρός για κάθε 111 κατοίκους. 9 γιατροί για κάθε 1.000 άτομα. Υπάρχουν σχεδόν 100.000 γιατροί κι αντίστοιχα μεγάλος αριθμός νοσηλευτών. Μετά την επανάσταση υπήρχαν μόλις 3.000 γιατροί στη χώρα. Από τότε, το Πανεπιστήμιο Ιατρικών Επιστημών της Αβάνας έχει εκπαιδεύσει περισσότερους από 376.000 επαγγελματίες υγείας, όπως γιατρούς, νοσηλευτές και άλλες ειδικότητες. Στα πάνω από 13.000 υγειονομικά ιδρύματα στη χώρα, περιλαμβάνονται 10.870 τοπικά ιατρεία Οικογενειακών Γιατρών πρωτοβάθμιας φροντίδας και πρόληψης σε κάθε γειτονιά, συνοικία και χωριό. Υπάρχουν γιατροί σε κάθε χώρο δουλειάς, συνεταιρισμό, σχολείο, εκπαιδευτικό ίδρυμα κλπ. Ο δευτεροβάθμιος τομέας Υγείας συγκροτείται από 450 πολυκλινικές και 150 νοσοκομεία. Υπάρχουν 230 θεσμοί αφιερωμένοι στη βιοτεχνολογική βιομηχανία που θεωρείται η καλύτερη στον κόσμο. Ο αριθμός συμπληρώνεται από εκατοντάδες ερευνητικά και μελετητικά κέντρα, φαρμακευτικές παραγωγικές μονάδες κλπ. Φυσικά οι Κουβανοί έχουν απολύτως δωρεάν πρόσβαση στο εθνικό σύστημα υγείας. Οι ίδιοι οι Κουβανοί λένε χαριτολογώντας για το σύστημα της υγείας τους πως «μπορεί να ζουν όπως οι φτωχοί, αλλά σίγουρα πεθαίνουν όπως οι πλούσιοι!». (Δείτε σχετικά εδώ).

4.Αυτή η συγκροτημένη κι απαλλαγμένη από τη λογική του κέρδους προσπάθεια, «έφερε» στην Κούβα αδιανόητα ιατρικά επιτεύγματα (για τις χώρες του καπιταλισμού). Στην Κούβα έχουν εξαλειφθεί από καιρό πολλές ασθένειες που ταλανίζουν άλλες χώρες του τρίτου (ή και του πρώτου) κόσμου. Εκεί ανακαλύφθηκαν εμβόλια κατά τις μηνιγγίτιδας Β’ και κατά του δάγκειου πυρετού. Αναπτύχθηκε προληπτικό χάπι κατά του HIV-AIDS. Έτσι η Κούβα είναι η πρώτη χώρα στον κόσμο που εξαλείφθηκε η μεταφορά του AIDS και της Σύφιλης, κατά τη γέννα,  από τη μητέρα στο μωρό. Ειδική θεραπεία που εξάλειψε την ηπατίτιδα Β’.
Η Κούβα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά βρεφικής θνησιμότητας στον κόσμο. Σίγουρα πάντως πολύ μικρότερα από τις ΗΠΑ. Τη στιγμή που στις ΗΠΑ χιλιάδες άποροι πολίτες σχηματίζουν ουρές χιλιομέτρων στις 5 το πρωί για να δουν έναν οφθαλμίατρο, Κουβανοί γιατροί έχουν πραγματοποιήσει τρία εκατομμύρια δωρεάν οφθαλμολογικές εγχειρήσεις σε 33 χώρες – κυρίως του Τρίτου Κόσμου. Μέχρι και 80.000 άτομα με διαβήτη που υποφέρουν στις ΗΠΑ κάθε χρόνο από ακρωτηριασμό των ποδιών τους, δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στο σχετικό κουβανικό εμβόλιο Heperprot-Ρ, γιατί αυτό το εμποδίζει η Αμερικάνικη κυβέρνηση. Ανακαλύφθηκαν και διατίθεται δωρεάν, τέσσερα εμβόλια στους ασθενείς  με καρκίνο. Ένα από αυτά, το πιο γνωστό είναι το εμβόλιο κατά του καρκίνου του πνεύμονα. Τέλος, η Κούβα έχει προωθήσει την παραγωγή γενόσημων φαρμάκων που διατίθενται για φτωχές χώρες και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, σε τιμή πολύ χαμηλότερη από εκείνη της μεγάλης παγκόσμιας βιομηχανίας. (Δείτε σχετικά εδώ).  

5.Από το 1960, σχεδόν 36.000 ξένοι φοιτητές ιατρικής από 141 χώρες αποφοίτησαν από πανεπιστήμια της Κούβας, προερχόμενοι κυρίως από την Αφρική και τη Λατινική Αμερική. Εκτός από αυτούς, η Κούβα ίδρυσε το 1999 τη Λατινοαμερικανική Ιατρική Σχολή (ELAM), η οποία προσφέρει υποτροφίες σε φοιτητές χαμηλού εισοδήματος από όλο τον κόσμο, με την προϋπόθεση ότι θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους μετά την αποφοίτησή τους για να εργαστούν στον τομέα της υγείας. Μέχρι τώρα έχουν αποφοιτήσει από εκεί άλλες 74.000 φοιτητές από χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής. 

Μεταξύ τους συμπεριλαμβάνονται και 120 φοιτητές από τις ΗΠΑ οι οποίοι διαφορετικά δεν θα είχαν την ευκαιρία να σπουδάσουν ιατρική. Είναι πολύ περισσότεροι οι νέοι των ΗΠΑ που θα το ήθελαν, αλλά πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια από την κυβέρνησή τους. Οι σπουδές φυσικά προσφέρονται εντελώς δωρεάν. 

Η Sarpoma Sefa-Boakye, είναι Γκανέζα – Αμερικάνα γιατρός, που σπούδασε δωρεάν στην Αβάνα και τώρα εργάζεται στην Καλιφόρνια, υποστήριξε ότι υπάρχουν περισσότεροι Κουβανοί γιατροί στην Αφρική από τους Αφρικανούς γιατρούς και ότι η Κούβα εκπαιδεύει περισσότερους Αφρικανούς στην ιατρική από όσους ολόκληρη η Αφρική. 

6.Εκτός αυτού, πολύ συχνά, Κουβανοί καθηγητές Ιατρικής εργάστηκαν σε πανεπιστήμια ή και ίδρυσαν οι ίδιοι σχολές και δίδασκαν σ’ αυτά, σέ χώρες της Αφρικής που τη δεκαετία του 1970 αγωνίζονταν κι αποκτούσαν την ανεξαρτησία τους από την Πορτογαλία (Αιθιοπία, Αγκόλα, Μοζαμβίκη, Γουινέα Μπισάου, κλπ. 

Σκίτσο στην Ιταλική Repubblica

7.ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΣΤΗΝ ΚΟΥΒΑ. Μόνο τρία χαρακτηριστικά παραδείγματα. Ο σκηνοθέτης Μάικλ Μουρ στην ταινία του «SICKO» πήγε στην Αβάνα με ψαράδικο σκάφος μια μεγάλη ομάδα από τους διασώστες των δίδυμων πύργων γιατί δεν είχαν λεφτά για να κάνουν τις θεραπείες τους στις ΗΠΑ (είπαμε: ιδιωτική ασφάλεια).

Δεύτερο παράδειγμα, το πρόσφατο με το Βρετανικό κρουαζιερόπλοιο που «έδεσε» στην Αβάνα γιατί δεν το δεχόταν πουθενά αλλού (ΗΠΑ κλπ.). Η Κούβα περιέθαλψε κρούσματα του ιού από το κρουαζιερόπλοιο, έλεγξε και φρόντισε τους υπόλοιπους επιβάτες, τις ίδιες μέρες που η Αγγλική κυβέρνηση πλάσαρε τη θεωρεία της «ανοσίας αγέλης». Γνωστό και πρόσφατο, γι’ αυτό ας μην επεκταθώ. (Δείτε σχετικά και εδώ). 
Στην Αβάνα έχει δημιουργηθεί ειδικό κέντρο θεραπείας στο Παιδιατρικό Νοσοκομείο Tarara, για να περιθάλπει και να θεραπεύσει νεαρά θύματα καταστροφών από όλο τον κόσμο (σεισμός Αρμενίας, μαζική δηλητηρίαση με Cesium 137 στη Βραζιλία, ηφαιστειακή έκρηξη στο μικρό νησί Montserrat, κλπ).
Με τέτοιο επίπεδο και τέτοια αλληλεγγύη, αλλά και με δωρεάν περίθαλψη, είναι λογικό ο ιατρικός τουρισμός στην Κούβα να αναπτύσσεται ραγδαία, όπως και η παραγωγή και η εξαγωγή φαρμάκων, κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες.

8.ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΥΠΕΡΔΥΝΑΜΗ ΥΓΕΙΑΣ. Ο Φιντέλ Κάστρο αμέσως μετά την Επανάσταση, παρείχε δωρεάν υγειονομική φροντίδα στους συμπατριώτες του. Παράλληλα προέδρευε σ’ ένα πρόγραμμα Ιατρικού Διεθνισμού που εξήγαγε ιατρική βοήθεια σε 158 χώρες και συνεχίζει να παρέχει ακόμα και σήμερα περισσότερο ιατρικό προσωπικό στον αναπτυσσόμενο κόσμο από ό,τι όλες οι χώρες της Ομάδας G8 μαζί. Σήμερα η χώρα του σώζει την τιμή της ανθρωπότητας όποτε είναι ανάγκη. 

Η Κούβα είναι η μόνη χώρα με μόνιμο ιατρικό προσωπικό σε κατάσταση αναμονής. Κάτι σαν «γιατροί ταχείας επέμβασης». Παρέχει υγειονομική περίθαλψη σε όποιες χώρες το έχουν ανάγκη. Σήμερα, το 2020, εκτιμάται ότι Κουβανοί γιατροί δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από 60 χώρες (όχι μόνο για τον  cov-19).
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 μέχρι τώρα, 28.422 Κουβανέζοι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας εργάστηκαν σε 37 χώρες της Λατινικής Αμερικής, 31.181 σε 33 Αφρικανικές χώρες και 7.986 σε 24 Ασιατικές χώρες. Τη δεκαετία του 2000, η ​​Κούβα άρχισε να εγκαθιδρύει και να ενισχύει τις σχέσεις της με τις νησιωτικές χώρες του Ειρηνικού και να παρέχει ιατρική βοήθεια, ιδίως στην Ωκεανία, από την οποία πολλοί ήταν οι φοιτητές που στάλθηκαν στην Κούβα για σπουδές Ιατρικής. Η μεγαλύτερη τέτοιου είδους ανθρωπιστική βοήθεια, ήταν με την  ανάπτυξη της συνεργασίας της Κούβας με τη Βενεζουέλα, οπότε ξεκίνησε η Επιχείρηση Milagro (Operation Miracle) το 2004 που παρείχε δωρεάν χειρουργική επέμβαση ματιών σε 3,9 εκατομμύρια άτομα σε 34 χώρες, κυρίως στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική. Δύσκολα θα βρεθεί παράδειγμα επιδημίας, φυσικής καταστροφής, τσουνάμι, τυφώνα, σεισμού, κλπ. που η Κούβα δεν έτρεξε να προσφέρει τη βοήθειά της. 

Παράδειγμα: στο Τσέρνομπιλ. Η Κούβα ήταν η πρώτη χώρα που ισχυρίστηκε ότι οι επιπτώσεις της πυρηνικής έκρηξης θα ήταν πιθανό να παραμείνουν καταστροφικές μακροπρόθεσμα. Κι οι γιατροί της έμειναν εκεί από το 1990 και για σχεδόν 25 χρόνια, παρέχοντας δωρεάν μακροχρόνια ιατρική περίθαλψη σε πάνω από 24.000 παιδιά ηλικίας 5 έως 15 ετών (πρόγραμμα «Παιδιά του Τσερνόμπιλ»).
Άλλο παράδειγμα: όταν τον κόλπο του Μεξικού σάρωσε ο τυφώνας «Κατρίνα», η Κούβα (που είχε 0 θύματα σε σχέση με τα χιλιάδες της Νέας Ορλεάνης) πρότεινε στις τοπικές και ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ να στείλει 1500 γιατρούς και νοσηλευτές στη ρημαγμένη πόλη και στους χιλιάδες τραυματίες και άστεγους. Οι ΗΠΑ αρνήθηκαν. Όμως η σύγκριση είχε ήδη γίνει. (Δείτε σχετικά εδώ και εδώ). 

9.Ο COVID-19
Σήμερα, στη μάχη ενάντια στον Κορωνοϊό, Κουβανοί γιατροί βρίσκονται σε 37 χώρες του κόσμου. Στις αποστολές αυτές για τον κορωνοϊό που άρχισαν από την Κίνα, δοκιμάστηκε το φάρμακο Alfa 2B, που έπαιξε πολύ μεγάλο ρόλο στην μη διάδοση του ιού, όπως προκύπτει από μελέτες των Κινέζων. Μαζί χρησιμοποιήθηκαν κι άλλα 22 σχετικά φάρμακα, που σήμερα δοκιμάζονται και στη Λομβαρδία. (Δείτε σχετικά εδώ, εδώ και εδώ).  

10.Ο Νέλσον Μαντέλα δεν θα μπορούσε να το είχε θέσει καλύτερα: «Οι Κουβανοί διεθνιστές έχουν συμβάλει στην αφρικανική ανεξαρτησία, στην ελευθερία και στη δικαιοσύνη, χαρακτηριστικό παράδειγμα διεθνιστικής δράσης, αρχών και αλληλεγγύης. Ποια άλλη χώρα έχει τέτοια ιστορία ανιδιοτελούς συνεισφοράς στην Αφρική όπως η Κούβα; Πόσες χώρες έχουν ωφεληθεί από τους Κουβανούς γιατρούς και δασκάλους; Ποια χώρα χρειάστηκε βοήθεια από την Κούβα και δεν την είχε; Πόσες χώρες που απειλήθηκαν απ τον Ιμπεριαλισμό, ή πάλευαν για την ελευθερία τους, δε βασίστηκαν στην υποστήριξη της Κούβας;»

Υ.Γ. Το σχόλιο για την ανωτερότητα του σοσιαλισμού κάντε το καλύτερα εσείς.